Pseudonim:
"Żmija"
Data urodzenia:
1903-02-06
Data śmierci:
1971-04-13
Funkcja:
dowódca zgrupowania
Stopień:
rotmistrz służby stałej kawalerii
Miejsce urodzenia:
Rataje koło Kutna
Imiona rodziców:
Bronisław - Melania z Żeromskich
Wykształcenie:
W 1924 roku otrzymał świadectwo dojrzałości w Gimnazjum im. Zygmunta Krasińskiego w Ciechanowie.
Służba wojskowa do 1939 r.:
W latach 1924-25 obył służbę wojskową na kursie unitarnym Szkoły Podchorążych Piechoty w Warszawie. Następnie został skierowany na staż do 11. pułku ułanów Legionowych w Ciechanowie. W 1927 roku ukończył Oficerską Szkołę Kawalerii w Grudziądzu, otrzymując stopień podporucznika służby stałej kawalerii z przydziałem do 11 p.uł. Leg. w Ciechanowie (z pułkiem tym związany był przez cały okres swojej służby w Wojsku Polskim).
udział w wojnie obronnej 1939 r.:
Z dniem 1.09.1939 roku rtm. Rzeszotarski został przydzielony do Adiutantury Naczelnego Wodza. Funkcji tej nie zdążył objąć, podobnie jak nie zdążył podjąć studiów w Wyższej Szkole Wojennej w Warszawie, do której został wytypowany i zdał egzaminy. Z macierzystym pułkiem brał udział w bitwie granicznej, pełniąc funkcję adiutanta. 4 września został ciężko ranny w starciu pod Szczukami. Z pola bitwy został przewieziony do Szpitala Ujazdowskiego w Warszawie.
Pseudonimy:
"Junosza", "Sum", "Żmija"
Udział w konspiracji 1939-1944:
Przebywając w szpitalu nawiązał pierwsze kontakty organizacyjne z członkami powstającej Służby Zwycięstwu Polski (późniejsze ZWZ - AK). Po wyjściu ze szpitala wrócił do rodziny w Ciechanowie. W związku z narastającym terrorem w Rejencji Ciechanowskiej w grudniu 1939 roku wyjechał wraz z rodziną do Warszawy. Zamieszkał na Marymoncie przy ul. Marii Kazimiery. W 1940 roku nawiązał ściślejsze kontakty z ZWZ. Otrzymał rozkaz zorganizowania siatki wojskowej ZWZ w rejonie Marymontu, który wchodził organizacyjnie w skład II Obwodu Żoliborz Okręgu Warszawskiego ZWZ - AK. Po zorganizowaniu Rejonu rtm. Rzeszotarski został mianowany 1.06.1941 roku jego komendantem. Nosił ps. "Żmija". Wkrótce potem otrzymał dodatkową funkcję komendanta jednego z czterech oddziałów konspiracyjnej Szkoły Podchorążych im. gen. Władysława Sikorskiego. W szkole tej używał pseudonimu "Junosza". Był także dowódcą działającego w konspiracji 11 p.uł. (pułk ten składał się z dwóch szwadronów).
Oddział:
Armia Krajowa - II Obwód "Żywiciel" - 2. Rejon Marymont - zgrupowanie "Żmija" - dowódca.
Szlak bojowy:
Żoliborz - Marymont. 14.09.1944 r. na Marymoncie Niemcy zamordowali całą rodzinę rtm. Rzeszotarskiego: żonę Zofię, syna Jana i teściową Marię Waliszewską. Rotmistrz rozpoznał ich w dużej grupie zamordowanych przed Pałacykiem Marysieńki na ul. Marii Kazimiery. Cios ten spowodował, że prosił dowództwo o zwolnienie go z dalszego dowodzenia Zgrupowaniem. Prośbę jego uwzględniono, ale po dwóch dniach, kiedy został ciężko ranny nowy dowódca Zgrupowania "Żmija" (por. Tadeusz Jędrychowski) rtm. Rzeszotarski znów objął dowodzenie nad swoimi żołnierzami. Dowodził do dnia kapitulacji wojsk II Obwodu - 30.09.1944 r.
Losy po Powstaniu:
Po kapitulacji żoliborskich oddziałów AK poszedł do niewoli niemieckiej (ostatnio przebywał w Oflagu X C Lübeck).
Numer jeniecki:
46521
Losy po wojnie:
Po oswobodzeniu obozu zgłosił się do dalszej służby wojskowej w 2 Korpusie Polskim. Otrzymał przydział do 6. pułku pancernego, skąd skierowano go na kurs podstawowego wyszkolenia pancernego w Gallipoli na południu Włoch. Służbę wojskową ukończył w stopniu majora (starszeństwo z dniem 3.05.1944). Ostatnia jego funkcja w wojsku - zastępca dowódcy dywizjonu pancernego. Drugie małżeństwo zawarł 28.04.1946 r. z Lucyną Kamińską (miał z nią dwóch synów: Adama, Marka oraz córkę Magdalenę). Do kraju wrócił przez Anglię 13.06.1947 r. Początkowo zamieszkał w Warszawie, a potem w Ciechanowie. Pomimo wcześniejszych obietnic nie został przyjęty do służby w wojsku. Otrzymał pracę na stanowisku kierownika transportu w jednym z przedsiębiorstw komunalnych. Żona mjr. Rzeszotarskiego, Lucyna zanotowała w swoich wspomnieniach: "Po powrocie stale Adam musiał się meldować w UB, był nieustannie inwigilowany w Warszawie i Ciechanowie, wreszcie dostał anioła stróża w osobie starego komunisty, który przez lata przychodził w różnych porach do naszego domu, aż stał się prawie domownikiem". Żołnierze rtm. Rzeszotarskiego walczyli na Żoliborzu aż do kapitulacji razem z żołnierzami AL. Wśród nich byli m.in.: Jan Bieńkowski ps. "Szwed", Zenon Kliszko ps. "Zenon", Lech Kobyliński ps. "Konrad". Ten epizod wspólnej walki i lojalne żołnierskie potraktowanie żołnierzy AL jak się wydaje zaważyło w przyszłości na losach mjr. Rzeszotarskiego w okresie powojennym, kiedy to pod różnymi pozorami niszczono byłych oficerów zawodowych, którzy nie poszli na współpracę polityczną w władzami PRL. Mimo wszystko został osadzony w więzieniu. Po wyjściu z więzienia w 1961 roku przeszedł na rentę inwalidzką.
Miejsce śmierci:
Ciechanów. Pochowany został w Warszawie na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach wśród swoich żołnierzy zgrupowania AK "Żywiciel": kwatera A 28, rząd 13, grób 19
Źródła:
Polski Słownik Biograficzny - tom XXXIV. R. Juszkiewicz, "11 Pułk Ułanów Legionowych im. Marszałka Edwarda Śmigłego-Rydza", (Ciechanów - 1998). Dokumenty i materiały zgromadzone przez rodzinę Adama Rzeszotarskiego
Posiadasz jakiekolwiek dane lub materiały o mieszkańcach stolicy, którzy zginęli lub zaginęli w trakcie Powstania Warszawskiego? Chcesz poprawić biogram lub dodać nowe informacje o ofiarach cywilnych? Zaproponuj zmiany w formularzu. Wszystkie uwagi będą weryfikowanie przez grono historyków Muzeum Powstania Warszawskiego i po weryfikacji uzupełniane w bazie.

Pomóż uzupełnić bazę biogramów

Rtm. Adam Rzeszotarski  "Żmija" (1903-1971). Fot. ze zbiorów Muzeum Powstania Warszawskiego, sygn. MPW-IK/997

Rtm. Adam Rzeszotarski "Żmija" (1903-1971). Fot. ze zbiorów Muzeum Powstania Warszawskiego, sygn. MPW-IK/997

Nasz newsletter