Pseudonim:
"Ama"
Data urodzenia:
1912-04-10
Data śmierci:
2009-08-07
Funkcja:
łączniczka
Stopień:
strzelec
Miejsce urodzenia:
Petersburg - Rosja
Imiona rodziców:
Witalis - Anna z domu Żukowska
Nazwisko panieńskie:
Amelia Rutkiewicz
Wykształcenie i praca do 1939 r.:
W 1921 r. przyjechała z rodzicami do Polski i zamieszkała w Warszawie, gdzie ukończyła Państwowe Seminarium im. Elizy Orzeszkowej, uzyskując kwalifikacje nauczycielskie. W 1933 r. przystąpiła do pracy z zaniedbanymi dziećmi w szkole na ul. Tarczyńskiej i w świetlicy przy ul. Czerniakowskiej. Następnie pracowała w prywatnej szkole Heleny Chełmońskiej, gdzie założyła drużynę harcerską.
Udział w konspiracji 1939-1944:
W początkowym okresie okupacji niemieckiej aresztowana przez Gestapo, przeszła śledztwo w al. Szucha, więziona na Pawiaku, skąd wywieziono ją na roboty do Niemiec. W tym czasie jej mąż, Ludwik Rogalski zginął w KL Auschwitz. Zwolniona z robót przymusowych powróciła do Warszawy, gdzie włączyła się w tajne nauczanie w szkole Heleny Chełmońskiej. Od kwietnia 1942 r. związana z komórką łączności zagranicznej Delegatury Rządu na Kraj. Do jej obowiązków należało m.in. przechowywanie nadajników, dostarczanie ich do punktów nadawania i odbiór po skończonej pracy. Podczas służby w Delegaturze poznała swojego przyszłego męża, por. "Jeremiego" (Jeremi Rosnowski).
Oddział:
Armia Krajowa - batalion "Zaremba"-"Piorun" - 1. kompania "Ambrozja" - II pluton - sekcyjna łączniczek.
Szlak bojowy:
Śródmieście Południe
Losy po Powstaniu:
Niewola niemiecka - od października 1944 r. jeniec obozu tymczasowego w Fabryce Kabli w Ożarowie, następnie w Stalagu 344 Lamsdorf, Stalagu IV B Mühlberg, Stalagu IV E Altenburg (obóz kobiecy), Oflagu IX C Molsdorf i obozu w Burgu, gdzie w kwietniu 1945 r. doczekała wyzwolenia.
Numer jeniecki:
106311
Losy po wojnie:
W wyzwolonym obozie zorganizowała wraz z mężem warsztaty przyuczające byłych jeńców do różnych zawodów. W marcu 1948 r. powróciła z mężem do kraju. Początkowo zamieszkali w Szczecinie, gdzie Amelia wróciła do zawodu nauczycielki i podjęła dalsze studia pedagogiczne. W 1951 r. przeprowadzili się do Zielonki pod Warszawą, W 1959 roku Amelia Rosnowska otrzymała etat w nowo otwartej Szkole Podstawowej nr 203 na ul. Sadowej w Warszawie. Pracując z uczniami, realizowała eksperyment dydaktyczny prowadzony pod kierunkiem prof. Suchodolskiego z Uniwersytetu Warszawskiego. Wymagał on ogromnego nakładu pracy ze strony nauczyciela, ale zaowocował wszechstronnym rozwojem uczniów. Częste wycieczki, mające na celu poznawanie Warszawy i ojczyzny, poznawanie literatury poprzez organizowanie przedstawień teatralnych oraz wiele wspólnych, interesujących zajęć pozwalały poznawać świat, uczyły aktywności i umiejętności współpracy w zespole. W starszych klasach Amelia Rosnowska wprowadzała uczniów w świat literatury i historii Polski, ale nie tej podręcznikowej lecz tej, której sama była świadkiem i uczestnikiem podczas II wojny światowej. Awansowana do stopnia podporucznika Wojska Polskiego.
Odznaczenia:
Srebrny Krzyż Zasługi (1954), Złoty Krzyż Zasługi (1973), Złota Odznaka ZNP (1975), Medal Komisji Edukacji Narodowej (1980), Warszawski Krzyż Powstańczy (1982), Medal Zwycięstwa i Wolności 1945 (1986), Krzyż Armii Krajowej (1993), Odznaka Weterana Walk o Niepodległość (1995), Odznaka Weterana Walk za Wolną Polskę (1998), Odznaka Batalionu AK "Piorun", Odznaka Pamiątkowa Akcja "Burza", Odznaka Weterana Walk o Wolność i Niepodległość Ojczyzny (2000)
Nazwisko po mężu:
I-voto Rogalska, II - voto Rosnowska
Miejsce śmierci:
Warszawa
Uwagi:
W konspiracji w komórce łączności Delegatury z Rządem o kryptonimie "Kowal" - wprowadzona przez Jana Uchmana ps. "Kowal"
Publikacje:
Waldemar Grabowski: "Polska tajna administracja cywilna : 1940-1945" Warszawa : IPN - Komisja Ścigania Zbrodni Przeciwko Narodowi Polskiemu, 2003, s. 16,100-101
Archiwum Historii Mówionej:
Posiadasz jakiekolwiek dane lub materiały o mieszkańcach stolicy, którzy zginęli lub zaginęli w trakcie Powstania Warszawskiego? Chcesz poprawić biogram lub dodać nowe informacje o ofiarach cywilnych? Zaproponuj zmiany w formularzu. Wszystkie uwagi będą weryfikowanie przez grono historyków Muzeum Powstania Warszawskiego i po weryfikacji uzupełniane w bazie.

Pomóż uzupełnić bazę biogramów

Fotografia z Powstania Warszawskiego, ppor. Jeremi Rosnowski "Jeremi" z żoną Amelią ps. "Ama". Fot. ze zbiorów Muzeum Powstania Warszawskiego, sygn. P/1082

Fotografia z Powstania Warszawskiego, ppor. Jeremi Rosnowski "Jeremi" z żoną Amelią ps. "Ama". Fot. ze zbiorów Muzeum Powstania Warszawskiego, sygn. P/1082

Ze zbiorów Polskiego Czerwonego Krzyża

Ze zbiorów Polskiego Czerwonego Krzyża

Ze zbiorów Polskiego Czerwonego Krzyża

Ze zbiorów Polskiego Czerwonego Krzyża

Ze zbiorów Polskiego Czerwonego Krzyża

Ze zbiorów Polskiego Czerwonego Krzyża

Nasz newsletter