Eugeniusz Koecher

"Kołczan"

dowódca plutonu

Kolumna: 182 Miejsce: 24

podharcmistrz - porucznik

Warszawa

W konspiracji od listopada 1939 roku, do wybuchu wojny harcerz - drużynowy 42. Warszawskiej Lotniczej Drużyny Harcerzy im. Franciszka Żwirki i Stanisława Wigury, działającej przy Gimnazjum i Liceum im. Tadeusza Reytana, na początku okupacji wszedł wraz z drużyną do Szarych Szeregach (Okręg Południe - Hufiec Mokotów Dolny). Od 1940 r. uczestniczył w akcjach "Małego Sabotażu", prowadzonych w ramach porozumienia zawartego pomiędzy Szarymi Szeregami a Organizacją Małego Sabotażu "Wawer". Wiosną 1941 r. warszawskie Gestapo wykonało serię kilku celnych uderzeń skierowanych w członków 42. Drużyny: 1 kwietnia aresztowano Ludwika Rymarza - przedwojennego komendanta Szczepu; 8 maja Gestapo wdarło się do mieszkania "Ryśka" (Ryszard Jaworowski) przy ul. Rudawskiej, skąd zabrało: Hieronima Sabałę, Edmunda Pollaka i Zatońskiego (zginął w KL Auschwitz). "Rysiek" i "Kołczan" zdołali uciec przez okno. Sprawcą serii aresztowań okazał się jeden z harcerzy - konfident Gestapo: Mieczysław Wiącek. Po tym wydarzeniu "Kołczan" postanowił wyjechać z Warszawy i przedostać się do Wojska Polskiego na Zachodzie. Został ujęty na terenie Rzeszy i wysłany na roboty przymusowe, z których w niedługim czasie uciekł. Ponownie zatrzymany - tym razem na obszarze Generalnej Guberni - zostaje wysłany do obozu przejściowego warszawskiego Arbeitsamtu przy ul. Skaryszewskiej, skąd wkrótce także udaje mu się zbiec. Pozostaje w Warszawie; zmienia mieszkanie i odnawia zerwane kontakty, włączając się ze swoją grupą ponownie do działań Szarych Szeregów i "Wawra". Jesienią 1942 r., po reorganizacji Szarych Szeregów i powołaniu do życia ich Grup Szturmowych, zostaje dowódcą 3. drużyny ("SAD 300") Hufca Południe (PD - "SAD" - "Sabotaż i Dywersja") w Oddziale Specjalnym (Szturmowym) "Wisła" (OS "Wisła" - OS "Jerzy") Chorągwi Warszawskiej. OS "Wisła", zgodnie z porozumieniem zawartym pomiędzy Naczelnikiem Szarych Szeregów, a przedstawicielem Komendy Głównej Armii Krajowej, zostaje wojskowo podporządkowany Kedywowi KG AK. W okresie 1942-1943 "Kołczan", tak jak pozostali dowódcy drużyn i plutonów, przechodzi intensywne szkolenie wojskowe i dywersyjne (kursy "Wielkie Dywersji" - WD). 2 lutego 1943 r. wraz z zespołem "Zośki" (Tadeusz Zawadzki) uczestniczył w opróżnianiu skrytek w mieszkaniu przy ul. Brackiej 23, należącym do phm. Jana Błońskiego "Suma", działacza organizacji PLAN, aresztowanego przez Gestapo w listopadzie 1942 r. Do lipca 1944 r. "Kołczan" wziął udział w następujących działaniach zbrojnych oddziału: akcja "Meksyk II" (26.03.1943 r. do historii przeszła jako "akcja pod Arsenałem") - członek sekcji "Sten I" w grupie "Atak"; akcja "Schultz" - 6.05.1943 r., strzelec Stena, ubezpieczenie głównego wykonawcy; akcja "Celestynów" - 19/20.05.1943 r. celowniczy rkm; akcja "Sieczychy" - 20.08.1944 r. dowódca grupy "Atak II", atakującej strażnicę Genzschutz od frontu; akcja "Wilanów" - 26/27.09.1943 r., dowódca grupy "Posterunek I"; akcja "T-U" (Tłuszcz-Urle) - 27/28.04.1944 r. - dowódca akcji. Po reorganizacji OS "Jerzy", przeprowadzonej w sierpniu 1943 r., oddział przeformowano w batalion Grup Szturmowych Szarych Szeregów "Zośka"; a pchor. "Kołczan" objął dowodzenie II plutonem "Alek" w 2. kompanii "Rudy". Od maja 1944 r. uczestniczył w przygotowaniu i realizacji szkolenia leśnego 2. kompanii (akcja "Par I") przeprowadzonego w lasach pod Wyszkowem, w tzw. "Bazie Leśnej".

Wola, fabryka "Telefunken", ul. Mireckiego.

Armia Krajowa - zgrupowanie "Radosław" - pułk "Broda 53" - batalion "Zośka" - 2 kompania "Rudy" - II pluton "Alek"

Wola. 1 sierpnia 1944 r. od godz. 16:00 pluton "Alek", dowodzony przez "Kołczana" ubezpieczał miejsce koncentracji "Brody 53" w fabryce "Telefunken" oraz w jej najbliższym otoczeniu. Około godziny 16:40 wystawione czujki usiłowały zatrzymać niemiecki ciągnik lotniczy, który nadjechał ul. Karolkową. Dopiero obrzucenie pojazdu granatami zatrzymało pojazd, a niemiecka załoga zbiegła na pobliski cmentarz. Chwilę później przed bramę fabryki podjechał kolejny niemiecki samochód wojskowy. Po oddaniu serii z M.P. pojazd opanowano i wprowadzono na fabryczny dziedziniec. Te przedwczesne potyczki zaniepokoiły dowództwo "Brody 53" i batalionu "Zośka". Dowódca batalionu por. "Jerzy" wydał dowódcy 2. kompanii pchor. "Andrzejowi Morro" rozkaz obsadzenia patrolami bojowymi skrzyżowania ul. Mireckiego i Okopowej. Zadanie to otrzymuje "Kołczan". Po chwili ul. Okopową nadjeżdża odkryty samochód Bereitschaft des Überfallkommando (zmotoryzowane pogotowie policji ochronnej). "Kołczan" rozkazuje swoim żołnierzom otworzenie ognia. Niemiecki oddział w krótkiej walce zostaje rozbity, część policjantów zginęła, pozostali uciekli w kierunku getta. "Kołczan" nakazuje budowę pierwszej barykady. Po godzinie 17-tej pluton "Alek" obsadza Cmentarz Żydowski, a wieczorem "Kołczan' wysyła patrole w celu rozpoznania pobliskiej "Gęsiówki", która w części przylegającej do ul. Okopowej została opuszczona przez Niemców. Osobiście bierze do niewoli oficera SS - zastępcę komendanta "Gęsiówki", którego znalazł w przyobozowym bunkrze. 5 sierpnia 1944 r. dowodzi plutonem "Alek" podczas zakończonej sukcesem akcji zdobycia tego obozu. W ciągu kolejnych dni pluton "Alek" ubezpiecza zgrupowanie od strony getta, oraz uczestniczy w walkach na cmentarzach wyznaniowych: 6 sierpnia o godzinie 18:05 "Kołczan" prowadzi pluton z Cmentarza Żydowskiego do przeciwnatarcia na Cmentarz Ewangelicki, z którego po godzinnej walce udało się wyprzeć oddziały niemieckie. 8 sierpnia zostaje alarmowo ściągnięty z ruin getta, aby plutonem "Alek" wzmocnić obronę Cmentarza Ewangelickiego, bronionego do tej pory przez plutony batalionu "Parasol". Wobec znacznej przewagi po stronie niemieckiej w wykorzystanych środkach bojowych i przy braku dostatecznej ilości amunicji, pluton po ciężkiej walce zostaje odrzucony z cmentarza, tracąc poległych i ciężko rannych. W tym boju poległ też dowodzący plutonem "Kołczan".

Krzyż Walecznych (dwukrotnie, 1943, 1944), Krzyż Virtuti Militari V klasy (1944).

Poległ w czasie walk o Cmentarz Ewangelicki. Przeniesiony do bramy fabryki "Telefunken" i tam pozostawiony.