Pseudonim:
"Stefan"
Data urodzenia:
1913-04-27
Data śmierci:
1997-08-29
Funkcja:
dowódca plutonu
Stopień:
podporucznik rezerwy saperów
Pseudonimy:
"Stefan", "1092"
Miejsce urodzenia:
Warszawa
Imiona rodziców:
Zygmunt - Stanisława z domu Malewska
Wykształcenie:
W 1932 r. zdał maturę w Gimnazjum "Unia” prof. Kazimierza Kulwiecia w Warszawie. Studiował w Szkole Nauk Politycznych w Warszawie (Wydział Dyplomatyczno-Polityczny), gdzie w 1935 r. uzyskał dyplom.
Służba wojskowa przed 1939 r.:
W latach 1936/37 odbył służbę wojskową w Szkole Podchorążych Rezerwy Saperów w Modlinie, otrzymał stopień kaprala podchorążego i przydział do batalionu saperów w Brześciu nad Bugiem.
Praca zawodowa do 1939 r.:
Od 1936 r. pracował jako dziennikarz w "Gazecie Handlowej” - jako redaktor działu giełdowego, następnie w latach 1937-1939 w "Kurierze Porannym”, gdzie był samodzielnym redaktorem dodatku "Moja Niedziela", przeznaczonego dla młodzieży.
Udział w wojnie obronnej 1939:
Karta mobilizacyjna nakazywała mu stawienie się 3 września 1939 r. w batalionie saperów w Puławach. Po pokonaniu licznych trudności z przedostaniem się z Warszawy do Puław, okazało się, że jednostka już wymaszerowała w niewiadomym kierunku. Szempliński zgłosił się do organizowanej ad hoc kompanii, która została rozwiązana pod Łuckiem, w dniu przekroczenia granicy RP przez armię sowiecką i po 17 września 1939 r. trafił do niewoli sowieckiej. Został załadowany do pociągu towarowego, pociąg wyruszył w kierunku wschodnim. W nocy udało się wyskoczyć z pociągu, okazało się, że był w okolicach Równego. W Równym spotkał się ze stryjem Tadeuszem Szemplińskim. Znajdują się w strefie sowieckiej i próbują przedostać się na stronę niemiecką. Stefan szczęśliwym zrządzeniem losu uzyskał przepustkę na stronę niemiecką od sowieckiego młodego żołnierza, który okazał się polskim żydem czytającym przed wojną dodatek dla młodzieży redagowany przez Szemplińskiego.
Praca w latach okupacji niemieckiej:
Po powrocie do Warszawy wyuczył się zawodu parasolnika i zarobkował reperacjami parasoli - warsztat mieścił się przy ul. Hożej. W roku 1943, ze względu na konieczność posiadania "Ausweisu", Szempliński porzucił rzemiosło i zatrudnił się jako robotnik w zakładach sprzętu geodezyjnego firmy "Gerlach" przy ul. Tamka.
Udział w konspiracji 1939-1944:
Jesienią 1940 r. wstąpił w Warszawie do podziemnego Stronnictwa Narodowego, wprowadzony przez Tadeusza Gaszczyńskiego "1060", elewa z modlińskiej Szkoły Podchorążych Broni Pancernych. Otrzymał liczbę ewidencyjną "1092" i pseudonim "Stefan”. Uczestniczył jako kandydat w zbiórce kandydackiej i złożył na ręce "3097” przysięgę. Odbył szkolenie organizacyjne zakończone egzaminem, po którym złożył przyrzeczenie organizacyjne. Następnie odbył kurs dowódców (organizacyjnych) i po złożeniu egzaminu rozpoczął służbę na szczeblach dowódczych, począwszy od szczebla dowódcy sekcji (piątki) do szczebla dowódcy plutonu. W Stronnictwie Narodowym i w Narodowej Organizacji Wojskowej, szkolił sekcje nowo przyjętych kandydatów. We wrześniu 1943 r. został awansowany na stopień podporucznika. Po zorganizowaniu w stołecznej NOW batalionu szkół wojskowych, od listopada 1941 r. do 31.07.1944 r. wykłada służbę saperską (przeprawy i niszczenia) w Szkole Podchorążych NOW-AK sekcje W-1. Równocześnie działa w Kole Literacko-Wydawniczym Wydziału Wychowania i Propagandy (Kołem kieruje F.A. Ossendowski "2029"), a także w dzielnicy Mokotów - do Wydziału Liniowego Męskiego, kierowanego kolejno przez Jerzego Gorzyckiego "1067" i Andrzeja Saneckiego "1072". Otrzymuje przydział mobilizacyjny do kompanii "Genowefa" batalionu NOW-AK "Gustaw”. Przydział w lipcu 1944 r. - Narodowa Organizacja Wojskowa / Armia Krajowa - batalion NOW-AK "Antoni" - 2. kompania "Anna" - pluton 1903.
Oddział:
Warszawski Okręg Armii Krajowej - zgrupowanie "Paweł" (odwód Komendanta Okręgu) - batalion NOW-AK "Antoni" - 2. kompania "Anna" - I pluton, od 7.08.1944 - Grupa "Północ" - zgrupowanie "Róg" - batalion "Gustaw" - kompania "Anna" - I pluton - dowódca
Szlak bojowy:
Wola - Stare Miasto - kanały - Śródmieście Północ
Awanse:
Awansowany rozkazem Nr. 39 dowódcy Warszawskiego Korpusu AK gen. "Montera" z 4.10.1944 r. do stopnia porucznika saperów.
Odznaczenia:
Krzyż Walecznych - dwukrotnie
Losy po Powstaniu:
Niewola niemiecka - jeniec Stalagu XI B Fallingbostel, Oflagu XI B/z w Bergen-Belsen, Oflagu II D/z Gross Born, skąd po 2-dniowym pobycie nastąpiła ewakuacja piesza oficerów z 1939 i powstańców warszawskich w kierunku Szczecina przez Drawsko, Stargard; po przejściu Odry dotarł do Stalagu X B Sandbostel, gdzie 27.04.1945 r. został wyzwolony przez oddziały armii brytyjskiej.
Numer jeniecki:
1432
Losy po wojnie:
Po wojnie Stefan Szempliński powrócił do kraju. Podjął pracę w "Dzienniku Ludowym", w którym pracował od 1946 r. i został zwolniony w styczniu 1952 r. z tak zwanym "wilczym biletem” - z zakazem pracy w dziennikarstwie. W następnych latach pracował w różnych redakcjach jak: "Głos Pracy", "Służba Zdrowia", "Zdrowie", "Kraj", "Auto-Moto-Sport", ostatnią redakcją była "Gazeta Handlowa".
Miejsce śmierci:
Warszawa.
Posiadasz jakiekolwiek dane lub materiały o mieszkańcach stolicy, którzy zginęli lub zaginęli w trakcie Powstania Warszawskiego? Chcesz poprawić biogram lub dodać nowe informacje o ofiarach cywilnych? Zaproponuj zmiany w formularzu. Wszystkie uwagi będą weryfikowanie przez grono historyków Muzeum Powstania Warszawskiego i po weryfikacji uzupełniane w bazie.

Pomóż uzupełnić bazę biogramów

Stefan Szempliński "Stefan" (1913-1997). Fot. archiwum rodzinne

Stefan Szempliński "Stefan" (1913-1997). Fot. archiwum rodzinne

Stefan z ojcem i siostrą Elą

Stefan z ojcem i siostrą Elą

Zdjęcie filmowe z kroniki powstańczej: żołnierze z batalionu „Gustaw”, kompanii „Anna”na ul. Jasnej: od lewej: ppor. „Łąka” (Kazimierz Bogdan Wiese) i  ppor. „Stefan” (Stefan Szempliński). Fot. <i>powstaniewarszawskiefilm</i>

Zdjęcie filmowe z kroniki powstańczej: żołnierze z batalionu „Gustaw”, kompanii „Anna”na ul. Jasnej: od lewej: ppor. „Łąka” (Kazimierz Bogdan Wiese) i ppor. „Stefan” (Stefan Szempliński). Fot. powstaniewarszawskiefilm

Powstanie Warszawskie - ppor. "Stefan" na ul. Jasnej przed Hotelem "Victoria" z powstańczym żołdem

Powstanie Warszawskie - ppor. "Stefan" na ul. Jasnej przed Hotelem "Victoria" z powstańczym żołdem

Nasz newsletter