Data urodzenia:
1890-08-16
Funkcja:
referentka w Szefostwie WSK
Pozycja na murze pamięci:
Kolumna: 119 Miejsce: 26
Miejsce urodzenia:
Warszawa
Imiona rodziców:
Walerian - Petronela z domu Orłowska
Wykształcenie:
Ukończyła gimnazjum w Warszawie, w latach 1910-1912 słuchaczka Wyższych Kursów Naukowych i Kursów Pedagogicznych L. Rudzkiej w Warszawie, 1912-1914 studentka Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie (na Wydziale Przyrodniczym); w 1924-1927 w Szkole Nauk Politycznych i Studium Pracy Społeczno-Oświatowej WWP w Warszawie; kurs szkolny ZS w Krakowie.
I wojna światowa i działalność do 1939 r.:
W czasie studiów na UJ pracowała społecznie w Uniwersytecie Ludowym im. A. Mickiewicza w Krakowie.Od lutego 1913 roku kierowniczka sekcji w Kole Kobiet Związku Strzeleckiego. W sierpniu 1914 roku zorganizowała intendenturę dla strzelców w Oleandrach pod Krakowem i etapowe kuchnie żołnierskie w Jędrzejowie. We wrześniu 1914 roku przydzielona do oddziału wywiadu 1 Pułku Strzelców Józefa Piłsudskiego. Aresztowana w 1914 roku. Po zwolnieniu wróciła do służby kurierskiej. Od lipca 1915 roku działaczka Polskiej Organizacji Wojskowej (POW) w Warszawie. Od września do grudnia 1919 roku komendantka Polskiej Organizacji Wojskowej, okręgu płoskirowskiego w guberni podolskiej, Imperium Rosyjskiego. Od stycznia 1920 roku oficer wywiadu 12 Dywizji Piechoty. Od lutego 1922 roku do marca 1923 roku urzędniczka Delegatury Rządu RP w Kijowie. Po powrocie do kraju współzałożycielka i instruktorka Przysposobienia Wojskowego Kobiet (PWK). Od listopada 1929 roku do października 1935 roku kierowniczka referatu Wychowania Fizycznego i PWK w dowództwie Okręgu I Korpusu w Warszawie. Od września 1935 roku senator RP IV kadencji. Od roku 1938 posłanka do Sejmu RP V kadencji - w IV kadencji pracowała w komisjach: oświatowej (1937-38 sekretarz) i wojsk.; w V kadencji w komisjach: budżetowej (zca czł.), oświatowej, wojsk., zdrowia publicznego i opieki społecznej (zca przewodn.).
Kampania wrześniowa 1939:
We wrześniu 1939 ewakuowana z Warszawy uczestniczyła w obronie Lwowa w szeregach ochotniczego kobiecego batalionu lpomocniczej służby wojskowej (w składzie Lwowskiej Brygady Obrony Narodowej).
Udział w konspiracji 1939-1944:
Komenda Główna Armii Krajowej - Oddział I (Organizacyjny) - Wojskowa Służba Kobiet ("WSK", "Spółdzielnia", "Czytelnia"). Po powrocie do Warszawy pracowała w Radzie Głównej Opiekuńczej. Wiceprzewodnicząca Komitetu Samopomocy Społecznej Okręg VIII. W konspiracji referentka w Szefostwie Wojskowej Służby Kobiet Oddziału Organizacyjnego Komendy Głównej Armii Krajowej (KG AK).
Oddział:
Komenda Główna Armii Krajowej - Oddział I (Organizacyjny) - WSK
Szlak bojowy:
Stare Miasto
Miejsce śmierci:
Poległa podczas bombardowania na ul. Leszno.
Miejsce pochówku:
Cmentarz Powązkowski - kwatera 329 (mogiła symboliczna)
Odznaczenia:
Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari (17.05.1922), Krzyż Niepodległości z Mieczami (16 IX 1931), Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski (1938), czterokrotnie Krzyż Walecznych, Srebrny Krzyż Zasługi (1927); Krzyż I Brygady "Za wierną służbę", Krzyż POW (1919).
Informacje dodatkowe:
Podczas I wojny światowej w LP (do 5 VIII 15 m.in. kurierka w Oddziale Wywiadowczym 1. pp I Brygady). Aresztowana przez władze rosyjskie w XI 1914, do IV 1915 więziona w Kielcach i Warszawie, po zwolnieniu od VII 1915 do 1919 w POW (pracowała m.in. w kancelarii i archiwum Komendy Naczelnej 1 VIII 1916 - 1 I 1917, w klubie "Piechura" 19 III 1917 - 2 VII 1917, służbie łączności 1 IX 1917 - IV 1918, Wydz. Wywiadowczym i Oddziale Lotnym do 12 XI 1918; komendantka Okręgu Płoskirów na Ukrainie). W 1916-19 kier. Ogniska Kursów dla Dorosłych i nauczycielka na warszawskiej Pradze. W 1918-21 jako ppor. WP kolejno: w żandarmerii od 15 XI 1918, następnie w 1919 organizatorka sekcji kurierskiej Oddziału II Naczelnego Dowództwa w Krakowie, w Oddziale II Dowództwa 12. DP, w Oddziale II Dowództwa 6. Armii i ekspozyturze Oddziału II Naczelnego Dowództwa; oficer Ochotniczej Legii Kobiet. W 1922-23 urzędniczka Delegatury Rządu RP w Kijowie ds. opcji i organizatorka pomocy dla Polaków-więźniów politycznych. Od 1923 w Warszawie. W 1923-28 współzałożycielka, instruktorka i komendantka Centrum PWK, kier. referatu WFPW DOK I, 1928-35 pracowała w Okręgowym i Państwowym Urzędzie WFPW. Czł. Zw. Legionistów, ZG PWK, ZG Unii Polskich Zw. Obrońców Ojczyzny, czł. prezydium RN OZN, czł. Rady Ubezpieczeń Społecznych przy min. opieki społecznej, czł. KWyk Kongresu Społeczno-Obywatelskiej Pracy Kobiet, czł. ZG ZS 1923-24, czł. Polskiego Tow. Teozoficznego. W okresie międzywojennym związana z masonerią.
Publikacje:
Słownik uczestniczek walki o niepodległość Polski 1939-1945 : poległe i zmarłe w okresie okupacji niemieckiej / oprac. Hanna Michalska;PIW 1988; s. 225; Nota biograficzna w bazie "Parlamentarzyści" na stronach Biblioteki Sejmowej (bs.sejm.gov.pl)
