Pseudonim:
"Orda"
Data urodzenia:
1904-12-22
Data śmierci:
1986-11-16
Funkcja:
lekarz
Stopień:
porucznik czasu wojny
Miejsce urodzenia:
Pińsk
Imiona rodziców:
Stanisław - Natalia z domu Suszycka
Udział w konspiracji 1939-1944:
Komenda Główna Armii Krajowej - Oddział III (Operacyjno-Szkoleniowy) - Wydział Marynarki Wojennej "Alfa", "Ostryga"
Oddział:
"Bakcyl" (Sanitariat Okręgu Warszawskiego Armii Krajowej) - Szpital Polowy ul. Wspólna 27
Szlak bojowy:
Śródmieście Południe
Rodzina walcząca w Powstaniu Warszawskim:
W Powstaniu brała udział jego żona Maria Ludwika Gerwel oraz brat Czesław ps. "Orłoś"
Losy po Powstaniu:
Niewola niemiecka - Stalag IV B/H Zeithain (obóz szpitalny - oddział Stalagu IV-B Mühlberg)
Numer jeniecki:
299900
Miejsce śmierci:
Gdynia
Miejsce pochówku:
Cmentarz Witomiński w Gdyni, kw. 63, rząd 5, miejsce 20-1
Informacje dodatkowe:
Dyplom uzyskał w 1929 roku. We wrześniu 1939 r. dr Tadeusz Gerwel przeprowadzał operacje żołnierzom pod ostrzałem artylerii niemieckiej. Tadeusz Gerwel szybko włączył się do działalności Polskiej Marynarki Wojennej w konspiracji, która funkcjonowała pod kryptonimem „Allfa”. Organizacja ta była podporządkowana KG AK. Szefem sanitarnym „Alfy” został dr Tadeusz Gerwel, a jego zastępcami byli dr Henryk Cetkowski i dr Zdzisław Teisseyre. Do organizacji tej należeli także dr Jerzy Krzyżanowski oraz dr Leszek Alexandrowicz. W jej ramach przygotowywali się oni do działań powstańczych w Gdyni, które zamierzano przeprowadzić w końcowym okresie wojny. W ramach tych przedsięwzięć starali się oni przygotować personel medyczny, którego wówczas nie było na Pomorzu. Czynili to prowadząc tajne szkolenie sanitarne dla lekarzy, studentów medycyny i pielęgniarek. Gromadzili również narzędzia lekarskie oraz środki medyczne. Początkowo zasadnicze prace organizacyjne wykonywano w Warszawie. Powstał tam zalążek szpitala, który po wybuchu powstania powszechnego miał zostać skierowany na Wybrzeże. Rozpoczęto także kompletowanie obsady personalnej przyszłych szpitali polowych, które zamierzano usytuować w Gdyni, Wejherowie, Pucku i na Półwyspie Helskim. Zgromadzono 60 łóżek i wózków szpitalnych, które przechowywano w Szpitalu Ujazdowskim, którego komendant, płk dr med. Leon Strehl, był szefem służby zdrowia KG AK, natomiast narzędzia chirurgiczne i środki opatrunkowe gromadziła w Międzylesiu pod Warszawą Janina Tomaszewska. Sprzęt ten okazał się przydatny podczas powstania warszawskiego. Tomaszewska była wówczas sanitariuszką w Zgrupowaniu „Szczupak”, które otrzymało zadanie opanowania Portu Czerniakowskiego. W„Alfie” organizowano również kursy szkoleniowe dla pielęgniarek. Kierowała nimi Stefania Paczkowska, zwerbowana do konspiracji przez dr. Tadeusza Gerwela w Szpitalu św. Ducha i zaprzysiężona przez niego jesienią 1943 roku. Szkolenia odbywały się w grupach pięcioosobowych, najczęściej w szpitalach, a niekiedy w mieszkaniach prywatnych, m.in. przy ul. Piusa, Górnośląskiej czy Czerniakowskiej.
Publikacje:
Halina Jędrzejewska: "Lekarze Powstania Warszawskiego 1VII – 2 X 1944" wyd. TLW , Zdzisław Jezierski: 'Lekarze polscy w okresie okupacji hitlerowskiej"; Zeszyty Gdyńskie nr 12, Tożsamość kulturowo-cywilizacyjna Gdyni, nota biograficzna w serwisie ZCK-Gdynia - Aleja Zasłużonych
Posiadasz jakiekolwiek dane lub materiały o mieszkańcach stolicy, którzy zginęli lub zaginęli w trakcie Powstania Warszawskiego? Chcesz poprawić biogram lub dodać nowe informacje o ofiarach cywilnych? Zaproponuj zmiany w formularzu. Wszystkie uwagi będą weryfikowanie przez grono historyków Muzeum Powstania Warszawskiego i po weryfikacji uzupełniane w bazie.

Pomóż uzupełnić bazę biogramów

Kpt. dr Tadeusz Gerwel "Orda". Fotografia z Polskiego Szpitala Wojskowego w saksońskim Zeithain, ujęcie przez okno, z wnętrza baraku. Wiosna 1945. Fot. ze zbiorów Muzeum Powstania Warszawskiego, sygn. MPW-IN/3843

Kpt. dr Tadeusz Gerwel "Orda". Fotografia z Polskiego Szpitala Wojskowego w saksońskim Zeithain, ujęcie przez okno, z wnętrza baraku. Wiosna 1945. Fot. ze zbiorów Muzeum Powstania Warszawskiego, sygn. MPW-IN/3843

Fotografia z Powstania Warszawskiego. Podwórze szpitala polowego przy Wspólnej 27. Grupa lekarzy w otoczeniu współpracowników. W środku w białym kitlu mjr dr Feliks Michalec "Doktór Piotr", po jego prawej kpt. dr Tadeusz Gerwel "Orda" i ppłk dr Tadeusz Bętkowski "Tata" (z fajką). Fot. ze zbiorów Muzeum Powstania Warszawskiego, sygn. MPW-IN/3771

Fotografia z Powstania Warszawskiego. Podwórze szpitala polowego przy Wspólnej 27. Grupa lekarzy w otoczeniu współpracowników. W środku w białym kitlu mjr dr Feliks Michalec "Doktór Piotr", po jego prawej kpt. dr Tadeusz Gerwel "Orda" i ppłk dr Tadeusz Bętkowski "Tata" (z fajką). Fot. ze zbiorów Muzeum Powstania Warszawskiego, sygn. MPW-IN/3771

Fotografia z Powstania Warszawskiego. Podwórze szpitala polowego przy Wspólnej 27. Grupa lekarzy w otoczeniu współpracowników. W środku w białym kitlu mjr dr Feliks Michalec "Doktór Piotr", po jego prawej kpt. dr Tadeusz Gerwel "Orda" i ppłk dr Tadeusz Bętkowski "Tata" (z fajką). Fot. ze zbiorów Muzeum Powstania Warszawskiego, sygn. MPW-IN/3772

Fotografia z Powstania Warszawskiego. Podwórze szpitala polowego przy Wspólnej 27. Grupa lekarzy w otoczeniu współpracowników. W środku w białym kitlu mjr dr Feliks Michalec "Doktór Piotr", po jego prawej kpt. dr Tadeusz Gerwel "Orda" i ppłk dr Tadeusz Bętkowski "Tata" (z fajką). Fot. ze zbiorów Muzeum Powstania Warszawskiego, sygn. MPW-IN/3772

Fotografia z Polskiego Szpitala Wojskowego w saksońskim Zeithain. Kpt. dr Tadeusz Gerwel "Orda" (z lewej) i dr Marian Kwiatkowski. Wiosna 1945. Fot. ze zbiorów Muzeum Powstania Warszawskiego, sygn. MPW-IN/3844

Fotografia z Polskiego Szpitala Wojskowego w saksońskim Zeithain. Kpt. dr Tadeusz Gerwel "Orda" (z lewej) i dr Marian Kwiatkowski. Wiosna 1945. Fot. ze zbiorów Muzeum Powstania Warszawskiego, sygn. MPW-IN/3844

Nasz newsletter