Pseudonim:
"Leszczyc"
Data urodzenia:
1924-04-01
Data śmierci:
2009-02-23
Funkcja:
-
Stopień:
strzelec - plutonowy (1944)
Miejsce urodzenia:
Badurki, powiat Płock
Imiona rodziców:
Ludomir - Zofia z domu Tarnowska
Wykształcenie do 1944:
Szkołę średnią rozpoczął w Płocku, skąd został wysiedlony do Warszawy i tam zdał maturę na tajnych kompletach.
Udział w konspiracji 1939-1944:
Od jesieni 1943 r. żołnierz Armii Krajowej. Kedyw KG AK - Oddział Dyspozycyjny "Sztuka 90", od wiosny 1944 r. - brygada dywersyjna "Broda 53" - batalion "Zośka" - 2. kompania "Rudy" - III pluton "Felek". Wiosną 1944 r. wysłany w Góry Świętokrzyskie w celu nawiązania kontaktu z tamtejszą partyzantką Armii Krajowej. W lipcu 1944 r. uczestnik szkolenia partyzanckiego przeprowadzonego przez pododdziały baonu "Zośka" na terenie Puszczy Białej (akcja "Par").
Adres przed Powstaniem:
Warszawa Al. Niepodległości 165 m.2
Oddział:
Armia Krajowa - zgrupowanie "Radosław" - pułk "Broda 53" - batalion "Zośka" - 2. kompania "Rudy" - III pluton "Felek"
Szlak bojowy:
Wola - Kampinos - Żoliborz - kanały - Stare Miasto - Ogród Saski (przebicie) - Śródmieście - Górny Czerniaków. 11.08.1944 r. podczas ostatnich walk na Woli znalazł się w grupie ośmiu powstańców z "Zośki" odciętej nagłym atakiem niemieckim od reszty batalionu. Grupa dowodzona przez "Xięcia" (Samsonowicza) po przeczekaniu do nocy w śmieciarce ZOM przekradła się przez tereny opanowane przez Niemców i wyszła z Warszawy, by po kilku dniach dotrzeć do oddziałów AK Grupy "Kampinos". Po nieudanym ataku oddziałów kampinoskich i żoliborskich na Dworzec Gdański grupa "Xięcia" kanałami przedostała się na Stare Miasto, gdzie dołączyła do macierzystego plutonu "Felek", w chwili kulminacyjnych walk o ulicę Konwiktorską i Zakłady Fiata. W nocy 30/31.08.1944 r brał udział w przebiciu oddziałów staromiejskich z ul. Bielańskiej (Bank Polski) do Śródmieścia. Znalazł się w grupie por. "Jerzego" (Ryszard Białous - dowódca baonu "Zośka"), która po przeczekaniu nocy w piwnicach na zapleczu kościoła św. Antoniego, w szyku przeszła przez będący w rękach niemieckich Ogród Saski udając oddział Waffen-SS, i poprzez ruiny Giełdy przy ul. Królewskiej przeskoczyła na ul. Zielną, trzymaną przez polskie oddziały. We wrześniu, po reorganizacji pułku "Broda", nadal walczył w składzie "Zośki" na Górnym Czerniakowie.
Odniesione rany:
Ranny w czasie walk o montażownię "Fiata"
Awanse:
Awansowany do stopnia plutonowego (brak daty awansu, prawdopodobnie początek września 1944).
Losy po Powstaniu:
Wzięty do niewoli w ostatnim dniu walk na Czerniakowie - 23.09.1944 r. Wywieziony do Stalagu XI-A Altengrabow
Numer jeniecki:
45192
Losy po wojnie:
Po powrocie do Polski kształcił się w liceum dla dorosłych (matura w 1946 roku), a następnie studiował w Szkole Głównej Handlowej w Warszawie. W trakcie studiów został młodszym asystentem przy Katedrze Ekonomiki Obrotu Towarowego (prof. Leon Koźmiński). W styczniu 1949 roku, jak wielu innych członków „Zośki”, został aresztowany i spędził sześć miesięcy w więzieniu*. Po wyjściu dokończył studia (magisterium w 1952 roku), ale stracił asystenturę na uczelni. Pracował w tym okresie w Spółdzielczym Instytucie Naukowym, później zaś w Instytucie Handlu Wewnętrznego, skąd został ostatecznie zwolniony (1953). Wskutek represji uniemożliwiono Sumińskiemu także dalszą pracę naukową, co ostatecznie przyczyniło się do zmiany przez niego zawodu. W 1954 roku zaczął pracować jako fotoserwisant w Centralnej Agencji Fotograficznej. Po odejściu z CAF-u zajmował się filmem w wydawnictwie medycznym. Pierwszą ważną pracą fotograficzną dla Sumińskiego była posada w Instytucie Wzornictwa Przemysłowego, w którym pełnił funkcję fotografa, a później kierownika pracowni fotograficznej. W 1958 roku został przyjęty do Związku Polskich Artystów Fotografików (od 1954 członek-kandydat), gdzie przez wiele lat angażował się w działalność programową tej organizacji. Pod koniec 1961 roku Sumiński zaczął pracować jako etatowy fotograf w miesięczniku „Polska” (La Revue Polonaise), przeznaczonym do dystrybucji w krajach Afryki i Azji (edycja nie wychodziła na polskim rynku). W ramach tej pracy fotografował m.in. zakłady przemysłowe, wizyty dyplomatyczne, wystawy sztuki i rzemiosła, tematy związane z rozrywką, wakacjami, pejzaże. W 1963 roku Sumiński został przyjęty do Klubu Fotografii Prasowej. Pracę w „Polsce” zakończył w 1964 roku, choć jego materiały później były jeszcze okazjonalnie drukowane w tym tytule. Od tego czasu pracował jako samodzielny fotograf. W 1963 roku miała miejsce pierwsza indywidualna wystawa Sumińskiego w warszawskiej Kordegardzie. Na przestrzeni lat swoje prace pokazywał wielokrotnie w Polsce oraz w kilku krajach europejskich (m.in. Czechosłowacja, Niemcy). W latach 1950–1990 otrzymał kilkadziesiąt nagród w konkursach fotograficznych w Polsce i za granicą oraz liczne wyróżnienia za działalność na polu popularyzacji fotografii. Aktywnie działał w środowisku byłych żołnierzy batalionu "Zośka". Opracował i przygotował do druku wielokrotnie wznawiane "Pamiętniki żołnierzy baonu Zośka". W 1994 wystąpił w filmie Krzysztofa Langa "Powstanie Warszawskie 1944"
    *Aresztowany w pierwszej połowie stycznia 1949 r. przez funkcjonariuszy UB, przez pół roku przetrzymywany był w więzieniu mokotowskim za "próbę obalenia ustroju siłą" i przynależność do Armii Krajowej. Osadzony w jednej celi z Gracjanem Frógiem, d-cą 3 Wileńskiej Brygady AK.
Miejsce śmierci:
Warszawa
Publikacje:
Agnieszka Pietrzak: "Żołnierze Batalionu Armii Krajowej "Zośka" represjonowani w latach 1944-1956".Warszawa: Instytut Pamięci Narodowej. Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu, 2008.
Archiwum Historii Mówionej:
Posiadasz jakiekolwiek dane lub materiały o mieszkańcach stolicy, którzy zginęli lub zaginęli w trakcie Powstania Warszawskiego? Chcesz poprawić biogram lub dodać nowe informacje o ofiarach cywilnych? Zaproponuj zmiany w formularzu. Wszystkie uwagi będą weryfikowanie przez grono historyków Muzeum Powstania Warszawskiego i po weryfikacji uzupełniane w bazie.

Pomóż uzupełnić bazę biogramów

Tadeusz Sumiński "Leszczyc" (1924-2009) Fot. AR MPW

Tadeusz Sumiński "Leszczyc" (1924-2009) Fot. AR MPW

Nasz newsletter