Pseudonim:
"Bonus"
Data urodzenia:
1907-09-02
Data śmierci:
1944-08-17
Funkcja:
kapelan
Pozycja na murze pamięci:
Kolumna: 83 Miejsce: 59
Stopień:
kapitan duszpasterstwa Wojska Polskiego
Miejsce urodzenia:
Górce k. Warszawy (obecnie dzielnica Warszawy)
Imiona rodziców:
Wojciech - Tekla z domu Regulska
Dzieciństwo :
Urodził się 2 września 1907 r. w Górcach k. Warszawy. Pochodził z wielodzietnej, spolonizowanej od wielu pokoleń rolniczej rodziny osadników niemieckich. Był drugim dzieckiem. Miał dziewięcioro rodzeństwa, ale czworo z nich zmarło w dzieciństwie.
Wykształcenie i działalność do 1939 r. :
Po szkole powszechnej kontynuował naukę w warszawskim gimnazjum, a po jego ukończeniu wstąpił do Wyższego Metropolitarnego Seminarium Duchownego, które ukończył z wyróżnieniem. Święcenia kapłańskie otrzymał 16 października 1932 r. w katedrze warszawskiej. Bezpośrednio po ukończeniu seminarium, dzięki pomocy materialnej całej rodziny, studiował w Rzymie, gdzie uzyskał licencjat z prawa kanonicznego. Po powrocie do kraju był najpierw kapelanem i prefektem w Zakładzie Zgromadzenia Sióstr Niepokalanek w Szymanowie, następnie wikariuszem parafii Najświętszego Zbawiciela, a od 1939 r. wikariuszem w parafii Wszystkich Świętych w Warszawie.
Okres okupacji niemieckiej:
W październiku 1939 r. wraz z duchowieństwem stolicy został aresztowany przez gestapo. Zwolniony po śledztwie, wrócił do pracy duszpasterskiej w parafii Wszystkich Świętych. Lecz w 1942 r. jeden z wikariuszy legionowskiej parafii św. Jana Kantego, ks. Eugeniusz Piesiewicz, został aresztowany i wywieziony do obozu koncentracyjnego, więc na jego miejsce został skierowany ks. Wacław Szelenbaum. W Legionowie nawiązał kontakt z polskim podziemiem i został zaprzysiężony jako kapelan AK w stopniu kapitana, pseud. Bonus. Ks. Wacław Szelenbaum był czynnym uczestnikiem życia konspiracyjnego w Legionowie, był prefektem oraz nauczycielem religii, zarówno w oficjalnie działających szkołach powszechnych i Gminnej Szkole Handlowej jak i w konspiracyjnym gimnazjum prowadzonym przez Tajną Organizację Nauczycielską.
Udział w konspiracji 1939-1944:
VII Obwód "Obroża" (powiat warszawski) Warszawskiego Okręgu Armii Krajowej - 1 Rejon "Brzozów" (Legionowo) - naczelny kapelan. Uczestniczył w odprawach sztabowych, odbierał przysięgę od harcerzy wstępujących do Szarych Szeregów, asystował przy składaniu przysięgi przez żołnierzy Armii Krajowej.
Oddział:
VII Obwód "Obroża" (powiat warszawski) Warszawskiego Okręgu Armii Krajowej - 1 Rejon "Brzozów" (Legionowo). Od godziny „W” 1 sierpnia 1944 roku jako kapelan niósł pociechę i modlitwę tym, którzy stanęli w szeregach powstańczych. W dniach 5 i 6 sierpnia 1944 r. odprawił mszę św. za poległych w akcji przy szosie warszawskiej harcerzy Szarych Szeregów: Sławomira Klejmanta, Zbigniewa Zakrzewskiego i Zenona Kałamai i uroczyście pochował ich na miejscowym cmentarzu. To przyczyniło się do aresztowania ks. Szelenbauma przez Niemców 13 sierpnia 1944 r.
Miejsce (okoliczności) śmierci :
Aresztowany przez Niemców, a następnie rozstrzelany 17 sierpnia 1944 r. na terenie miejscowych koszar wraz z z nauczycielem legionowskiej Szkoły Powszechnej nr 2 Tadeuszem Biernackim i kilkoma innymi osobami, których tożsamości nie udało się ustalić.
Miejsce pochówku:
Nieznane. Upamiętniony mogiłą symboliczną na Cmentarzu Parafialnym w Babicach, na grobie rodzinnym Szelenbaumów oraz w kościele parafialnym św. Jana Kantego w Legionowie poświęconą mu tablicą pamiątkową. Napis na płycie brzmi : "ŚP. ksiądz Wacław Szelenbaum 1907-1944 żołnierz bohater kapitan AK ps. "Bonus" odznaczony Krzyżem AK i Krzyżem Powstańczym kapelan Armii Krajowej I Rejonu Marianowo Brzozów VII Obwodu "Obroża" zamordowany przez Niemców w czasie Powstania Warszawskiego w Legionowie. Cześć Jego pamięci. Rodzina i żołnierze Obroży. Sierpień 1988". Autorem koncepcji jest Edward Dietrich.
Publikacje:
Szczepański J.E., Wojenne adresy Legionowa: Okupacyjna „Jedynka”, Gazeta Powiatowa, 5.06.2020, Gazetapowiatowa.pl, https://gazetapowiatowa.pl/poradniki/nasza-historia/wojenne-adresy-legionowa-okupacyjna-jedynka/ Nasza Historia: Powstanie Warszawskie w Legionowie, Gazeta Powiatowa, 3.12.2021, Bronisława Romanowska - Maur: Szkoła czasu wojny. Bohaterowie tajnego nauczania. . Artykuł ukazał się w 2020 r., Małgorzata Dawidowska "Historia Ks. Wacława", Gazeta Babicka, 2 (246), luty 2017.
Posiadasz jakiekolwiek dane lub materiały o mieszkańcach stolicy, którzy zginęli lub zaginęli w trakcie Powstania Warszawskiego? Chcesz poprawić biogram lub dodać nowe informacje o ofiarach cywilnych? Zaproponuj zmiany w formularzu. Wszystkie uwagi będą weryfikowanie przez grono historyków Muzeum Powstania Warszawskiego i po weryfikacji uzupełniane w bazie.

Pomóż uzupełnić bazę biogramów

Od lewej: Czesława Kalinowska, Edward Hermanowicz, Krystyna Leszczyńska, Wojciech Paczyński, Jerzy Siwiński, ks. Wacław Szelenbaum, Wiesława Jaworska, Wanda Tomczyńska, Feliks Beczkowicz. Źródło: Bronisława Romanowska - Maur: <i>Szkoła czasu wojny.  Bohaterowie tajnego nauczania. </i>. Artykuł ukazał się w 2020 r.

Od lewej: Czesława Kalinowska, Edward Hermanowicz, Krystyna Leszczyńska, Wojciech Paczyński, Jerzy Siwiński, ks. Wacław Szelenbaum, Wiesława Jaworska, Wanda Tomczyńska, Feliks Beczkowicz. Źródło: Bronisława Romanowska - Maur: Szkoła czasu wojny. Bohaterowie tajnego nauczania. . Artykuł ukazał się w 2020 r.

Fotografia z okresu okupacji niemieckiej przedstawiająca nauczycieli i uczniów Szkoły Powszechnej nr 1 w Legionowie. Ks. Wacław Szelenbaum siedzi w pierwszym rzędzie, pierwszy z lewej strony.  Fot. ze zbiorów Muzeum Historycznego w Legionowie, źródło: Gazeta Powiatowa, <i>Wojenne adresy Legionowa: Okupacyjna „Jedynka”</i>

Fotografia z okresu okupacji niemieckiej przedstawiająca nauczycieli i uczniów Szkoły Powszechnej nr 1 w Legionowie. Ks. Wacław Szelenbaum siedzi w pierwszym rzędzie, pierwszy z lewej strony. Fot. ze zbiorów Muzeum Historycznego w Legionowie, źródło: Gazeta Powiatowa, Wojenne adresy Legionowa: Okupacyjna „Jedynka”

Ksiądz Wacław Szelenbaum nad trumną Sławka Klejmenta przed kościołem parafialnym w Legionowie, 5 sierpnia 1944 roku.  Fot. ze zbiorów Muzeum Historycznego w Legionowie, źródło: Gazeta Powiatowa, <i>Nasza Historia: Powstanie Warszawskie w Legionowie.</i> 2021.

Ksiądz Wacław Szelenbaum nad trumną Sławka Klejmenta przed kościołem parafialnym w Legionowie, 5 sierpnia 1944 roku. Fot. ze zbiorów Muzeum Historycznego w Legionowie, źródło: Gazeta Powiatowa, Nasza Historia: Powstanie Warszawskie w Legionowie. 2021.

Nasz newsletter