Data urodzenia:
1928-01-15
Stopień:
starszy strzelec
Pseudonimy:
"Zbyszek", "Kit"
Miejsce urodzenia:
Puc powiat Kościerzyna
Imiona rodziców:
Stanisław - Irena z domu Hulewicz
Wykształcenie do 1944 r.:
Uczeń tajnych kompletów Gimnazjum i Liceum księcia Józefa Poniatowskiego. W czerwcu 1944 r. ukończył IV klasę gimnazjum i zdał tzw. "małą maturę".
Udział w konspiracji 1939-1944:
Do konspiracji wprowadzony w 1942 r. przez kolegę, kpr. pchor. Kazimierza Jacynę ps. "Kamiński", "Rudy".
Od maja 1943 r. żołnierz 9. Kompanii Dywersji Bojowej "Kedyw 17" KG AK pod pseudonimem "Zbyszek". Był magazynierem broni Kompanii, który zorganizował w zbudowanej skrytce na strychu w domu przy Sułkowskiego 24, gdzie mieszkał. Do jego obowiązków należało wydawanie broni na akcje bojowe, , przyjmowanie jej po akcji oraz konserwacja tej broni. Po aresztowaniu przez Gestapo braci Fedewicz, magazyn broni został przeniesiony w obawie przed "wsypą", a żołnierzom kompanii zakazano nocowania we własnych domach. Zbigniew Szydelski nawiązał wówczas kontakt z
por. "Słuchawką" (Józefem Krzeskim), u którego rozpoczął szkolenie na radiotelegrafistę oraz szkolenie z obsługi telefonów polowych. W okresie tym "Zbyszek" prowadził również nasłuch radiowy dla KG AK. Od jesieni 1943 roku do początku Powstania Warszawskiego uczestniczył w powielaniu prasy podziemnej (na prymitywnym powielaczu drukował w domu "Biuletyn Informacyjny AK" rozprowadzany następnie przez służby AK. Po wybuchu Powstania został przydzielony do plutonu 228 w II Obwodzie AK Okręgu Warszawskiego "Żywiciel" na Żoliborzu.
Adres przed Powstaniem Warszawskim:
Warszawa ul. Sułkowskiego 24
Oddział:
II Obwód "Żywiciel" (Żoliborz) Warszawskiego Okręgu Armii Krajowej - kompania sztabowa - pluton 228.
Szlak bojowy:
Żoliborz. W połowie sierpnia, na własną prośbę przeniesiony do patroli telefonicznych z zadaniem utrzymywania
stałej łączności między sztabem ppłk "Żywiciela" a poszczególnymi placówkami. Przeprowadza próbę nawiązania łączności radiowej ze Starym Miastem. W tym celu wysłano z radiostacją UKF Andrzeja Koca "Andrzeja” i łączniczkę "Walewską". Po przeczołganiu się obok Fortu Traugutta oboje docierają do polskich pozycji w PWPW, niestety na skutek nieporozumienia zostali aresztowani przez lokalny oddział AK, a radiostacja częściowo zniszczona. Po kilku dniach sprawa się wyjaśnia, ale radiostacja z uszkodzoną baterią szwankuje i "Andrzej” z łączniczką wracają kanałami na Żoliborz. We wrześniu "Kit" przygotowywał zrzutowisko na pl. Lelewela, gdzie przyjmowano sowieckie zrzuty z bronią i żywnością. 30 września 1944 r. brał udział w natarciu połączonych oddziałów żoliborskich AK z ul. Promyka do wału wiślanego, gdzie miały na powstańców oczekiwać sowieckie oddziały z łodziami. Niestety po dotarciu do wału okazało się, że obiecanej pomocy sowieckiej nie ma. W związku z tym Powstańcy ponosząc duże straty zmuszeni byli wycofać się na poprzednie pozycje na ul. Promyka Za udział w tej akcji Zbigniew Szydelski odznaczony został Krzyżem Walecznych.
Losy po Powstaniu:
Po kapitulacji Żoliborza 30 września wychodzi z wojskiem II Obwodu do niewoli. Jeniec Stalagu XI A Altengrabow (7.10.1944-05.1945). Skierowany do pracy w cukrowni w Gattersleben, choruje z powodu niedożywienia i ciężkiej
pracy, hospitalizowany w szpitalu obozowym, po wyzwoleniu przewieziony do szpitala w Poznaniu.
Odznaczenia:
Krzyż Walecznych, Krzyż Armii Krajowej, Medal Wojska, Złoty Krzyż Zasługi, Warszawski Krzyż Powstańczy, Medal Zwycięstwa i Wolności, Medal Komisji Edukacji Narodowej, Odznaka Weterana Walk o Wolność i Niepodległość Ojczyzny, Złota Odznaka Honorowa Związku Inwalidów Wojennych RP, Medal XXX-lecia Związku Żołnierzy WP, Medal "Pro Patria".
Awanse:
starszy strzelec - kapral AK - porucznik WP
Rodzeństwo walczące w Powstaniu:
Losy po wojnie:
Wieloletni pracownik naukowy i dydaktyczny Instytutu Pojazdów na Wydziale Samochodów
i Maszyn Roboczych Politechniki Warszawskiej, Prodziekan Wydziału w latach 1975 - 1978 Kierownik Zakładu Ciągników
i Napędów Hydraulicznych (1981 - 1988). Wybitny specjalista w zakresie teorii oraz konstrukcji napędu
i sterowania hydraulicznego pojazdów i maszyn roboczych. Dydaktyk i wychowawca młodzieży. Zmarł nagle 23.11.2015 r.
Miejsce pochówku:
Cmentarz Powązkowski w Warszawie (Stare Powązki)
Źródła:
MPW, archiwum prywatne Zbigniewa Szydelskiego, nekrolog w prasie, data emisji 01.12.2015
Archiwum Historii Mówionej:
