Pseudonim:
"Zygmunt"
Data urodzenia:
1923-06-12
Data śmierci:
2008-07-06
Funkcja:
-
Stopień:
strzelec
Miejsce urodzenia:
Lubieszyn, województwo Pomorskie
Imiona rodziców:
Zygmunt - Janina
Dzieciństwo i młodość:
Wychowywał się na Pomorzu Gdańskim. Przed II wojną światową mieszkał w Tczewie, rodzinnym mieście matki, gdzie prowadziła ona restaurację przy ulicy Sambora, obok dworca kolejowego i portu rzecznego. Po napaści niemieckiej na Polskę i włączeniu tych ziem do Trzeciej Rzeszy został w 1940 r. skierowany na rok na przymusowe roboty. Uciekł po ośmiu miesiącach i był ścigany przez Gestapo. Choć pomogło mu amerykańskie obywatelstwo ojca, musiał przenieść się do Generalnego Gubernatorstwa.
Pseudonimy:
"Zygmunt", "4353"
Udział w konspiracji 1939-1944:
Od stycznia 1941 r. aż do wybuchu powstania mieszkał u swojego wuja Aleksandra Konstantego Kopińskiego w Opaczy pod Warszawą (obecny adres: ul. Kolumba 23/25). Tam też 12 czerwca 1941 r. złożył przysięgę w Narodowej Organizacji Wojskowej. W piwnicy domu Kopińskich młodzi żołnierze NOW odbywali ćwiczenia strzeleckie. Oprócz Stasika brali w nich udział: syn gospodarza Ryszard, jego kuzyni Jan Andrzej Kopiński i Mieczysław Mester oraz zaprzyjaźnieni bracia Dębowie (Kazimierz, Roman i Zygmunt). Szkoleniem kierował sąsiad i krewny Kopińskich, por. Jerzy Lewenty, przedwojenny oficer rezerwy. Wszyscy oni należeli do kompanii "Alicja" batalionu "Antoni" NOW, którą dowodził Lewenty. W 1942 r. warszawskie struktury organizacji zostały scalone z Armią Krajową. Stasik pełnił w konspiracji funkcję łącznika. Woził bibułę, a czasem też broń na południe od Warszawy, w rejon Raszyna, Sękocina oraz Tarczyna i pobliskich Szczaków - dla rodziny księdza Tomasza Rostworowskiego SJ, kapelana NOW, który 1 sierpnia 1944 r. na punkcie mobilizacyjnym przy ul. Kanonia 5 udzielił absolucji generalnej in articulo mortis żołnierzom idącym do powstania. Przydział w lipcu 1944 r. Armia Krajowa - batalion NOW / AK "Antoni" - kompania "Alicja".
Oddział:
Armia Krajowa - Odwód Komendanta Okręgu Warszawskiego AK - zgrupowanie "Paweł" - batalion NOW / AK "Antoni" - kompania "Alicja"; po przejściu na Stare Miasto - Grupa "Północ" - zgrupowanie "Róg" - batalion NOW / AK "Gustaw" - kompania "Anna" - III pluton.
Szlak bojowy:
Wola - Stare Miasto - kanały - Śródmieście Północ. Strzelec "Zygmunt" przebył szlak powstańczy oddziału od pierwszych starć w rejonie cmentarza Ewangelicko-Augsburskiego na Woli, przez trzytygodniową obronę Starego Miasta (stanowiska strzeleckie na Podwalu) i ewakuację kanałami, po walki w Śródmieściu Północnym przez cały wrzesień aż do 2 października (stanowiska strzeleckie w Domu Mody Hersego na rogu Marszałkowskiej 150, Kredytowej i pl. Dąbrowskiego 9). Przez cały czas walk wchodził w skład sekcji karabinu maszynowego MG-42, podjętego z alianckiego zrzutu nocą z 4 na 5 sierpnia obok ówczesnej kwatery oddziału w rejonie ul. Młynarskiej. Sekcję tę tworzył wraz z kuzynami: Ryszardem Kopińskim i Mieczysławem Mesterem oraz Kazimierzem Dębem. Żaden z nich nie odniósł ran, a wszystkie kolejne bronione pozycje zostały przez nich utrzymane. Zwłaszcza pod koniec śródmiejskiego okresu walk powstańcom bardzo doskwierał głód, tak że poszukując pożywienia, nie gardzono nawet kotami; (Stasik i K. Dąb zostali nawet utrwaleni na jednej z powstańczych fotografii w trakcie gotowania takiego posiłku).
Losy po Powstaniu:
Niewola niemiecka - brak informacji o miejscach pobytu
Numer jeniecki:
140234
Losy po wojnie:
Po wyzwoleniu obozu wiosną 1945 r. przez wojska alianckie nie wrócił do kraju. Wyjechał do USA, gdzie od 1924 r. mieszkał i posiadał obywatelstwo amerykańskie jego ojciec Zygmunt Stasik. Osiadł w miejscowości Gary w stanie Indiana, nieopodal Chicago. Po 1989 r. kilkakrotnie przyjeżdżał do Polski, odwiedzając rodzinę Kopińskich w Warszawie oraz swoją kuzynkę Adelę na Pomorzu. Pomimo stopniowo coraz większych kłopotów ze wzrokiem do końca życia utrzymywał ożywioną korespondencję z synem Ryszarda, Przemysławem Kopińskim, a po śmierci tegoż - z kolei z jego synem Aleksandrem, przekazując krewnym wiele szczegółowych relacji o własnych losach przed i w trakcie wojny oraz o swoich bliskich w USA.
Miejsce śmierci:
Spring Valley, Illinois, USA, pochowany w Evanston, Illinois, USA
Źródła:
Data urodzenia i śmierci na podstawie dokumentacji Środowiska Gustaw-Harnaś
Posiadasz jakiekolwiek dane lub materiały o mieszkańcach stolicy, którzy zginęli lub zaginęli w trakcie Powstania Warszawskiego? Chcesz poprawić biogram lub dodać nowe informacje o ofiarach cywilnych? Zaproponuj zmiany w formularzu. Wszystkie uwagi będą weryfikowanie przez grono historyków Muzeum Powstania Warszawskiego i po weryfikacji uzupełniane w bazie.

Pomóż uzupełnić bazę biogramów

Fotografia z Powstania Warszawskiego autorstwa Wiesława Chrzanowskiego. Stanowisko erkaemu na parterze Domu Mody Hersego przy pl. Dąbrowskiego, skierowane na skrzyżowanie ulicy Marszałkowskiej z Królewską. Na stanowisku powstańcy z kompanii "Anna” batalionu "Gustaw”, od lewej: kpr. Kazimierz Dąb "Kazik”, strz. Zygmunt Stasik "Zygmunt", st. strz. Ryszard Kopiński "Ryś".  Druga połowa września 1944 roku. Ze zbiorów Fototeki MPW, sygn. MPW-IN/3312

Fotografia z Powstania Warszawskiego autorstwa Wiesława Chrzanowskiego. Stanowisko erkaemu na parterze Domu Mody Hersego przy pl. Dąbrowskiego, skierowane na skrzyżowanie ulicy Marszałkowskiej z Królewską. Na stanowisku powstańcy z kompanii "Anna” batalionu "Gustaw”, od lewej: kpr. Kazimierz Dąb "Kazik”, strz. Zygmunt Stasik "Zygmunt", st. strz. Ryszard Kopiński "Ryś". Druga połowa września 1944 roku. Ze zbiorów Fototeki MPW, sygn. MPW-IN/3312

Stanowisko erkaemu na parterze Domu Mody Hersego przy placu Dąbrowskiego, skierowane na skrzyżowanie ulicy Marszałkowskiej z Królewską.  Na stanowisku powstańcy z kompanii „Anna” Batalionu „Gustaw”, od lewej: kpr. Kazimierz Dąb „Kazik”, strz. Zygmunt Stasik „Zygmunt”. Fot. autorstwa Wiesława Chrzanowskiego, ze zbiorów Fototeki MPW, sygn. MPW-IN/3311

Stanowisko erkaemu na parterze Domu Mody Hersego przy placu Dąbrowskiego, skierowane na skrzyżowanie ulicy Marszałkowskiej z Królewską. Na stanowisku powstańcy z kompanii „Anna” Batalionu „Gustaw”, od lewej: kpr. Kazimierz Dąb „Kazik”, strz. Zygmunt Stasik „Zygmunt”. Fot. autorstwa Wiesława Chrzanowskiego, ze zbiorów Fototeki MPW, sygn. MPW-IN/3311

Śródmieście Północne, plac Dąbrowskiego. Żołnierze kompanii „Anna” Batalionu „Gustaw” przygotowujący posiłek na kuchni polowej w bramie Domu Hersego przy placu Dąbrowskiego. Od lewej: kpr. Kazimierz Dąb „Kazik”, kpr. Jerzy Sikorski „Sixton”, strz. Zygmunt Stasik „Zygmunt”. Autor zdjęcia: Wiesław Chrzanowski "Wiesław". Ze zbiorów Fototeki MPW, sygn. MPW-IN/3336. Prawa autorskie MPW.

Śródmieście Północne, plac Dąbrowskiego. Żołnierze kompanii „Anna” Batalionu „Gustaw” przygotowujący posiłek na kuchni polowej w bramie Domu Hersego przy placu Dąbrowskiego. Od lewej: kpr. Kazimierz Dąb „Kazik”, kpr. Jerzy Sikorski „Sixton”, strz. Zygmunt Stasik „Zygmunt”. Autor zdjęcia: Wiesław Chrzanowski "Wiesław". Ze zbiorów Fototeki MPW, sygn. MPW-IN/3336. Prawa autorskie MPW.

Fot. archiwum rodzinne.

Fot. archiwum rodzinne.

Nasz newsletter