Powstańcze Biogramy - Stanisław Bodych

Powstańcze biogramy

Edytuj ten biogram

112

Pseudonim:

"Rawicz"

Data urodzenia:

1901-02-16

Data śmierci:

1944-12-09

Funkcja:

dowódca kompanii, Komendant OSP w Ursusie - Czechowicach

Stopień:

podporucznik

Miejsce urodzenia:

Żyrardów

Imiona rodziców:

Antoni - Julia z domu Tkacz

Wykształcenie, działalność niepodległościowa 1918-1920 i przebieg służby wojskowej:

Ukończył średnią Szkołę Techniczną w Żyrardowie (1917 r.) W latach 1915-1922 należał Związku Harcerstwa Polskiego. Pod koniec służby został instruktorem i drużynowym. W listopadzie 1918 r. jako harcerz brał udział w rozbrajaniu Niemców. Od 11.11.1918 roku do 1.09.1919 pracował jako biuralista w Magistracie Miasta Żyrardowa. Od 17.09.1919 roku służył jako ochotnik w Wojsku Polskim w 5 pp Legionów w Grodnie, Batalion Radiotelegraficzny - do 28.12.1920 r. (radiotelegrafista). W 1920 roku wziął udział w wojnie polsko-bolszewickiej. Od marca 1922 roku ponownie w Wojsku Polskim jako poborowy w 21 pp. w Warszawie na Cytadeli z przydziałem do Państwowej Komisji Uzupełnień w Sochaczew z siedzibą w Grodzisku Mazowieckim. Po odbyciu służby przeniesiony do rezerwy. W 1932 roku powołany do odbycia szkoleń rezerwy w Szkole Podchorążych Rezerwy Piechoty w Zambrowie, po ukończeniu której otrzymał nominację na stopień podporucznika z przydziałem do 36. Pułku Piechoty Legii Akademickiej w warszawie przy ul. 11. Listopada.

Dwudziestolecie międzywojenne:

Od stycznia 1921 do końca lutego 1922 r pracował w Zbrojowni Warszawskiej - Składnicy Warszawa-Praga przy ul. Stalowej podległej pod Departament III Artylerii i Uzbrojenia Ministerstwa Spraw Wojskowych jako pracownik cywilny (księgowy). Po odbyciu służby wojskowej pracował w Zakładach Żyrardowskich i ponownie w Zbrojowni Warszawskiej (do czerwca 1928 r.) . Następnie od lata 1928 do września 1939 pracował w Zakładach Metalurgicznych - fabryki Państwowych Zakładów Inżynierii w Czechowicach - Ursusie, gdzie zatrudniono go na stanowisku sekretarza Szefa Kontroli Technicznej Odlewni Aluminium. W 1933 r. wstąpił do Ochotniczej Straży Pożarnej przy PZInż.(Państwowe Zakłady Inżynierii) w Ursusie. Od 1935 roku należał do Związku Strzeleckiego. W OSP był zastępcą naczelnika. W 1938 roku został powołany na komendanta obrony lotniczej oraz przeciwgazowej Zakładów, na wypadek działań wojennych.

Wrzesień 1939 r. :

Na początku września 1939 r. w stopniu ppor. WP, komendant obrony PZinż w Ursusie, następnie w pociągu ruchomych warsztatów naprawczych PZInż, który wyruszył na wschód. Z niewoli niemiecko-sowieckiej (ucieczka z obozu w Radomiu) powrócił do Czechowic w listopadzie 1939 r.

Okres okupacji niemieckiej, udział w konspiracji 1939-1944:

Na początku 1940r. został naczelnikiem Ochotniczej Straży Pożarnej, a wójt gminy Skorosze Władysław Godurkiewicz powierzył mu zorganizowanie obrony przeciwpożarowej w gminie. Praca w Ochotniczej Straży Pożarnej była doskonałą przykrywką do działań w konspiracji (Warszawski Okręg Armii Krajowej - VIII Samodzielny Rejon Okęcie - 7. pułk piechoty „Madagaskar” - I batalion). Kompania osiągnęła stan około 120 ludzi. Składała się głównie ze strażaków OSP i członków ich rodzin. Zastępcą Stanisława Bodycha i dowódcą 1 plutonu był ppor. rez. Henryk Kusal „Jastrząb”, 2 plutonem dowodził Aleksander Nyc „Wicher”, a 3 . Franciszek Nowak „Dąb”. Szefem kompanii został Bolesław Nyc „Bystry”, zaś szefem służby sanitarnej Anatol Lewin „Kostek”. Do kompanii należała także żona Stanisława Bodycha, Jadwiga Bodych ps. Rawka (1906-1997) i jego syn Włodzimierz (1927-2008). Po 1942 7. pułk piechoty AK „Garłuch" - I batalion (kryptonim „Gaj”), 1. kompania (kryptonim „Goplana") - dowódca kompanii. Dowódcą pułku został mjr Stanisław Babiarz „Wysocki”.

Adres zamieszkania :

Czechowice, ul. Rynek 6

Miejsce koncentracji na godzinę "W":

Miejscem zbiórki 1. kompanii „Goplana” była nieczynna cegielnia Burdyńskiego w Skoroszach. Stąd kilkuosobowe patrole wyruszyły w kierunku osady Paluch jako miejsca koncentracji I batalionu. Po przebyciu drogi w kierunku Okęcia i przekroczeniu linii kolejki WKD pomiędzy stacjami Opacz - Michałowice, 600-800 metrów dalej patrole zaległy w polu, z powodu silnego obsadzenia przez nieprzyjaciela Szosy Krakowskiej. Wobec braku możliwości podjęcia dalszego marszu na Okęcie nastąpił rozkaz o wycofaniu się do miejsca dotychczasowego zakwaterowania.

Oddział:

Warszawski Okręg Armii Krajowej - VIII Samodzielny Rejon Okęcie - 7. pułk piechoty "Garłuch" - 1. batalion - 1. kompania - dowódca

Szlak bojowy:

Okęcie - Ursus

Losy po powstaniu:

Dwukrotnie aresztowany przez gestapo - po raz pierwszy we wrześniu 1944, jednak udało mu się zbiec. Ponownie aresztowany po naradzie dowódców AK, nad ranem 6.12.1944 r. w Ursusie, przewieziony przez Niemców do pruszkowskiej siedziby gestapo przy ul. Kraszewskiego, gdzie był torturowany. Wraz z nim aresztowano: dowódcę I batalionu 7 pp. AK "Garłuch" mjr. Mikołaja Sukniewicza ps. Kola, Odyniec, Gajowy, dowódcę II Batalionu por. Mieczysława Czarneckiego ps. Biały oraz dowódcę plutonu 2. z 1. kompanii I bat. sierżanta Aleksandra Nyca ps. Wicher i Piotra Radzikowskiego.

Miejsce (okoliczności) śmierci:

9 grudnia 1944 został wywieziony na miejsce egzekucji do Lasów Sękocińskich. Wraz z por. Stanisławem Bodychem ps. Rawicz rozstrzelano trzech braci Kąckich z Okęcia i 8 innych osób, których nie udało się zidentyfikować.

Miejsce pochówku:

Ekshumowany w Lasów Sękocińskich w lutym 1945 r. Przed pogrzebem trumnę z ciałem wystawiono w remizie strażackiej w Czechowicach, a po nabożeństwie w kościele parafialnym, w kondukcie w asyście Straży Pożarnej z Czechowic i Piastowa trumnę przewieziono na cmentarz w Gołąbkach.

Odznaczenia :

Medal za Wojnę 1918-1920, Złoty Medal Zasługi (pośmiertnie, 1948), Krzyż Armii Krajowej, Warszawski Krzyż Powstańczy

Upamiętnienie:

Upamiętniony tablicą z brązu umieszczoną na froncie remizy OSP Ursus oraz w tablicą pamiątkową kościele pod wezwaniem św. Józefa w Ursusie. Jego imieniem nazwano także dawną ul. Wiśniową w Ursusie.

Źródła:

Muzeum Powstania Warszawskiego, baza uczestników PW, Teczki personalne uczestników POwstania Warszawskiego: Bodych Stanisław, ankieta uczestnika PW (maszynopis), MPW-zbiory P/668 (autor wspomnień: Wojciech Przybylski), Archiwum rodzinne p. Tomasza Bodycha. Ilustracje: prezentowane w biogramie fotografie i dokumenty pochodzą ze zbiorów rodzinnych T. Bodycha, wnuka Powstańca, skany wykonano w Muzeum Powstania Warszawskiego we wrześniu 2021 r.

Literatura:

Juliusz Kulesza, Garłuch : opowieść o siódmym pułku piechoty Armii Krajowej 1939-1944, Vipart, 2004; Jerzy Domżalski, Wiek XX w Ursusie, wyd. "Ezdorat", Warszawa, 2002, Barbara Buchalczyk, Magdalenka, cz. 1 i 2, wydawca Biuro Usług Turystycznych "Mokotów",Stowarzyszenie Miłośników Osiedli Magdalenka i Sękocin, Warszawa, 2002; Wojciech Przybylski: "Stanisław Bodych (1901-1944). Wspomnienie." w: "Gazeta Stołeczna" nr 186, wydanie z dnia 11/08/1999, Nekrologi str. 13

Nasz newsletter

Stanisław Bodych

Pomóż uzupełnić bazę biogramów

Nasz newsletter