Pseudonim:
"Warszawiak"
Data urodzenia:
1932-06-05
Data śmierci:
1944-09-20
Funkcja:
łącznik
Pozycja na murze pamięci:
Kolumna: 178 Miejsce: 44
Stopień:
strzelec - kapral (08/1944)
Numer legitymacji AK:
17601 / 1
Miejsce urodzenia:
Warszawa
Imiona rodziców:
Janusz - Jadwiga z domu Sawicka
Adres przed Powstaniem Warszawskim:
Warszawa ul. Leszno 33/1
Oddział:
Armia Krajowa - zgrupowanie "Radosław" - batalion "Parasol" - 1. kompania - IV pluton, ochotnik, do oddziału dołączył na początku sierpnia 1944 r., po przejściu na Stare Miasto: Grupa "Północ" - odcinek "Sosna" - batalion "Gozdawa" - 2. kompania "Szturmowa" - poczet dowódcy; na Górnym Czerniakowie - zgrupowanie "Radosław" - batalion "Broda 53" - kompania "Parasol".
Szlak bojowy:
Wola - Stare Miasto - kanały - Śródmieście Północ - Śródmieście Południe - Górny Czerniaków
Odznaczenia i awanse:
Krzyż Walecznych nadany 23.08.1944 r., tego dnia awansowany przez kpt. "Gozdawę" do stopnia kaprala. W 1986 roku pośmiertnie odznaczony Warszawskim Krzyżem Powstańczym.
Miejsce śmierci:
Poległ podczas obrony budynków nr 10 i 6 przy ul. Wilanowskiej. Po wojnie ekshumowany i pochowany na Powązkach Wojskowych w Warszawie, w Kwaterach Wojennych Batalionu AK "Parasol" (A 24-10-24).
Rodzina biorąca udział w Powstaniu Warszawskim:
Matka Witolda, Jadwiga Modelska z domu Sawicka, była pielęgniarką w rejonie ul. Leszno.
Źródła:
MPW-baza uczestników PW, Polski Czerwony Krzyż, MPW-zbiory: kopia dokumentacji z archiwum rodzinnego udostępniona przez p. Alicję Modelską
Relacje na temat Witka Modelskiego w książkach i wspomnieniach żołnierzy Powstania::
Relacja plut. pchor. "Henryka” (Jerzy Dargiel) - dowódcy IV plutonu 1. kompanii baonu "Parasol”:
    "Na rogu Młynarskiej i Żytniej pozycje batalionu "Parasol”. Na każdym końcu barykady - jako symbol - parasolka damska, podobno chroni od pocisków. W drugim dniu Powstania przyłączył się do oddziału mały, 12-letni chłopiec "Warszawiak” - "Wicuś” (Witold Modelski). Jego rodzice zginęli w pierwszych dniach Powstania w czasie nalotu w domu na Młynarskiej. Sam zdobył dla siebie broń, wynosząc ją prawie spod czołgu. Był niezastąpiony, pełen inicjatywy. Pomagał żołnierzom w najtrudniejszych natarciach. (...) Później "Warszawiak” został osobistym łącznikiem dowódcy 1. kompanii "Rafała” i awansował do stopnia kaprala. "Rafał” traktował chłopca nie jak dowódca, ale jak jego najbliższy opiekun. Również "Warszawiak” bardzo dbał o swojego dowódcę, tym bardziej, że "Rafał” nigdy nie pamiętał o sobie. Chłopiec podsuwał mu jedzenie, czyścił broń, czuwał nad jego snem. Bardzo ciężko przeżył śmierć "Rafała”, a niedługo później sam zginął, przysypany w piwnicy Pałacu Krasińskich, kwaterze "Parasola".
Zbigniew Wróblewski [w:] "Pod komendą "Gozdawy”, Warszawa 1989, str. 152-153:
    "21 sierpnia Niemcy przedarli się ponownie z "rygla” [ruiny domów pomiędzy ul. Bielańską a Senatorską, w ciągu sierpnia 1944 r. "ziemia niczyja” patrolowana zarówno przez oddziały AK jak i Niemców] do pierwszych stanowisk Banku [Polskiego przy ul. Bielańskiej], zajmując jego środkowe wejście, umieszczając się na pierwszym piętrze. Rozpoczęła się zażarta walka wewnątrz gmachu. (…) Część budynku Banku znajdowała się w ogniu, podpalona przez nieprzyjaciela. Kpt. "Gozdawa” zdecydował wysadzić część reduty wraz z Niemcami w powietrze. W tej chwili do akcji włączyła się drobna postać dziecka znanego wszystkim w 2. "Szturmowej", ich łącznika, "Warszawiaka" - Witolda Modelskiego. Dziecko to, w wieku niespełna 12 lat nie było typem młodego staromiejskiego cwaniaka. Nieprawda, że jakoby rodzinę jego wymordowali Niemcy. Mieszkał z matką, pielęgniarką, w domu przy ulicy Leszno, niedaleko kino-teatru "Femina” (ul. Leszno 35), naprzeciw kościoła Matki Boskiej. Ojciec, ukrywający się oficer WP, walczył w tym czasie w partyzantce. W chwili nacierania Niemców od strony Woli, chłopiec w najbardziej prozaiczny sposób "prysnął” pani Jadwidze i… "spłynął” wraz z wycofującymi się oddziałami na Starówkę. Przytulił go do 2. "Szturmowej" jej dowódca [por. "Wrona” - Antoni Zawojski] i w tej kompanii pozostał, dzieląc z nią szlak bojowy. Był sprytny, lubiany, jako łącznika często wysyłano go do dowództwa właśnie dla utrzymania kontaktu z 2. "Szturmową". Był ponoć ulubieńcem wspomnianego już kpt. "Kata” z ul. Franciszkańskiej, starego żołnierza konspiracji. Do Banku w owej tragicznej chwili poszedł z kpt. "Gozdawą” i właśnie dowódca Pododcinka wysłał bojowego łącznika z zadaniem dotarcia na kwaterę por. "Klucznika” na Świętojerską po saperów by przybyli z odpowiednią ilością materiału wybuchowego. Od niego, od jego dotarcia do Kompanii Saperów, zależał w tym momencie los reduty Banku Polskiego. Wyjaśniam nie raz w rozmowach z młodymi Czytelnikami, że nie należało koniecznie spalić czołgu, by zostać prawdziwym bohaterem. Takim właśnie bohaterem został "Warszawiak”. Mimo pokrycia przez nieprzyjaciela wszystkich ulic Starówki gęstym ogniem z granatników, miotaczy min, seriami pokładowej broni maszynowej niemieckich lotników, dotarł na czas do saperów. Łącznik, kpr. "Warszawiak”, za wykonanie niebezpiecznego zadania został odznaczony Krzyżem Walecznych. Saperzy nie puścili już chłopca w powrotną drogę. Byli to mężczyźni dorośli, fachowcy w swojej robocie i też mieli własne dzieci. Kazali mu zostać na swojej kwaterze. Rozkazu należy słuchać nawet wtedy, gdy się ma aż…12 lat”.
Piotr Stachiewicz [w:] "Parasol. Dzieje oddziału do zadań specjalnych Kierownictwa Dywersji KG AK", str. 580:
    "Straż tylna "Parasola”, która weszła do włazu na Starym Mieście o świcie dnia 2 września, wyszła włazem na Nowym Świecie dopiero w godzinach popołudniowych, po przeszło 7 godzinach marszu. Stało się tak dlatego, że sznur trzymany przez "Bystrego”, którego musieli uchwycić się wszyscy wchodzący do kanału, zerwał się, co spowodowało, że "Bystry” z przednią grupą ruszył właściwym kanałem do przodu, pozostała zaś grupa zmyliła drogę i weszła we właściwy kanał dopiero po błądzeniu po kanałach pod Starym Miastem biegnących w kierunku Wisły, czyli wschodnim zamiast południowym. Tę ostatnią grupę "Parasola” prowadził "Warszawiak".
Posiadasz jakiekolwiek dane lub materiały o mieszkańcach stolicy, którzy zginęli lub zaginęli w trakcie Powstania Warszawskiego? Chcesz poprawić biogram lub dodać nowe informacje o ofiarach cywilnych? Zaproponuj zmiany w formularzu. Wszystkie uwagi będą weryfikowanie przez grono historyków Muzeum Powstania Warszawskiego i po weryfikacji uzupełniane w bazie.

Pomóż uzupełnić bazę biogramów

Janusz Modelski i Jadwiga Modelska z Sawickich z synami. U boku ojca mały Witek. Fotografia z archiwum rodzinnego Alicji Modelskiej

Janusz Modelski i Jadwiga Modelska z Sawickich z synami. U boku ojca mały Witek. Fotografia z archiwum rodzinnego Alicji Modelskiej

Witek i Dzidek. Lata 30-te XX w. Fotografia z archiwum rodzinnego Alicji Modelskiej

Witek i Dzidek. Lata 30-te XX w. Fotografia z archiwum rodzinnego Alicji Modelskiej

Fotografia z archiwum rodzinnego Alicji Modelskiej

Fotografia z archiwum rodzinnego Alicji Modelskiej

Fotografia z archiwum rodzinnego Alicji Modelskiej

Fotografia z archiwum rodzinnego Alicji Modelskiej

Fotografia z archiwum rodzinnego Alicji Modelskiej

Fotografia z archiwum rodzinnego Alicji Modelskiej

Fotografia z archiwum rodzinnego Alicji Modelskiej

Fotografia z archiwum rodzinnego Alicji Modelskiej

Fotografia z archiwum rodzinnego Alicji Modelskiej

Fotografia z archiwum rodzinnego Alicji Modelskiej

Fotografia z archiwum rodzinnego Alicji Modelskiej

Fotografia z archiwum rodzinnego Alicji Modelskiej

Fot. z archiwum rodzinnego Alicji Modelskiej

Fot. z archiwum rodzinnego Alicji Modelskiej

Rysunek żołnierza autorstwa Witolda. Z archiwum rodzinnego Alicji Modelskiej

Rysunek żołnierza autorstwa Witolda. Z archiwum rodzinnego Alicji Modelskiej

Powstanie Warszawskie, 2.09.1944 r. Śródmieście rejon ul. Wareckiej. Kapral "Warszawiak" Witold Modelski, za nim - w "panterce" - "Arab" Wiesław Kalinowski - obaj polegli na Górnym Czerniakowie

Powstanie Warszawskie, 2.09.1944 r. Śródmieście rejon ul. Wareckiej. Kapral "Warszawiak" Witold Modelski, za nim - w "panterce" - "Arab" Wiesław Kalinowski - obaj polegli na Górnym Czerniakowie

Powstanie Warszawskie. 11-letni łącznik z batalionu  "Gozdawa" -  kpr. Warszawiak - Witold Modelski. Fot. autorstwa Joachima Joachimczyka ze zbiorów Muzeum Powstania Warszawskiego, sygn. MPW-IK/1370

Powstanie Warszawskie. 11-letni łącznik z batalionu "Gozdawa" - kpr. Warszawiak - Witold Modelski. Fot. autorstwa Joachima Joachimczyka ze zbiorów Muzeum Powstania Warszawskiego, sygn. MPW-IK/1370

Fotografia z Powstania Warszawskiego. Śródmieście Północ. Powstańcy z Batalionu "Parasol" po ewakuacji ze Starówki na podwórzu domu Wedla przy ul. Szpitalnej 8. Po lewej stoi 12-letni kpr. Witold Modelski "Warszawiak", po prawej strz. Wiesław Kalinowski "Arab". Ze zbiorów Muzeum Powstania Warszawskiego, sygn. MPW-IK/2776

Fotografia z Powstania Warszawskiego. Śródmieście Północ. Powstańcy z Batalionu "Parasol" po ewakuacji ze Starówki na podwórzu domu Wedla przy ul. Szpitalnej 8. Po lewej stoi 12-letni kpr. Witold Modelski "Warszawiak", po prawej strz. Wiesław Kalinowski "Arab". Ze zbiorów Muzeum Powstania Warszawskiego, sygn. MPW-IK/2776

Powstańcy z Batalionu "Parasol" po ewakuacji ze Starówki na podwórzu domu Wedla przy ul. Szpitalnej 8. W środku stoi 12-letni kpr. Witold Modelski "Warszawiak", po prawej strz. Wiesław Kalinowski "Arab".  Autor Andrzej Ancuta. Ze zbiorów Muzeum Powstania Warszawskiego, sygn. MPW-IK/2016.

Powstańcy z Batalionu "Parasol" po ewakuacji ze Starówki na podwórzu domu Wedla przy ul. Szpitalnej 8. W środku stoi 12-letni kpr. Witold Modelski "Warszawiak", po prawej strz. Wiesław Kalinowski "Arab". Autor Andrzej Ancuta. Ze zbiorów Muzeum Powstania Warszawskiego, sygn. MPW-IK/2016.

Pierwsza mogiła Witolda. Fotografia z archiwum rodzinnego Alicji Modelskiej

Pierwsza mogiła Witolda. Fotografia z archiwum rodzinnego Alicji Modelskiej

Jadwiga Modelska przy grobie poległego syna. Okres powojenny. Fotografia z archiwum rodzinnego Alicji Modelskiej

Jadwiga Modelska przy grobie poległego syna. Okres powojenny. Fotografia z archiwum rodzinnego Alicji Modelskiej

Ze zbiorów Polskiego Czerwonego Krzyża

Ze zbiorów Polskiego Czerwonego Krzyża

Ze zbiorów Polskiego Czerwonego Krzyża

Ze zbiorów Polskiego Czerwonego Krzyża

Ze zbiorów Polskiego Czerwonego Krzyża

Ze zbiorów Polskiego Czerwonego Krzyża

Ze zbiorów Polskiego Czerwonego Krzyża

Ze zbiorów Polskiego Czerwonego Krzyża

Mogiła Witolda Modelskiego na Powązkach Wojskowych w Warszawie - kwatera batalionu "Parasol" - stan obecny

Mogiła Witolda Modelskiego na Powązkach Wojskowych w Warszawie - kwatera batalionu "Parasol" - stan obecny

Nasz newsletter