Pseudonim:
„Listowski”, „Jaś”
Data urodzenia:
1922-01-31
Stopień:
sierżant podchorąży
Imiona rodziców :
Władysław - Zofia z domu Witkowska
Miejsca zamieszkania przed wojną :
Wołkowysk - Nieśwież - Wilno
Okres okupacji niemieckiej :
W styczniu 1940 r. przedostał się na teren Generalnego Gubernatorstwa i dotarł do Warszawy, gdzie zamieszkał u ciotki.
Wykształcenie do 1944 r. :
Uczeń IV Gimnazjum Miejskiego im. gen. Jakuba Jasińskiego w Warszawie, gdzie zdał maturę w 1942 r.
Udział w konspiracji 1939-1944:
W konspiracji od lutego 1940 roku, początkowo w w organizacji "Muszkieterowie", następnie w ZWZ-AK, „Grupa Brzozy”. W latach 1940-1942 był łącznikiem i kolporterem prasy konspiracyjnej, opublikował też kilka artykułów o niemieckiej broni pancernej w "Żołnierzu Polskim" sygnowanych podpisem JRH. Był organizatorem redakcji pisma "Dekada" – organu szkół podchorążych i wydając 3 pierwsze numery pisma (odznaczony za to Brązowym Krzyżem Zasługi) i w uznaniu zasług skierowany do konspiracyjnej Szkoły Podchorążych, którą ukończył w stopniu kaprala
podchorążego. W 1943 r. został zastępcą dowódcy IV plutonu w kompanii „Watra” batalionu „Kiliński” (przydział: Armia Krajowa - batalion "Kiliński" - 4. kompania "Watra" - pluton 171 A). Uczestniczył w wielu akcjach tzw. małego sabotażu, a równocześnie pracował w tajnej drukarni i w redakcji pisma codziennego "Iskra" jako nasłuchowiec, zaś w latach 1943-1944 pełnił funkcję współredaktora pisma.
Oddział:
Armia Krajowa - batalion "Kiliński" - 4. kompania "Watra" - pluton 171 A. Na Starym Mieście oddział PKB "Barry" - pluton "Blanka", następnie batalion KB "Nałęcz" - 2. kompania. W Śródmieściu w batalionie "Piorun". Po śmierci dowódcy plutonu Tadeusza Paszkiewicza ps. ”Radwan” w dniu. 2 sierpnia 1944 r. Jan Horoch objął funkcję dowódcy IV plutonu.
Szlak bojowy:
Wola - Stare Miasto - kanały - Śródmieście Północ - Śródmieście Południe
Losy po Powstaniu:
Niewola niemiecka - jeniec obozu przejściowego dla jeńców AK w Ożarowie pod Warszawą, następnie Stalagu 344 Lamsdorf (Łambinowice k. Opola) i Oflagu VII-A Murnau.
Losy po wyzwoleniu:
Po wyzwoleniu wyjechał do Włoch, gdzie wstąpił do 2. Korpusu Polskiego PSZ. Służył w 9. Bolońskim Batalionie Strzelców Karpackich (9 bsk). We Włoszech spotkał matkę, która w tym czasie była siostrą oddziałową w VII Polowym Szpitalu w Anconie. W 1946 r. Jan wraz z rodzicami wyjechał do Anglii, gdzie po uprzednim dodatkowym przeszkoleniu wojskowym został oficerem Polskiego Korpusu Przysposobienia i Rozmieszczenia w administracji na brytyjskim etacie kapitana. Do kraju powrócił wraz z rodzicami w grudniu 1947 r. Nie mogąc powrócić na Kresy Wschodnie po wojnie rodzina zmuszona była osiedlić się na stałe w Łodzi.
Losy po wojnie:
W 1952 r. skończył studia na Uniwersytecie Łódzkim uzyskując tytuł magistra filozofii w kierunku historia. Od 1955 r. kontynuując rodzinne tradycje został etatowym nauczycielem historii, a następnie wicedyrektorem w Technikum Samochodowym w Łodzi przy ul. Prożka, zaś w latach 1965 - 1967 w Technikum Budowlanym Nr 1 przy ul. Kopcińskiego 3/5.
W okresie od 1967 do 1976 pracował w Okręgowym Ośrodku Metodycznym na stanowisku wizytatora Kuratorium Okręgu Szkolnego w Łodzi. Podczas pracy spotkał się z zarzutem, że stworzona przez niego Izba Pamięci Narodowej nie zachowuje właściwych proporcji walk z Niemcami, między AK i AL oraz między obrazem Polaków walczących na Zachodzie, a w I i II Armii Wojska Polskiego. Został za to zwolniony z dalszej pracy w kuratorium. Po szykanach SB powrócił do pracy w szkole jako nauczyciel WOS-u w Zespole Szkół Handlowych przy ul. Gandhiego, gdzie pracował aż do czasu przejścia na emeryturę w 1982 r.
Odznaczenia i awanse:
Podczas Powstania Warszawskiego dwukrotnie odznaczony Krzyżem Walecznych. Za zdobycie Pałacu Blanka i obronę Ratusza został odznaczony Srebrnym Krzyżem Orderu Virtuti Militari. Awansowany do stopnia podporucznika. Po wojnie awansowany do stopnia podpułkownika WP w stanie spoczynku.
Miejsce pochówku :
Cmentarz przy ul. Ogrodowej w Łodzi.
Informacje dodatkowe - losy rodziny :
Wzrastał w atmosferze patriotycznej. Jego ojciec był uczestnikiem wojny z Rosją Sowiecką, a następnie oficerem w armii gen. Andersa. Ze strony ojca Jan Horoch był potomkiem barona Józefa Horocha jednego z adiutantów naczelnika Tadeusza Kościuszki, po kądzieli potomkiem Mikołaja Strusia, dowódcy polskiego garnizonu na Kremlu 1611-1612 r. pod hetmanem Stanisławem Żółkiewskim. Jego dziadek ze strony matki - Władysław Witkowski był biologiem, botanikiem i pracownikiem naukowym wyższych uczelni w Belgii, poświęcając całe swe życie nauce. Ojciec Władysław Horoch w latach 1918-1922 był nauczycielem języka polskiego i francuskiego w szkole powszechnej w Gutkowie i Żurominie, po studiach pedagogicznych w Państwowym Instytucie w Warszawie został podinspektorem szkolnym na powiat Wołkowyski w woj. białostockim a następnie inspektorem szkolnym w Nieświeżu oraz dyrektorem Wyższego Kursu Nauczycielskiego w Wilnie. W armii gen. Andersa został oficerem Oświatowym. Wykładał w polskiej Szkole Kadetów RAF-Helipolis-Kair w latach 1943-1946. Za udział w II wojnie światowej został czterokrotnie odznaczony Medalem Wojska Polskiego oraz brytyjskim War Medal 1939-45 Star, Middkle-Est Star. Matka Zofia Horoch z domu Witkowska była nauczycielką szkoły powszechnej w Rypinie, Skępem, Wołkowysku i Nieświeżu, aż do wybuchu wojny. Młodszy Brat Andrzej, podchorąży w I Baonie Strzelców Karpackich poległ pod Osimo w bitwie o Anconę we Włoszech 6 VII 1944 r. Pochowany jest na cmentarzu w Loreto. [Dane: archiwum rodzinne, materiały udostępnione przez p. Zofię Wrześniewską, wnuczkę Jana Horocha].
Źródła:
MPW-baza uczestników PW. Baza straty.pl: dane FPNP. Archiwum rodzinne. Informację o śmierci przekazała p. Zofia Wrześniewska, wnuczka.
Publikacje:
Wielka Ilustrowana Encyklopedia Powstania Warszawskiego T.4 - Jeńcy wojenni - żołnierze Powstania Warszawskiego, Warszawa, 1997
Archiwum Historii Mówionej:
