Data urodzenia:
1932-02-09
Miejsce urodzenia:
Warszawa
Imiona rodziców :
Franciszek - Feliksa z domu Czerwonka
Udział w konspiracji 1939 -1944:
W konspiracji od marca 1944 roku w Szarych Szeregach na Mokotowie - V Obwód AK (Mokotów) – V „Blok Radiostacja”, zastęp dowodzony przez kpr. phm. Bolesława Haft-Szatyńskiego ps. "Bolek", "Olgierd" i Janka Krygiera ps. Kryga. Do jego zadań należało zbieranie informacji o lokalizacji jednostek wojskowych nieprzyjaciela, kolportaż prasy oraz mały sabotaż. Towarzyszył także podczas akcji zdobywania i zakupu broni od przejeżdżających przez Warszawę żołnierzy z oddziałów niemieckich ze Wschodu. Wraz z kolegą Teodorem Wołoszczukiem ps. Mały Tolek brał m. in. udział w akcji przenoszenia meldunków na punkt kontaktowy przy ulicy Chocimskiej.
Adres zamieszkania przed Powstaniem:
Warszawa, ul. Targowa 36/38
Miejsce koncentracji na godzinę "W":
Tuż przed Powstaniem, 29 lipca 1944 roku Kazimierz Morgaś został skierowany przez drużynowego w rejon 5. VI Obwodu AK „Praga” na punkt kontaktowy przy ul. Lubelskiej 32/34 w celu otrzymania wiadomości w sprawie zaopatrzenia w broń i amunicję dla ich zgrupowania. Wybuch pierwszych walk powstańczych zastaje Kazimierza Morgasia na Pradze. Uczestniczy on w natarciu na posterunek żandarmerii niemieckiej przy ul. Targowej 15 oraz walkach o dworzec kolejowy Warszawa Wschodnia. W obu akcjach jako łącznik donosi walczącym amunicję i granaty z rozbitego magazynu przy ul. Frycza-Modrzewskiego i Berka Joselewicza (budynki magazynowe Straży Ochrony Kolei). Pozostawioną broń i amunicję wspólnie z harcerzami 605 plutonu 5. Rejonu VI Obwodu AK magazynuje w piwnicach budynku przy ul. Lubelskiej 32. Następnie z torbą amunicji udaje się 1 sierpnia na Mokotów. Godzina „W" zastaje go jednak w Śródmieściu. Wkrótce zostaje ranny. Otrzymuje pierwszą pomoc od sanitariuszki Walerii Pluty ps. Czapla (poznał ją w okresie konspiracji podczas zbiórek w Aninie oraz kolportażu prasy). Po opatrzeniu Kazimierz Morgaś przedostaje się na punkt dowodzenia przy ul. Skolimowskiej na Mokotowie. Uczestniczy jako łącznik w natarciu na posterunek policji niemieckiej przy ul. Rakowieckiej oraz przy Belwederskiej - jak uprzednio donosząc amunicję, opatrunki a także meldunki.
Szlak bojowy:
Mokotów - Praga - Śródmieście - Mokotów
Losy po Powstaniu :
Po nieudanym ataku na niemieckie punkty oporu przy ul. Rakowieckiej 12-letni Kazimierz Morgaś znalazł się w grupie pojmanych osób. Wzięci do niewoli powstańcy byli rozstrzeliwani, rannych dobijano. Pozostali przy życiu, wśród nich K. Morgaś wyszli z Warszawy z ludnością cywilną drogą przez obóz przejściowy w Pruszkowie (Dulag 121). W ostatnich dniach sierpnia przybył do KL Mauthausen w Austrii w transporcie chłopców w wieku 13-15 lat przywiezionych z Powstania Warszawskiego. Po dokonaniu przez Niemców selekcji oraz zewidencjonowania nowoprzybyłych Kazimierz został przydzielony do komanda budującego baraki obozowe. Następnie skierowano go do innego komanda roboczego, w którym pracował wspólnie z Henrykiem Zychowiczem ps. Sanok, żołnierzem ZWZ-AK z placówki w Tarłowie. W międzyczasie oddelegowany także do przymusowych robót rolnych na terenie Górnej Austrii w miejscowości Oberkappel. Wyzwolony przez armię amerykańską 5 maja 1945 roku.
Losy po wojnie:
Po powrocie do kraju do połowy 1946 roku przebywał na leczeniu (zdrowie stracił podczas pobytu w obozie koncentracyjnym), jednak nie uzyskawszy renty po poległym ojcu i nie mając środków do życia zmuszony był, mimo wątłego zdrowia, podjąć pracę fizyczną. Mając 15 lat rozpoczął pracę w Tartaku Lasów Państwowych. Jednocześnie wieczorowo kontynuował naukę w szkole powszechnej. W 1949 roku został powołany przez WKR w Strzelcach Krajeńskich do Hufca Pracy i wysłany do odgruzowywania Wrocławia. W 1950 roku został przyjęty do Liceum Technicznego "Służba Polsce", które ukończył w 1953 roku ze specjalizacją Technika Dróg i Mostów Kolejowych. W 1953 roku otrzymał nakaz pracy w Przedsiębiorstwie Robót Kolejowych nr 11 w Szczecinie, a rok później oddelegowany został do PRK-16 w Lublinie. Kierował robotami na budowach w Lublinie, Dęblinie, Chełmie, Rzeszowie, Ostrowcu Świętokrzyskim, Sandomierzu, Tarnobrzegu. W 1958 roku założył rodzinę, wkrótce na świat przyszły jego dzieci, syn i córka. W 1966 roku podjął próbę ukończenia studiów wyższych w Wyższej Szkole Inżynierskiej, jednak przebyty w 1969 roku zawał uniemożliwił mu te plany. Do 1982 roku pracował zawodowo. W 1982 roku ze względu na zły stan zdrowia przeszedł na wcześniejszą emeryturę. Mieszka w Sandomierzu.
Informacje dodatkowe - losy rodziny :
Po powrocie z obozu do Polski dowiedział się, że jego ojciec Franciszek Morgaś, który brał udział w Powstaniu Warszawskim, zaginął bez wieści w 1944 roku. Wszystko wskazuje na to, że został zamordowany przez Niemców w Alei Szucha. Młodszy brat Kazimierza - Wiesław Henryk Morgaś, ur. 02.01.1934 także był więźniem KL Mauthausen.
Źródła:
Muzeum Powstania Warszawskiego - baza uczestników PW, PCK, materiały do Słownika Uczestników PW - Pokój Kombatanta - MPW-teczka: kopia akt osobowych ze zbiorów UdsKiOR, zaświadczenie Związku Kombatantów RP i Byłych Więźniów Politycznych, Zarządu Koła Miejskiego w Sandomierzu, oświadczenia świadków: Waleria Pluta ps. Czapla (1997), Henryk Zychowicz „Sanok” (1997), Marian Krasowski, Teodor Wołoszczuk „Tolek". Ankieta osobowa UM w Sandomierzu, 05-05-1952 (kserokopia dokumentu), Kwestionariusz UdsKiOR, życiorys (kopia rękopisu, 6 stron). Zaświadczenie UdsKiOR nr 367727/1101428, zaliczony okres służby: Powstanie Warszawskie oraz pobyt w obozie koncentracyjnym.
