Data urodzenia:
1926-04-12
Używane pseudonimy:
„Marianna”, „Elżbieta”, „Elżbieton”.
Miejsce urodzenia:
Warszawa
Udział w konspiracji 1939-1944:
W konspiracji od lutego 1941 roku, początkowo zwerbowana do pracy konspiracyjnej Oddziału II - Zachód, jako kreślarka i łączniczka o ps. Marianna, do marca 1942 roku. Praca ta została przerwana aresztowaniem i późniejszą śmiercią w Berlinie jej bezpośredniego dowódcy Jerzego Padlewskiego „Jaszczura”. Zawieszona, pozostawała w ukryciu do września 1942. powróciła do pracy w jednostce specjalnej grupy kadeckiej („Ran„ - Julek Klepacz) - do sierpnia 1943 roku, przydział Grupa ”Jeleń„ - późniejszy 7 pułk ułanów Lubelskich. Brała udział w dywersji oraz fałszowaniu dokumentów. Jednocześnie była czynnie zaangażowana w akcji odbicia ze szpitalnego aresztu ciężko rannego w akcji Piotra Mazura ”Piotrka„ i ukrycia go do czasu wywiezienia. Jeszcze na początku wojny ukończyła kurs sanitarny, a następnie podchorążówkę (1944). Po ukończeniu kursu instruktorek noszowych i kursu wyszkolenia WSK organizuje patrole polowe i punkty sanitarne w ramach ”Baszty" - V Obwód (Mokotów) Warszawskiego Okręgu Armii Krajowej - 4. Rejon - 3. kompania.
Adres przed Powstaniem Warszawskim:
Warszawa ul. Mokotowska 18 m.5
Miejsce koncentracji na godzinę "W":
Ul. Rakowiecka - ul. Łowicka - patrol "Elżbiety" liczył 15 sanitariuszek.
Oddział:
Komenda Główna Armii Krajowej - pułk "Baszta" - batalion "Olza" - kompania O-2 ppor. "Withala"
Szlak bojowy:
Mokotów. Po śmierci dowódcy ppor. art. Feliksa Dąbrowski ego „Felka„ „Bohusza” w pierwszym natarciu Powstańców na koszary przy ul. Rakowieckiej, gdy z-ca Bohusza - Kotwa, otrzymał rozkaz wycofania oddziału, grupa sanitarna (patrol) „Elżbiety„ pozostała odcięta przez 5 dni w ”Fortecy Łowicka". Podczas tych dni patrol uczestniczy w ratowaniu i ewakuacji ocalałych z masakry w klasztorze oo. jezuitów przy ul. Rakowieckiej, a następnie po dołączeniu do batalionu w dalszych walkach na Mokotowie: o fabrykę Magnat, Dworkową, Króżańską. 27 września podejmuje próbę ewakuacji kanałami do Śródmieścia.
Losy po Powstaniu:
Wyszła z Warszawy z ludnością cywilną, ewakuując rannych z palących się domów. Po dotarciu furmankami do obozu przejściowego w Pruszkowie, sanitariuszki przeszły selekcję i zostały skierowane do wyzwózki do Niemiec. Marii udało się zbiec z obozu.
Losy po wojnie:
W grudniu 1945 roku powiadomiona o możliwym aresztowaniu uciekła prez "zieloną granicę" przeprowadzona przez cichociemnego Benona Łastowskiego. Pieszo dotarła do Paryża. W czerwcu 1946 roku przyjechała do Anglii, gdzie podjęła studia i uzyskała dyplom Central School of Art. Pracowała jako teatrolog w teatrze Old Vic [Old Vic Theatre w Londynie].
Odznaczenia:
Srebrny Krzyż Zasługi z Mieczami, Krzyż Armii Krajowej, Warszawski Krzyż Powstańczy
Miejsce śmierci :
Londyn (Wielka Brytania)
Miejsce pochówku:
Cmentarz Powązkowski w Warszawie (Stare Powązki), w grobie rodzinnym Garszyńskich i Wiśniewskich.
Informacje dodatkowe - losy rodziny:
W 1944 roku straciła brata Jerzego (kpr. pchor. Jerzy Garszyński ps. 1450, został aresztowany i rozstrzelany w egzekucji ulicznej 19.01.1944), matkę - Anielę Garszyńską, która poległa jako sanitariuszka 2.08.1944 r. przeprowadzając ochotniczo grupę osób przez Pole Mokotowskie na Ochotę) oraz ojca
Stanisława Garszyńskiego, ekonomistę, który zmarł z ran 25.08 (według inskrypcji nagrobnej) | lub 23.09.1944 r. (data podawana przez Władysława Jarosza, męża Marii we wspomnieniu pośmiertnym).
Uwagi:
Po wojnie poszukiwana za pośrednictwem PCK przez Janinę Wiśniewską - dane podane w kartotece PCK: rocznik 1922, rodzice Stanisław i Amelia (błędnie), adres Mokotowska 18/6.
Źródła:
Muzeum Powstania Warszawskiego, Teczki personalne uczestników Powstania Warszawskiego, nekrolog prasowy, GW, 19.01.2010, Z żałobnej karty: Nad grobem śp. Marii Jarosz (30.06.2010), w: Biuletyn Informacyjny Studium Polski Podziemnej w Londynie, nr 4/2010.
Archiwum Historii Mówionej:
