Data urodzenia:
1921-10-24
Pozycja na murze pamięci:
Kolumna: 172 Miejsce: 57
Miejsce urodzenia:
Koło (woj. poznańskie).
Imiona rodziców:
Aleksander - Antonina z domu Klimkowska
Wykształcenie do 1944 r.:
Szkołę średnią ukończyła w Gdyni. Świadectwo dojrzałości otrzymała w 1938 roku. W szkole średniej była członkiem zastępu żeńskiego VI Gdyńskiej Drużyny Harcerek. W czasie okupacji kontynuowała studia na tajnej Politechnice Warszawskiej.
Udział w wojnie obronnej 1939 r.:
Otrzymała przydział do służby pomocniczej na terenie Ratusza - łączniczka przy prezydencie miasta Stefanie Starzyńskim. Po kapitulacji Warszawy powróciła do rodzinnej Gdyni, jednak wkrótce rodzina zmuszona została do opuszczenia domu, przez co Maria ponownie znalazła się w Warszawie.
Udział w konspiracji:
ZWZ-AK
Oddział:
Okręg Warszawski Armii Krajowej - Wydział V (Łączności) - batalion łączności.
Szlak bojowy:
Śródmieście Północ
Rodzeństwo walczące w Powstaniu:
Jej siostra
Irena Porzezińska „Baśka - Bandera” była sanitariuszką Grupy Bojowej "Krybar" w III zgrupowaniu "Konrad"
Miejsce (okoliczności) śmierci:
Poległa 5 września 1944 r. na ul. Jasnej 6 podczas gaszenia pożaru centrali.
Odznaczenia:
Krzyż Walecznych (pośmiertnie)
Miejsce pochówku:
Warszawa, Cmentarz Wojskowy na Powązkach, kw. A 22, rząd V, gr. 22
Informacje dodatkowe:
Pochodziła z rodziny warszawskiej osiadłej od 1926 roku w Gdyni. Ojciec Jej Aleksander był pracownikiem Banku Narodowego, matka - Antonina z Klimkowskich zajmowała się domem i dziećmi: najstarszą Ireną, Jurkiem i najmłodszą Marią. Po zdaniu matury, latem 1938 roku zdała na wydział architektury ówczesnej Politechniki Wolnego Miasta Gdańska. 24 lutego 1939 roku usunięta z gmachu Politechniki, wraz z polską młodzieżą. Aresztowana wraz z grupą kolegów za „naruszenie spokoju publicznego", wypuszczona na skutek interwencji Rządu RP. W sierpniu 1939 r. zdała egzamin na Politechnikę Warszawską. W 1939 r. łączniczka prezydenta Warszawy m. st. Warszawy. W działalność konspiracyjną zaangażowani byli także ojciec Marii, Aleksander Porzeziński oraz jej rodzeństwo. W lutym 1944 roku brat Marii - Jerzy został wywieziony do obozu koncentracyjnego, skąd już nie powrócił. Maria początkowo działała w wywiadzie; później, po przeszkoleniu przeszła do łączności.W Powstaniu telefonistka w 1. kompanii łączności Komendy Okręgu Warszawskiego AK, pracowała w centrali telefonicznej przy ul. Jasnej 6.
Uwagi:
Inne spotykane okoliczności śmierci : 5.09.1944 śmiertelnie ranna w brzuch kulą dum - dum przez niemieckiego strzelca wyborowego na terenie siedmiopiętrowego budynku u zbiegu ulic Boduena i Jasnej, po kilku godzinach zmarła. Rozkazem nr 33 z dnia 23 września 1944 roku została odznaczona pośmiertnie Krzyżem Walecznych. Po wyzwoleniu Warszawy w 1945 roku rodzice i siostra po długich poszukiwaniach odnaleźli prowizoryczny grób Marii i po ekshumacji przenieśli Jej zwłoki na cmentarz wojskowy w kwaterze AK na Powązkach.
Publikacje:
Maria Orliczkowa: "Nieznana łączniczka z Gdyni." 26.03 WTK R. 1972 nr 13
