Zbigniew Grochowski (223)

Zbigniew Grochowski  urodził się 31 sierpnia 1926 r. w Lublinie. Wybuch wojny zastał jego rodzinę w Brześciu (obecnie Białoruś).  Późną jesienią 1939 r., po pierwszych wywózkach Polaków na Syberię, rodzice zdecydowali o ucieczce do krewnych w Lublinie. Na skutek zaangażowania ojca w działalność konspiracyjną i aresztowania krewnych matki, rodzina  przeniosła się do Warszawy, gdzie przeżyła okupację. Tam, na tajnych kompletach Zbigniew Grochowski ukończył gimnazjum i przystąpił do Szarych Szeregów, biorąc udział w akcjach małego sabotażu  i fotografując niemieckie obiekty i uliczne egzekucje.

Pierwszy miesiąc Powstania Warszawskiego spędził na Starym Mieście, przy ulicy Sapieżyńskiej 10, pod przybranym nazwiskiem Stefan Zabłocki. Po upadku Starówki, wraz z ewakuowaną ludnością cywilną, trafił z matką i bratem do obozu przejściowego Dulag 121 w Pruszkowie, a następnie w głąb Rzeszy, na roboty do niemieckiego gospodarstwa rolnego. Po wojnie zamieszkał w rodzinnym Lublinie, gdzie ukończył studia geologiczne na Uniwersytecie Marii Curie-Skłodowskiej i pracował jako pedagog. Na początku lat 50. skierowano go do Legnicy, gdzie kontynuował nauczanie fizyki i matematyki i gdzie mieszka do dziś. Wielką  pasją Zbigniewa Grochowskiego była praca z młodzieżą, organizował wiele obozów wędrownych i kolonii w najpiękniejszych rejonach Polski. W czasie dwudziestoletniej działalności w Towarzystwie Wiedzy Powszechnej prowadził rocznie kilkaset wykładów na tematy pedagogiczne dla wiejskich klubokawiarni i „Uniwersytetów dla Rodziców”. Pozostaje propagatorem wiedzy i pamięci o Powstaniu Warszawskim, poświęcając wiele czasu na spotkania i prelekcje. Za działalność społeczną i zawodową otrzymał liczne wyróżnienia i odznaczenia.

Pierwsza grupa zdjęć, otwierająca zbiór Zbigniewa Grochowskiego, pochodzi  z okresu okupacji niemieckiej i przedstawia Starówkę z perspektywy spacerowicza. Kolejna, powstańcza, to kilkanaście kadrów z walczącej Starówki, ukazujących młodych powstańców, pierwsze ofiary i płonące domy. Trzecia, największa, pochodzi  z 1945 r. i pokazuje Warszawę zaraz po wojnie. Z jednej strony zdjęcia dokumentują ruiny kamienic i kościołów, ekshumacje i napisy upamiętniające poległych. Z drugiej – mieszkańców adaptujących się do nowych warunków, odradzającego się drobnego handlu i usług (prowizoryczne reklamy i uliczne straganiarki), pierwsze etapy odbudowy.

 

Posiadasz jakiekolwiek dane lub materiały o mieszkańcach stolicy, którzy zginęli lub zaginęli w trakcie Powstania Warszawskiego? Chcesz poprawić biogram lub dodać nowe informacje o ofiarach cywilnych? Zaproponuj zmiany w formularzu. Wszystkie uwagi będą weryfikowanie przez grono historyków Muzeum Powstania Warszawskiego i po weryfikacji uzupełniane w bazie

Pomóż uzupełnić bazę ofiar cywilnych