Muzeum Powstania Warszawskiego wzbogaciło się o niezwykłą pamiątkę - akwarelę „Martwa natura z owocami” (1940–1943) Krzysztofa Kamila Baczyńskiego.
„Martwa natura z owocami” pochodząca z czasów okupacji została podarowana Zofii i Zbigniewowi Radzikowskim przez matkę autora, Stefanię Baczyńską. Około 1943 roku Stefania Baczyńska, która była nauczycielką i autorką podręczników, zaczęła uczyć siedmio- lub ośmioletnią córkę Radzikowskich – Ewę. W 1946 roku Baczyńska obdarowała zaprzyjaźnioną rodzinę pamiątką po swoim synu.
Akwarela „Martwa natura z owocami” została wylicytowana przez Muzeum Powstania Warszawskiego na aukcji Antykwariatu Lamus w listopadzie 2019 roku za 12 000 zł. Cena wywoławcza wynosiła 5000 zł.
fot. Dorota Kaszuba / MPW
fot. Dorota Kaszuba / MPW
Regularnie sprawdzamy i przeglądamy katalogi domów aukcyjnych oraz kolekcjonerskie strony internetowe w poszukiwaniu muzealiów i archiwaliów. Nierzadko zdarza się, że obecność ciekawych obiektów zgłaszają nam domy aukcyjne, a także sympatycy Muzeum. Po wylicytowaniu akwareli dostaliśmy gratulacje, że takie dzieło jako dobro narodowe trafi do Muzeum, a nie w prywatne ręce. Cieszymy się, że nasi goście będą mogli zapoznać się z mniej znaną twórczością Krzysztofa Kamila Baczyńskiego – mówi Jan Ołdakowski, dyrektor Muzeum Powstania Warszawskiego.
Jest to drugi rysunek Krzysztofa Kamila Baczyńskiego, który trafił do Muzeum Powstania Warszawskiego. Poprzedni został przekazany w darze Muzeum w kwietniu 2017 roku. Rysunek ten był własnością Józefa Sosnowskiego, ojczyma ofiarodawczyni Jadwigi Jaromińskiej, który otrzymał go od poety w 1942 roku wraz z wierszem z okazji imienin. Według przekazanych informacji Józef Sosnowski i Krzysztof Kamil Baczyński byli sąsiadami i mieszkali przy ul. Hołówki w Warszawie. Akwarelka przedstawia jelonka w biegu.
Oba dzieła poety Powstania Warszawskiego są udostępnione zwiedzającym na ekspozycji MPW.
Krzysztof Kamil Baczyński, „Martwa natura z owocami”, 1940–1943, gwasz, akwarela, papier; 16,0 x 20,5 cm (w świetle oprawy)
Krzysztof Kamil Baczyński, „Jelonek”, 1940–1942, akwarela
Krzysztof Kamil Baczyński uznawany jest za najwybitniejszego twórcę pokolenia wojennego. Pierwsze wiersze tworzył jeszcze w szkole średniej, jednak jego talent rozkwitł w okresie okupacji. To właśnie wtedy powstały jego najgłośniejsze utwory, publikowane w konspiracyjnych antologiach i prasie. Urodził się w 1921 roku. Od 1933 roku pobierał nauki w Państwowym Gimnazjum i Liceum im. Stefana Batorego, gdzie w 1939 roku otrzymał świadectwo dojrzałości. W latach 1942–1943 studiował polonistykę na tajnym Uniwersytecie Warszawskim.Od lipca 1943 roku pełnił służbę w II plutonie „Alek” 2. kompanii „Rudy” Batalionu AK „Zośka” pod pseudonimem „Krzysztof”, następnie „Zieliński”. Wiersze publikował pod pseudonimem „Jan Bugaj”. Przed Powstaniem Warszawskim przeszedł do Batalionu „Parasol”, gdzie został zastępcą dowódcy III plutonu 3. kompanii. W „Parasolu” przyjął pseudonim „Krzyś”.Zginął 4 sierpnia 1944 roku od kuli niemieckiego snajpera. Miał 23 lata. Choć dziś znany jest przede wszystkim jako autor wierszy, Baczyński interesował się nie tylko literaturą – fascynowało go także malarstwo i grafika, a po zdaniu matury zamierzał podjąć studia w warszawskiej Akademii Sztuk Pięknych. Realizację tych planów uniemożliwił mu wybuch wojny.
