Pseudonim:
"Stenia"
Data urodzenia:
1924-09-24
Data śmierci:
1944-09-04
Funkcja:
łączniczka
Pozycja na murze pamięci:
Kolumna: 207 Miejsce: 58
Stopień:
strzelec
Miejsce urodzenia:
Izbica Kujawska powiat Koło
Imiona rodziców:
Stefan - Aleksandra
Wykształcenie do 1944 r.:
Tuż przed wybuchem Powstania ukończyła Liceum Handlowe
Adres zamieszkania przed Powstaniem :
Milanówek, ul. Długa 26/12 (?)
Oddział:
Komenda Główna Armii Krajowej - Oddział V (Dowodzenie i Łączność) - batalion radiotelegraficzny "Iskra"
Szlak bojowy:
Wola - Stare Miasto - Śródmieście
Odznaczenia:
Krzyż Walecznych po raz pierwszy, rozkazem Dowódcy AK Tadeusza Komorowskiego "Bora", L. 528/I z dn. 29.08.1944 r.
Miejsce (okoliczności) śmierci :
Poległa 4.09.1944 w gmachu PKO przy ul. Jasnej 9 róg Świętokrzyskiej 31/33 podczas bombardowania. Według informacji uzyskanych po wojnie przez ojca, por. Stefana Szmudzińskiego ps. „Dąb”, „Szczepan„ Alicja przekazała swój ostatni meldunek porucznikowi ”Białemu„ w gmachu PKO przy ul. Świętokrzyskiej prosząc o zezwolenie na odwiedzenie kolegów, rozlokowanych na piętrze przy Komendzie Głównej, żołnierzy oddziału ”Parasol". Por. Biały zezwolił i wyszedł z budynku. Niecałą godzinę później nastąpiło niemieckie bombardowanie, w wyniku którego zawaliły się części stropów, a gmach zaczął się palić. ”Stenia„ na swoją kwaterę na ul. Złotą już nie powróciła. Natomiast w książce „Alarm w Kompanii Orbis” Zygmunt Zonik podaje, że ”Stenia" została zastrzelona przez Niemców po upadku Powiśla (dane niepotwierdzone).
Miejsce pochówku:
Miejsce pochówku nieznane - ciała nie odnaleziono. Mogiła symboliczna znajduje się na cmentarzu w Milanówku.
Informacje dodatkowe - rodzina należąca do Armii Krajowej:
Córka porucznika Stefana Szmudzińskiego ps. „Dąb”, „Szczepan„(1900-1946), dowódcy plutonu kwatermistrzowskiego w Obwodzie „Bażant”, Podokręg Warszawa - Zachód „Hajduki”. Młodszy brat Alicji - st.strz. Mariusz Stefan Szmudziński ps. ”Promień„ (ur. 29.10.1926) działał w konspiracji od 1940 roku jako łącznik i kolporter (przydział: Podokręg Zachodni AK, kryptonim „Hallerowo”, „Hajduki” [1943], Obwód Błonie „Bażant” - Ośrodek Milanówek „Mielizna” - pluton kwatermistrzowski dowodzony przez ojca). 21.11.1947 roku został skazany wyrokiem Wojskowego Sądu Rejonowego w Warszawie na 7 lat więzienia.
Publikacje, uwagi :
Jako łączniczka Stenia Żmudzińska wymieniona została w książce „Alarm w Kompanii Orbis” autorstwa Zygmunta Zonika (MON, 1970 r. „Seria z Tygrysem”). Prawidłowe brzmienie nazwiska - Szmudzińska. Wspomniana w książce rzekoma siostra Steni - Małgosia, to przyjaciółka Alicji „Lilki„ Szmudzińskiej - Helena Małgorzata Mayzel - Strumiłło ps. ”Błyskawica„ ”Małgorzata„ (1928 - 2016). W rzeczywistości Alicja nie miała siostry. Według relacji brata, Mariusza Szmudzińskiego ps. ”Promień” przyjaźniące się ze sobą dziewczęta po prostu podawały się za siostry. W niektórych zapisach występuje również jako łączniczka KG AK Liliana Szmudzińska „Stenia”, „Stenia Jutrzenka„ [porównaj Baza straty.pl - kwestionariusz] lub łączniczka batalionu ”Czata 49". Szlak bojowy Heleny Mayzlówny i Alicji Szmudzińskiej pokrywał się ze szlakiem bojowym ”Radosława„ i ”Parasola„, ale dziewczęta jako łaczniczki podlegały ppłk. Jerzemu Uszyckiemu 'Ortowi” (Komenda Główna Armii Krajowej - Oddział V, Dowodzenie i Łączność) i Kazimierzowi Malinowskiemu „Mirskiemu„, dowódcy batalionu łączności i zastępcy szefa łączności Okręgu Warszawskiego AK.
Źródła:
Muzeum Powstania Warszawskiego, baza ewidencyjna uczestników PW, Teczki personalen Uczestników PW: Szmudzińska Alicja, w tym MPW-ankieta, kserokopia rozkazu D-cy AK L. 528/I z dn. 29.08.1944. Archiwum rodzinne: fotografia portretowa oraz kopie dokumentów udostępniła p. Anna Hałaczkiewicz, wśród nich pisemna relacja brata, Mariusza Szmudzińskiego dotycząca okoliczności śmierci Alicji we wrześniu 1944 r. (kopia mps, 1970 - pismo do ówczesnego MON).
Posiadasz jakiekolwiek dane lub materiały o mieszkańcach stolicy, którzy zginęli lub zaginęli w trakcie Powstania Warszawskiego? Chcesz poprawić biogram lub dodać nowe informacje o ofiarach cywilnych? Zaproponuj zmiany w formularzu. Wszystkie uwagi będą weryfikowanie przez grono historyków Muzeum Powstania Warszawskiego i po weryfikacji uzupełniane w bazie.

Pomóż uzupełnić bazę biogramów

Łączniczka Alicja „Lilka” Szmudzińska ps. „Stenia" (1924-1944). Fot. z archiwum rodzinnego udostępniła p. Anna Hałaczkiewicz

Łączniczka Alicja „Lilka” Szmudzińska ps. „Stenia" (1924-1944). Fot. z archiwum rodzinnego udostępniła p. Anna Hałaczkiewicz

Krzyż Walecznych po raz pierwszy, rozkazem Dowódcy AK Tadeusza Komorowskiego „Bora”, L. 528/I z dn. 29.08.1944 r. - poz. 6 - łączniczka „Stenia"

Krzyż Walecznych po raz pierwszy, rozkazem Dowódcy AK Tadeusza Komorowskiego „Bora”, L. 528/I z dn. 29.08.1944 r. - poz. 6 - łączniczka „Stenia"

Nasz newsletter