Pseudonim:
"Mewa"
Data urodzenia:
1919-09-07
Data śmierci:
1944-09-26
Funkcja:
komendantka sanitariatu komp. O-2
Pozycja na murze pamięci:
Kolumna: 152 Miejsce: 43
Stopień:
plutonowy
Miejsce urodzenia:
Warszawa
Imiona rodziców:
Ignacy - Stanisława z Kuszelewskich (I voto Matuszewska, II voto Rayska)
Wykształcenie:
Absolwentka Gimnazjum i Liceum im. Juliusza Słowackiego w Warszawie. W 1938 r. rozpoczęła studia na Wydziale Medycznym Uniwersytetu Warszawskiego
Udział w wojnie obronnej 1939:
W czasie obrony Warszawy pracowała jako sanitariuszka w Szpitalu Dzieciątka Jezus
Udział w konspiracji 1939-1944:
Studentka tajnej medycyny, harcerka, należała do 3. WŻDH Szarych Szeregów. W 1943 r. wprowadzona przez "Janinę" (Halina Dunin-Karwicka) do III plutonu 3. kompanii oddziału "Agat" - "Pegaz" (późniejszy batalion "Parasol") Kedywu KG AK. Uczestniczyła w rozpracowaniu funkcjonariusza Gestapo SS-Rottenführera Alfreda Milke (akcja przeprowadzona 5 października 1943 r.w Al. Szucha, zakończona niepowodzeniem)
Adres przed Powstaniem:
Warszawa, ul. Idzikowskiego 25
Oddział:
Komenda Główna Armii Krajowej - Kedyw KG - zgrupowanie "Radosław" - batalion "Parasol" - 3. kompania - III pluton - 1 sierpnia nie stawiła się na Woli przed godziną "W", brała udział w walkach na Mokotowie: pułk KG AK "Baszta" - batalion "Olza" - kompania O-2 ppor. "Misiewicza" - komendantka sanitariatu.
Szlak bojowy:
Mokotów
Rodzina walcząca w Powstaniu Warszawskim:
Jej matka Stanisława ps. "Elżbieta" służyła w PŻ ("Pomoc Żołnierzowi") w tej samej kompanii pułku "Baszta".
Odznaczenia:
Krzyż Virtuti Militari V klasy (2.10.1944 nr 5.122), Krzyż Walecznych (nr 12.930)
Miejsce (okoliczności) śmierci:
Po ewakuacji lżej rannych pozostała z ciężko rannymi w piwnicznym punkcie sanitarnym w Al. Niepodległości 117. Po zajęciu kamienicy przez oddział niemiecki została zamordowana wraz z pozostałymi rannymi (w tej grupie był m.in. kpr. Ryszard Stankiewicz ps. "Puchacz" i Witold Wetta-Gorzkowski ps. "Dzik" ).
Miejsce pochówku:
Ekshumowana ze zbiorowej mogiły w Parku Dreszera i pochowana na Powązkach Wojskowych w kwaterze „Parasola”. (kw. A-24)
Rodzina biorąca udział w Powstaniu Warszawskim:
W Powstaniu brała udział jej bliska kuzynka Maria Matuszewska (po mężu Mostowska) oraz ojciec Marii - Tadeusz Matuszewski "Wąż" (1895-1945), który był kwatermistrzem sztabu 5. Rejonu Obwodu AK Mokotów.
Informacje dodatkowe:
Była jedyną córką pisarki i tłumaczki literatury pięknej Stanisławy Kuszelewskiej i Ignacego Matuszewskiego - pułkownika WP, posła na Sejm, b. ministra skarbu. Zastępowa 3 Warszawskiej Żeńskiej Drużyny Harcerskiej Chorągwi Warszawskiej. Należała do Polskiego Związku Szybowcowego (od swojego ojczyma gen. bryg. pil. inż. Ludomiła A. Rayskiego w nagrodę za ukończenie z sukcesem kursu szybowcowego i uzyskanie dyplomu pilotki kategorii ”C” Ewa otrzymała szybowiec o nazwie "Mewa"). Uprawiała także inne sporty - m.in. narciarstwo i koszykówkę.1937 roku Ewa Matuszewska zdała egzamin dojrzałości, po którym wyjechała do Anglii. Jesienią 1938r. zdała na Wydział Lekarski UW. Po kapitulacji Warszawy (1939) pracowała w cukierni Pomianowskiego. Skończyła specjalistyczny kurs ratowania ciężko rannych, nawiązała kontakt z Komitetem Porozumiewawczym Lekarzy Specjalistów i Demokratów, współpracowała z redakcją tajnego czasopisma „Abecadło lekarskie”. Uczestniczyła tez w społecznych i humanitarnych akcjach konspiracyjnych, m.in. ratowanie dzieci z Zamojszczyzny. Wraz z matką prowadziła Dom Dziecka. Podczas Powstania przygotowywała szpital polowy przy ul. Szustra 55 (obecnie Dąbrowskiego) dla ciężko rannych obrońców placówki ”Alkazar”.
Źródła:
Muzeum Powstania Warszawskiego, Baza ewidencyjna uczestników Powstania Warszawskiego, zbiory Muzeum Powstania Warszawskiego: P/4533, P/6310/08: Listy z Londynu (na formularzach Czerwonego Krzyża) skierowane do Ewy Matuszewskiej ps. "Mewa" wraz z odpowiedziami zwrotnymi Ewy i Stanisławy Rayskiej; PCK - protokoły ekshumacyjne. ilustracje: P/7865/13, ujęcie tożsame MPW-IH/1244.
Literatura:
Andrzej Krzysztof Kunert : W 59. rocznicę wybuchu powstania warszawskiego - „Na warszawskich Termopilach” artykuł w : "Palestra - Pismo Adwokatury Polskiej" nr 7-8/2003; Urbanek B., Pielęgniarki i sanitariuszki w Powstaniu Warszawskim w 1944 r., Warszawa 1988.Hanna Michalska: "Słownik uczestniczek walki o niepodległość Polski 1939-1945; poległe i zmarłe w okresie okupacji niemieckiej." Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 1988. Melchior Wańkowicz: ”Ziele na kraterze”, Instytut Wydawniczy PAX, Warszawa; 1968; Kaczyńska D., Dziewczęta z Parasola, Warszawa 1993, Konarski S., Pożegnania. Ewa Matuszewska „Mewa”, Gazeta Wyborcza Stołeczna Nr 232, 1996, Wypiórkiewicz J. W., Generał Rayski. Kalendarium życia gen. bryg. pil. inż. Ludomiła A. Rayskiego, 2003
Posiadasz jakiekolwiek dane lub materiały o mieszkańcach stolicy, którzy zginęli lub zaginęli w trakcie Powstania Warszawskiego? Chcesz poprawić biogram lub dodać nowe informacje o ofiarach cywilnych? Zaproponuj zmiany w formularzu. Wszystkie uwagi będą weryfikowanie przez grono historyków Muzeum Powstania Warszawskiego i po weryfikacji uzupełniane w bazie.

Pomóż uzupełnić bazę biogramów

Ewa Matuszewska "Mewa" (1919-1944). Fot. ze zbiorów Muzeum Powstania Warszawskiego sygn.  P/4533

Ewa Matuszewska "Mewa" (1919-1944). Fot. ze zbiorów Muzeum Powstania Warszawskiego sygn. P/4533

Ewa Matuszewska "Mewa" (1919-1944). Fot. ze zbiorów Muzeum Powstania Warszawskiego, sygn. MPW-IH/1244. Ujęcie tożsame P/7865

Ewa Matuszewska "Mewa" (1919-1944). Fot. ze zbiorów Muzeum Powstania Warszawskiego, sygn. MPW-IH/1244. Ujęcie tożsame P/7865

Fot. ze zbiorów Muzeum Powstania Warszawskiego sygn.  P/4533

Fot. ze zbiorów Muzeum Powstania Warszawskiego sygn. P/4533

Fot. ze zbiorów Muzeum Powstania Warszawskiego sygn.  P/4533

Fot. ze zbiorów Muzeum Powstania Warszawskiego sygn. P/4533

Fot. ze zbiorów Muzeum Powstania Warszawskiego sygn.  P/4533

Fot. ze zbiorów Muzeum Powstania Warszawskiego sygn. P/4533

Fot. ze zbiorów Muzeum Powstania Warszawskiego sygn.  P/4533

Fot. ze zbiorów Muzeum Powstania Warszawskiego sygn. P/4533

Fot. ze zbiorów Muzeum Powstania Warszawskiego sygn.  P/4533

Fot. ze zbiorów Muzeum Powstania Warszawskiego sygn. P/4533

Fot. ze zbiorów Muzeum Powstania Warszawskiego sygn.  P/4533

Fot. ze zbiorów Muzeum Powstania Warszawskiego sygn. P/4533

Fot. ze zbiorów Muzeum Powstania Warszawskiego sygn.  P/4533

Fot. ze zbiorów Muzeum Powstania Warszawskiego sygn. P/4533

Fot. ze zbiorów Muzeum Powstania Warszawskiego sygn.  P/4533

Fot. ze zbiorów Muzeum Powstania Warszawskiego sygn. P/4533

Fot. ze zbiorów Muzeum Powstania Warszawskiego sygn.  P/4533

Fot. ze zbiorów Muzeum Powstania Warszawskiego sygn. P/4533

Fot. ze zbiorów Muzeum Powstania Warszawskiego sygn.  P/4533

Fot. ze zbiorów Muzeum Powstania Warszawskiego sygn. P/4533

Fotografia z okresu okupacji niemieckiej. Absolwentki Warszawskiej Szkoły Pielęgniarek przy ul. Koszykowej 78 (Chałubińskiego 2). W centralnej części zdjęcia widoczni dyrektor Warszawskiej Szkoły Pielęgniarskiej pani Jadwiga Romanowska i kapelan WSP  ks. płk Tadeusz Julian Jachimowski. Na lewo od Jadwigi Romanowskiej siedzi Władysława Szczepkowska, nad nią w ciemnym fartuchu wicedyrektor WSP Wanda Lankajtes. W prawym górnym rogi fotografii widoczne są w ostatnim rzędzie Ewa Matuszewska "Mewa" (zaznaczona "x") i  jej kuzynka, Maria Matuszewska (po mężu Mostowska) - pierwsza z prawej. Fot. ze zbiorów Muzeum Powstania Warszawskiego sygn. MPW-IP/9616/18 (P/4533).

Fotografia z okresu okupacji niemieckiej. Absolwentki Warszawskiej Szkoły Pielęgniarek przy ul. Koszykowej 78 (Chałubińskiego 2). W centralnej części zdjęcia widoczni dyrektor Warszawskiej Szkoły Pielęgniarskiej pani Jadwiga Romanowska i kapelan WSP ks. płk Tadeusz Julian Jachimowski. Na lewo od Jadwigi Romanowskiej siedzi Władysława Szczepkowska, nad nią w ciemnym fartuchu wicedyrektor WSP Wanda Lankajtes. W prawym górnym rogi fotografii widoczne są w ostatnim rzędzie Ewa Matuszewska "Mewa" (zaznaczona "x") i jej kuzynka, Maria Matuszewska (po mężu Mostowska) - pierwsza z prawej. Fot. ze zbiorów Muzeum Powstania Warszawskiego sygn. MPW-IP/9616/18 (P/4533).

Ze zbiorów Muzeum Powstania Warszawskiego sygn.  P/4533

Ze zbiorów Muzeum Powstania Warszawskiego sygn. P/4533

"Poranek Wspomnień z walk powstańczych na Mokotowie" maszynopis - wrzesień 1958 r. Udostępnił phm. Wojciech Mokwa.

"Poranek Wspomnień z walk powstańczych na Mokotowie" maszynopis - wrzesień 1958 r. Udostępnił phm. Wojciech Mokwa.

Fragment protokołu ekshumacyjnego Polskiego Czerwonego Krzyża

Fragment protokołu ekshumacyjnego Polskiego Czerwonego Krzyża

Listy z Londynu (na formularzach Czerwonego Krzyża) skierowane do Ewy Matuszewskiej ps. "Mewa" wraz z odpowiedziami zwrotnymi Ewy i Stanisławy Rayskiej. Ze zbiorów Muzeum Powstania Warszawskiego, sygn. P/6310/08

Listy z Londynu (na formularzach Czerwonego Krzyża) skierowane do Ewy Matuszewskiej ps. "Mewa" wraz z odpowiedziami zwrotnymi Ewy i Stanisławy Rayskiej. Ze zbiorów Muzeum Powstania Warszawskiego, sygn. P/6310/08

Listy z Londynu (na formularzach Czerwonego Krzyża) skierowane do Ewy Matuszewskiej ps. "Mewa" wraz z odpowiedziami zwrotnymi Ewy i Stanisławy Rayskiej. Ze zbiorów Muzeum Powstania Warszawskiego, sygn. P/6310/08

Listy z Londynu (na formularzach Czerwonego Krzyża) skierowane do Ewy Matuszewskiej ps. "Mewa" wraz z odpowiedziami zwrotnymi Ewy i Stanisławy Rayskiej. Ze zbiorów Muzeum Powstania Warszawskiego, sygn. P/6310/08

Listy z Londynu (na formularzach Czerwonego Krzyża) skierowane do Ewy Matuszewskiej ps. "Mewa" wraz z odpowiedziami zwrotnymi Ewy i Stanisławy Rayskiej. Ze zbiorów Muzeum Powstania Warszawskiego, sygn. P/6310/08

Listy z Londynu (na formularzach Czerwonego Krzyża) skierowane do Ewy Matuszewskiej ps. "Mewa" wraz z odpowiedziami zwrotnymi Ewy i Stanisławy Rayskiej. Ze zbiorów Muzeum Powstania Warszawskiego, sygn. P/6310/08

List na formularzu Czerwonego Krzyża, datowany na 30 grudnia 1944 roku, napisany przez matkę  Ewy Matuszewskiej ps. "Mewa"  - Stanisławę Rayską. Widoczny fragment listu: <i> Ewy jeszcze nie znalazłam".</i> Ze zbiorów Muzeum Powstania Warszawskiego, sygn. P/6310/08

List na formularzu Czerwonego Krzyża, datowany na 30 grudnia 1944 roku, napisany przez matkę Ewy Matuszewskiej ps. "Mewa" - Stanisławę Rayską. Widoczny fragment listu: Ewy jeszcze nie znalazłam". Ze zbiorów Muzeum Powstania Warszawskiego, sygn. P/6310/08

Nasz newsletter