Pseudonim:
"Teresa"
Data urodzenia:
1929-03-24
Data śmierci:
-
Funkcja:
łączniczka
Stopień:
strzelec
Miejsce urodzenia:
Warszawa
Imiona rodziców:
Kazimierz - Helena z domu Hołówko
Udział w konspiracji:
Od połowy 1942 roku należała do Szarych Szeregów - 14. WDH ("Błękitna Czternastka").
Oddział:
I Obwód "Radwan" (Śródmieście) Warszawskiego Okręgu Armii Krajowej - 2. Rejon "Litwin" (następnie odcinek "Sarna") - Korpus Bezpieczeństwa - batalion szturmowy KB "Sokół" - 2. kompania
Szlak bojowy:
Śródmieście Południe. 1 sierpnia 1944 - przed godziną "W" - zgłosiła się do lokalu przy ul. Marszałkowskiej, gdzie miał powstać harcerski punkt sanitarny. Jednak lokal był pusty, w związku z tym - już po rozpoczęciu walk - podjęła poszukiwania innego oddziału. Na ul. Nowogrodzkiej trafiła do punktu werbunkowego batalionu KB "Sokół". Po zaprzysiężeniu została łączniczką.
Odniesione rany:
Ciężko ranna 10 sierpnia 1944 r. odłamkami granatnika w nogę i rękę podczas przekraczania małej barykady na ul. Nowogrodzkiej - strzaskana kość udowa, rana szarpana lewej ręki. Nieprzytomną przeniesiono na ul. Hożą. Groziła jej amputacja nogi. Uratowana dzięki dwukrotnej bezpośredniej transfuzji krwi, którą oddał jej dowódca - Janek. Doktór Bętkowski zabrał ranną do szpitala-piwnicy przy ul. Wspólnej 27, gdzie nałożono gips aż do pasa i gdzie leżała aż do kapitulacji.
Losy po Powstaniu:
Niewola niemiecka - jeniec Stalagu XI A Altengrabow - Lazarett Gross Lübars (podobóz Stalagu XI A Altengrabow), oraz Stalagu VI C Oberlangen. W grudniu 1944 r. polski lekarz dr Tuz zdjął rannej gips. Niestety, noga była źle złożona i dużo krótsza.
Numer jeniecki:
46977
Losy powojenne:
Po wyzwoleniu obozu (kwiecień 1945) przez 1. Dywizję Pancerną gen. Maczka przewieziono ją wraz z trzema najciężej rannymi do kanadyjskiego polowego szpitala pod Cloppenburgiem w Górnej Saksonii. Potem, po krótkim postoju w Brukseli ranne odesłano wraz z rannymi żołnierzami do Anglii, do wojskowego szpitala w Ormskirk pod Liverpoolem. Na początku sierpnia 1945 r. stanęła przed komisją lekarską. Stwierdzono wysoki stopień inwalidztwa. Wcielona do batalionu PWSK (Pomocnicza Wojskowa Służba Kobiet), umundurowana i skierowana do polskiej szkoły w Dunalastair House pod Pittlochry w Szkocji. Tam ukończyła czwartą klasę gimnazjum. W grudniu 1945 r. wystąpiła z wojska, a w styczniu 1946 r. szwedzkim statkiem "Ragne" powróciła do kraju. Po ukończeniu Liceum im. Słowackiego w Warszawie rozpoczęła studia chemiczne na Uniwersytecie Warszawskim. Po ich ukończeniu przez kilkanaście lat była asystentem w Katedrze Chemii Nieorganicznej UW. W latach 1963-66 prowadziła laboratorium chemiczne w Instytucie Budownictwa Ghańskiej Akademii Nauk w Kumasi (Ghana). Po powrocie do kraju, aż do przejścia na emeryturę była redaktorem w Państwowym Wydawnictwie Naukowym. 30 października 2000 r. Prezydent RP mianował ją do stopnia podporucznika.
Nazwisko po mężu:
Bartel-Kornacka
Źródła:
MPW-baza uczestników PW. MPW-kontakt: p. Jacek Kornacki, archiwum rodzinne. Polski Czerwony Krzyż - kartoteka
Uwagi :
W zapisach PCK oraz opracowaniach książkowych figuruje jako Teresa Bartel. Data ur. w kartotece PCK - 22-04-1924
Publikacje :
Bańkowska Felicja, Kabzińska Krystyna, Dziewczęta ze Stalagu VIC Oberlangen, Warszawa, 1998, Wielka Ilustrowana Encyklopedia Powstania Warszawskiego T.4 - Jeńcy wojenni - żołnierze Powstania Warszawskiego, oprac. Tomasz Łabuszewski, red. Andrzej Krzysztof Kunert (red. nacz.) Warszawa: ARS Print Production, 1997, Wielka ilustrowana encyklopedia Powstania Warszawskiego. T. 5, Wykaz uczestników-żołnierzy powstania warszawskiego A-Kö / red. nauk. Piotr Rozwadowski, Wyd. "Bellona”, Fundacja " Warszawa Walczy 1939-1945", 2002, Batorski Stanisław, Czas poza domem, Warszawa, 1984
Posiadasz jakiekolwiek dane lub materiały o mieszkańcach stolicy, którzy zginęli lub zaginęli w trakcie Powstania Warszawskiego? Chcesz poprawić biogram lub dodać nowe informacje o ofiarach cywilnych? Zaproponuj zmiany w formularzu. Wszystkie uwagi będą weryfikowanie przez grono historyków Muzeum Powstania Warszawskiego i po weryfikacji uzupełniane w bazie.

Pomóż uzupełnić bazę biogramów

Ewa Bartel (po jej wcieleniu do PWSK) w szkole w Dunalastair House w Szkocji. Fot. z archiwum rodzinnego, udostępnił p. Jacek Kornacki

Ewa Bartel (po jej wcieleniu do PWSK) w szkole w Dunalastair House w Szkocji. Fot. z archiwum rodzinnego, udostępnił p. Jacek Kornacki

Maria ("Ewa") Czaderska, Ewa Bartel (w środku) oraz Janina Lamers przed wyjazdem do kanadyjskiego szpitala z obozu w Oberlangen, po jego wyzwoleniu przez 1. Dywizję Pancerną gen. Maczka. Fot. z archiwum rodzinnego, udostępnił p. Jacek Kornacki

Maria ("Ewa") Czaderska, Ewa Bartel (w środku) oraz Janina Lamers przed wyjazdem do kanadyjskiego szpitala z obozu w Oberlangen, po jego wyzwoleniu przez 1. Dywizję Pancerną gen. Maczka. Fot. z archiwum rodzinnego, udostępnił p. Jacek Kornacki

Nasz newsletter