Grażyna Waleria Gilewicz-Brochocka

Pseudonim:
"Grażyna"
Data urodzenia:
1924-12-31
Data śmierci:
2022-05-24
Funkcja:
łączniczka
Stopień:
strzelec
Miejsce urodzenia:
Warszawa
Imiona rodziców:
Czesław - Czesława z domu Chrostowska
Wykształcenie do 1944 r. :
Początkowo była uczennicą w prywatnej szkole powszechnej Zofii Wołowskiej, na ulicy Pięknej 24. Następnie uczęszczała do Państwowego Gimnazjum Żeńskiego im. Królowej Jadwigi w Warszawie. Liceum o profilu humanistycznym ukończyła przed wybuchem Powstania Warszawskiego, w czerwcu 1944 roku i zdała maturę.
Udział w konspiracji 1939-1944:
Okręg Warszawski Armii Krajowej - Oddział II (Informacyjno-Wywiadowczy). W konspiracji od 1942 roku, wprowadzona przez swego przyszłego męża - por. Macieja Brochockiego "Luśniaka" i mjr. Józefa Boruckiego ps. "Bryła", "D-2"
Adres zamieszkania przed Powstaniem:
Warszawa, ul. Wspólna 51 m. 9
Oddział:
Komenda Główna Okręgu Warszawskiego Armii Krajowej - Oddział II (Informacyjno-Wywiadowczy). Przełożony: mjr. Henryk Trojańczyk "Miecz". Dołączyła 2 sierpnia 1944, gmach PKO.
Szlak bojowy:
Śródmieście Północ - Powiśle - Śródmieście Południe (Mokotowska 54)
Rodzina walcząca w Powstaniu Warszawskim:
W tym samym oddziale walczył jej mąż, Maciej. Ślubu udzielił im w dniu 23.09.1944 r. ks. Stefan Piotrowski ps. Jan I (1900-1990), który w latach 1929–1944 był prefektem w Gimnazjum im. Cecylii Plater-Zyberkówny przy ulicy Piusa XI, a w trakcie Powstania Warszawskiego pełnił funkcję wicedziekana podokręgu Warszawa Południe i zastępcy księdza Stefana Kowalczyka, ps. Biblia, naczelnego kapelana Powstania Warszawskiego.
Odznaczenia:
Brązowy Krzyż Zasługi (23.09.1944), Krzyż Armii Krajowej, Medal Wojska.
Losy po Powstaniu:
Wyszła z Warszawy z ludnością cywilną. Do marca 1945 roku przebywała wraz z mężem i rodziną w Kielcach.
Losy po wojnie:
Po wojnie kontynuowała naukę. Do 1950 roku mieszkała w Toruniu, gdzie w 1949 roku ukończyła Wydział Prawa na Uniwersytecie im. Mikołaja Kopernika. Pracowała jako sędzia Sądu Wojewódzkiego w Wydziale Rewizyjnym w Warszawie. W styczniu 1954 roku odeszła na własne życzenie z sądownictwa, na skutek szykan Prezesa Sądu Powiatowego, p. Kleniewskiego (dawnego aplikanta jej oca, Czesława Gilewicza), dotyczących jej pochodzenia i przynależności do AK. Po "odwilży", we wrześniu 1956 roku powróciła na stanowisko sędziego w sądach Warszawskich. W grudniu 1985 roku przeszła na emeryturę.
Nazwiska:
I-voto Brochocka (1944), II-voto Smolska (1950), III-voto Pilszak (1957)
Informacje dodatkowe - losy rodziny:
Była córką adwokata Czesława Gilewicza, który w czasie II wojny światowej był jeńcem Oflagu II C Woldenberg. Jej ciotka, Anna z Gilewiczów Białokurowa była nauczycielką w Gimnazjum i Liceum im. Królowej Jadwigi w Warszawie. Wraz z mężem działała w komórce „Iko” Komendy Głównej Armii Krajowej w Warszawie. Aresztowana i przywieziona na Pawiak w kwietniu 1942 roku, została osadzona na Serbii. Popełniła samobójstwo w szpitalu więziennym. Jej mąż, gen. Franciszek Białokur został zamordowany przez Niemców, 5 maja 1942 roku po torturach. Z najbliższej rodziny w czasie wojny zginęli również Juliusz i Kazimierz Gilewicz. Juliusz Gilewicz „Gil” stworzył grupę konspiracyjną złożoną z byłych pracowników PLL LOT, Aeroklubu Warszawskiego oraz Państwowych Zakładów Lotniczych. Organizacja skupiała się na prowadzeniu nasłuchu radiowego wiadomości z Wielkiej Brytanii, przerzucie polskich lotników za granicę oraz prowadzeniu wywiadu wojskowego w zakresie lotnictwa. W styczniu 1942 roku został aresztowany przez Gestapo i uwięziony na Pawiaku. 18 kwietnia został wywieziony do obozu koncentracyjnego Auschwitz-Birkenau, gdzie został członkiem Związku Organizacji Wojskowej utworzonego przez rtm. Witolda Pileckiego, a latem 1942 roku objął jego kierownictwo. Organizacja została wykryta przez obozowe Gestapo w 1943 roku. 11 października 1943 roku został rozstrzelany pod „Ścianą Śmierci” wraz z innymi członkami kierownictwa organizacji, m.in. swoim bratem mjr. Kazimierzem Gilewiczem (1892–1943). Grażyna Gilweicz nie ujawniła się po 1945 roku. Jej bezpośredni przełożeni, mjr. Witold Kwieciński i Anna Litwinowicz, zostali aresztowani i przebywali w więzieniu do 1956 roku.
Źródła:
Muzeum Powstania Warszawskiego, Teczki personalne uczestników Powstania Warszawskiego: Gilewicz-Brochocka Grażyna Waleria, ankieta Uczestnika Powstania Warszawskiego, zasób Pokoju Kombatanta MPW, Fundacja im. gen. Elżbiety Zawackiej - Teczka osobowa Grażyny Gilewicz ps. Grażyna. Dostęp on-line: Kujawsko - Pomorska Biblioteka Cyfrowa, kpbc.umk.pl. Informację o śmierci przekazano za pośrednictwem Działu Kombatanta MPW
Archiwum Historii Mówionej:
Posiadasz jakiekolwiek dane lub materiały o mieszkańcach stolicy, którzy zginęli lub zaginęli w trakcie Powstania Warszawskiego? Chcesz poprawić biogram lub dodać nowe informacje o ofiarach cywilnych? Zaproponuj zmiany w formularzu. Wszystkie uwagi będą weryfikowanie przez grono historyków Muzeum Powstania Warszawskiego i po weryfikacji uzupełniane w bazie.

Pomóż uzupełnić bazę biogramów

łącz. Grażyna Gilewicz-Brochocka (1924-2022).  Fot. z archiwum prywatnego p. Grażyny Pilszak ps. Grażyna. Skany wykonano w Muzeum Powstania Warszawskiego (11/2021r.)

łącz. Grażyna Gilewicz-Brochocka (1924-2022). Fot. z archiwum prywatnego p. Grażyny Pilszak ps. Grażyna. Skany wykonano w Muzeum Powstania Warszawskiego (11/2021r.)

Fot. z archiwum prywatnego p. Grażyny Pilszak ps. Grażyna. Skany wykonano w Muzeum Powstania Warszawskiego (11/2021r.)

Fot. z archiwum prywatnego p. Grażyny Pilszak ps. Grażyna. Skany wykonano w Muzeum Powstania Warszawskiego (11/2021r.)

Fot. z archiwum prywatnego p. Grażyny Pilszak ps. Grażyna. Skany wykonano w Muzeum Powstania Warszawskiego (11/2021r.)

Fot. z archiwum prywatnego p. Grażyny Pilszak ps. Grażyna. Skany wykonano w Muzeum Powstania Warszawskiego (11/2021r.)

Fot. z archiwum prywatnego p. Grażyny Pilszak ps. Grażyna. Skany wykonano w Muzeum Powstania Warszawskiego (11/2021r.)

Fot. z archiwum prywatnego p. Grażyny Pilszak ps. Grażyna. Skany wykonano w Muzeum Powstania Warszawskiego (11/2021r.)

Dok. z archiwum prywatnego p. Grażyny Pilszak ps. Grażyna. Skany wykonano w Muzeum Powstania Warszawskiego (11/2021r.)

Dok. z archiwum prywatnego p. Grażyny Pilszak ps. Grażyna. Skany wykonano w Muzeum Powstania Warszawskiego (11/2021r.)

Zdjęcie z serii portretów Powstańców Warszawskich wykonanych w ramach projektu "1944/70/2014" realizowanego przez grupę WWPHOTO dla uczczenia 70. rocznicy wybuchu Powstania Warszawskiego. Muzeum Powstania Warszawskiego, 22.07-04.08 2013.

Zdjęcie z serii portretów Powstańców Warszawskich wykonanych w ramach projektu "1944/70/2014" realizowanego przez grupę WWPHOTO dla uczczenia 70. rocznicy wybuchu Powstania Warszawskiego. Muzeum Powstania Warszawskiego, 22.07-04.08 2013.

Nasz newsletter