Pseudonim:
"Irena"
Data urodzenia:
1925-01-16
Data śmierci:
2011-11-20
Funkcja:
sanitariuszka
Stopień:
strzelec
Miejsce urodzenia:
Warszawa
Imiona rodziców:
Stanisław - Marianna z domu Kondej
Nazwisko panieńskie:
Irena Sobiecka
Nazwisko po mężu:
Gadzińska - w 1943 roku wyszła za mąż za Ryszarda Gadzińskiego ps. Ryszard (1921-2004).
Udział w konspiracji 1939 -1944:
W konspiracji od marca 1943 roku. Rodzinne mieszkanie pp Sobieckich przy ul. Wroniej było miejscem spotkań konspiracyjnych, zebrań oraz szkoleń teoretycznych na temat broni. Na spotkaniach tych poznała swego przyszłego męża Ryszarda Gadzińskiego ps. Ryszard. Zarówno w ciąży jak i po urodzeniu córki nie przerwała działalności konspiracyjnej - współpracowała z rodziną Solnikowskich (Piotr, Ryszard, Władysław, Janusz), która miała restaurację przy Placu Mirowskim, przenosiła pod materacykiem dziecięcym prasę konspiracyjną a nawet broń.
Adres przed Powstaniem Warszawskim:
Warszawa ul. Wronia 64 m. 5
Miejsce koncentracji na godzinę "W":
Miejscem koncentracji oddziału był dawny gmach Ministerstwa Przemysłu i Handlu przy ul. Elektoralnej 2, będący aż do Powstania Warszawskiego w dyspozycji Głównego Urzędu Miar.
Oddział:
Armia Krajowa - Grupa „Północ” - zgrupowanie „Róg” - batalion „Bończa” - 102. kompania por. "Mierosławskiego" (Zdzisław Jerzy Mayzner) - pluton „Cichego" (1-8.08.1944). W potężnym schronie Ministerstwa Przemysłu i Handlu opatrywała rannych, przygotowywała środki opatrunkowe oraz posiłki dla Powstańców i szukającej schronienia w piwnicy budynku ludności cywilnej.
Szlak bojowy:
Śródmieście Północ do 8 sierpnia 1944 r.
Losy po Powstaniu:
Po wyjściu Powstańców z kierunku Starego Miasta pozostała wraz z cywilami na Elektoralnej 2*, skąd została wyprowadzona w grupie kobiet, dzieci i starców drogą przez obóz przejściowy w Pruszkowie (Dulag 121). Po około trzydniowym pobycie na terenie zakładów naprawczych taboru kolejowego została wraz z dzieckiem wywieziona na roboty do Niemiec - miejsce pobytu: obóz w Dreźnie (niem. Dresden - Saksonia). Pracowała przy karczowaniu lasów, budowie dróg, kopaniu piasku na potrzeby niemieckiej fabryki szkła oraz ładowaniu podstawionych na nasypie wagonów.
Rodzeństwo biorące udział w Powstaniu Warszawskim:
W Powstaniu wzięli udział dwaj bracia Ireny: Jan Sobiecki "Sobek" (1920-1944) był żołnierzem kompanii B-3 w batalionie “Bałtyk”. Poległ na Mokotowie w wieku 24 lat. Henryk Sobiecki "Adolf" (1926-1985) walczył w zgrupowaniu "Chrobry II" (II batalion "Lecha Grzybowskiego" - 5. kompania). Ich 22-letnia siostra Izabela, będąca w 9-tym miesiącu ciąży zginęła na Woli jako cywil, zamordowana przez Niemców w egzekucji.
Losy po wyzwoleniu:
Po kapitulacji Niemiec, po wielu trudach dotarła do Polski, najpierw do Krotoszyna, a następnie do Warszawy, gdzie udało jej się znaleźć schronienie w jednym z przedwojennych domków na rodzinnym Boernerowie. Po pewnym czasie do domu powrócili także jej rodzice.
Losy po wojnie:
Księgowa. Należała do Środowiska Byłych Żołnierzy Zgrupowania AK "Róg".
Awanse:
Awansowana do stopnia porucznika WP (w stanie spocz.)
Miejsce śmierci:
Warszawa
Źródła:
Muzeum Powstania Warszawskiego, baza ewidencyjna uczestników Powstania Warszawskiego, Teczki personalne uczestników Powstania Warszawskiego: Gadzińska z d. Sobiecka Irena, zasób Pokoju Kombatanta MPW, w tym kopia deklaracji członkowskiej Związku Powstańców Warszawskich, kopia wniosku o odznaczenie WKP, Polski Czerwony Krzyż - kartoteka ogólna, nekrolog prasowy, GW, data emisji 29.11.2011, archiwum rodzinne p. Ewy Mickiewicz z domu Gadzińskiej, córki Ireny i Ryszarda Gadzińskich (03/2023)
Informacje dodatkowe :
* Późnym popołudniem 7 sierpnia do zgromadzonej w schronie ludności cywilnej zszedł niemiecki żołnierz, który najprawdopodobniej wykonywał zadanie przeprowadzenia zwiadu i zorientowania się, co do liczby osób przebywających w piwnicach. W godzinach wieczornych ten sam żołnierz wrócił z większym oddziałem, który zmusił mężczyzn do opuszczenia schronu. Zapewniono ich, iż wychodzą na dwie godziny w celu rozebrania barykad. Na miejscu pozostały kobiety, dzieci, osoby starsze oraz chorzy. Mężczyzn wyprowadzono w co najmniej dwóch grupach. Jedną z nich, około 150-osobową poprowadzono ul. Elektoralną w stronę Orlej i przeprowadzono na plac Mirowski. Tam zatrzymanych wykorzystano do usunięcia tarasującego drogę przewróconego tramwaju oraz porządkowania placu z cegieł. Mniej więcej w tym samym czasie z Elektoralnej 2 wyprowadzono również drugą, około 50-osobową grupę mężczyzn. Poprowadzono ich do placu Żelaznej Bramy, gdzie zostali zmuszeni do przenoszenia zwłok oraz rozbiórki barykady. Po zakończeniu prac mężczyzn z obu grup rozstrzelano w hali targowej na pl. Mirowskim, znajdującej się bliżej ul. Żelaznej. W grupie rozstrzelanych wówczas osób byli pracownicy GUM, m.in.: Władysław Brzozowski, Stanisław Kaliński, Marian Młynarski, Piotr Serczagin (źródło: Główny Urząd Miar: Elektoralna 2 w czasie Powstania Warszawskiego, www.gum.gov.pl]
Archiwum Historii Mówionej:
Posiadasz jakiekolwiek dane lub materiały o mieszkańcach stolicy, którzy zginęli lub zaginęli w trakcie Powstania Warszawskiego? Chcesz poprawić biogram lub dodać nowe informacje o ofiarach cywilnych? Zaproponuj zmiany w formularzu. Wszystkie uwagi będą weryfikowanie przez grono historyków Muzeum Powstania Warszawskiego i po weryfikacji uzupełniane w bazie.

Pomóż uzupełnić bazę biogramów

Rodzeństwo Sobieckich, 1929 rok. Od lewej: Henryk (ur. 1926),  Irena (ur. 1925), Izabela i najstarszy  Jan (ur.1920). Henryk Sobiecki "Adolf" walczył w zgrupowaniu "Chrobry II" (II batalion "Lecha Grzybowskiego" - 5. kompania). Irena była sanitariuszką w  batalionie „Bończa”. Jan Sobiecki "Sobek" był  żołnierzem kompanii B-3 w batalionie “Bałtyk”. Poległ na Mokotowie w wieku 24 lat. 22-letnia Izabela, będąca w 9-tym miesiącu ciąży zginęła na Woli jako cywil, zamordowana przez Niemców w egzekucji. Fot. ze zbiorów rodzinnych, udostępniła p. Ewa Mickiewicz z domu Gadzińska

Rodzeństwo Sobieckich, 1929 rok. Od lewej: Henryk (ur. 1926), Irena (ur. 1925), Izabela i najstarszy Jan (ur.1920). Henryk Sobiecki "Adolf" walczył w zgrupowaniu "Chrobry II" (II batalion "Lecha Grzybowskiego" - 5. kompania). Irena była sanitariuszką w batalionie „Bończa”. Jan Sobiecki "Sobek" był żołnierzem kompanii B-3 w batalionie “Bałtyk”. Poległ na Mokotowie w wieku 24 lat. 22-letnia Izabela, będąca w 9-tym miesiącu ciąży zginęła na Woli jako cywil, zamordowana przez Niemców w egzekucji. Fot. ze zbiorów rodzinnych, udostępniła p. Ewa Mickiewicz z domu Gadzińska

Fotografia z okresu okupacji niemieckiej, Warszawa, 1941 rok. Irena Sobiecka i Janusz Bełza ps. Bernard (w Powstaniu Warszawskim w szeregach zgrupowania  "Radosław" - Batalion "Czata 49"). Fot. ze zbiorów rodzinnych, udostępniła p. Ewa Mickiewicz z domu Gadzińska

Fotografia z okresu okupacji niemieckiej, Warszawa, 1941 rok. Irena Sobiecka i Janusz Bełza ps. Bernard (w Powstaniu Warszawskim w szeregach zgrupowania "Radosław" - Batalion "Czata 49"). Fot. ze zbiorów rodzinnych, udostępniła p. Ewa Mickiewicz z domu Gadzińska

1943 rok - Irena i Ryszard Gadzińscy, fotografia ślubna. Fot. ze zbiorów p. Ewy Mickiewicz z domu Gadzińskiej

1943 rok - Irena i Ryszard Gadzińscy, fotografia ślubna. Fot. ze zbiorów p. Ewy Mickiewicz z domu Gadzińskiej

Wiosna 1944 roku - Irena Gadzińska z córką Ewą, urodzoną w grudniu 1943 r. Fot. ze zbiorów rodzinnych, udostępniła p. Ewa Mickiewicz z domu Gadzińska

Wiosna 1944 roku - Irena Gadzińska z córką Ewą, urodzoną w grudniu 1943 r. Fot. ze zbiorów rodzinnych, udostępniła p. Ewa Mickiewicz z domu Gadzińska

Wiosna 1944 roku - Irena Gadzińska z córką Ewą. Fot. ze zbiorów rodzinnych, udostępniła p. Ewa Mickiewicz z domu Gadzińska

Wiosna 1944 roku - Irena Gadzińska z córką Ewą. Fot. ze zbiorów rodzinnych, udostępniła p. Ewa Mickiewicz z domu Gadzińska

Nasz newsletter