Data urodzenia:
1925-04-03
Funkcja:
łączniczka i sanitariuszka
Imiona rodziców:
Bolesław - Zofia z domu Bronowicz
Używane pseudonimy:
"Bogna", "Bogda"
Wykształcenie do 1944 r.:
Uczennica Publicznej Szkoły Powszechnej nr 6 w Łomży, a następnie do Gimnazjum Żeńskiego. Wybuch wojny zastał ją w trzeciej klasie. Od 1938 roku harcerka Wodnej Drużyny Harcerskiej w Łomży. W czasie okupacji kontynuuje naukę w ramach tajnych kompletów z zakresu gimnazjum i liceum (tzw. "Duża matura" uzyskana w 1944 r.)
Udział w konspiracji 1939-1944:
Od 1941 r. w ZWZ - AK, Kedyw Komendy Głównej Armii Krajowej - Brygada Dywersyjna "Broda 53" - batalion "Zośka" - 2. kompania "Rudy" - II pluton "Alek". Przeszła kurs łączności przewodowej i radiowej oraz kurs sanitarny. Początkowo brała udział w tzw. "Małym sabotażu" poprzez kolportaż prasy podziemnej, rozrzucanie ulotek oraz naklejanie plakatów, także w ramach "Akcji N". Od listopada 1943 roku jako łączniczka dowództwa II kompanii "Rudy" batalionu "Zośka" brała udział w akcjach prowadzonych przez kompanię.
Adres zamieszkania przed Powstaniem:
Warszawa, ul. Nowogrodzka 36
Oddział:
Armia Krajowa - zgrupowanie "Radosław" - pułk "Broda 53" - batalion "Zośka" - 2. kompania "Rudy" - II pluton "Alek"
Szlak bojowy:
Wola - Stare Miasto - ul. Senatorska - Ogród Saski - ul. Zielna ("przebicie") - Śródmieście - Górny Czerniaków. Brała m.in. udział w natarciu na Gęsiówkę (5 sierpnia 1944 roku) i obronie Cmentarza Ewangelickiego (8 sierpnia 1944 roku). Ranna 12 sierpnia 1944 r. w trakcie ataku na Stawki. W nocy z 30 na 31 sierpnia 1944 uczestniczyła w natarciu, którego celem było utorowanie przejścia ze Starego Miasta do Śródmieścia. Na Czerniakowie brała udział m.in. w obronie ul. Książęcej 1 (5 września 1944 roku - 13 września 1944 roku), obronie ZUS-u (13 września 1944 roku), w próbie przeprawy przez Wisłę (22/23 września 1944 roku).
Odniesione rany:
Ranna w prawą nogę oraz lewe biodro 12.08.1944 r. podczas ataku na magazyny na Stawkach. Po tygodniowym pobycie w różnych szpitalach i przejściu operacji, wróciła do walki.
Rodzeństwo biorące udział w Powstaniu Warszawskim :
Losy po Powstaniu:
24.09.1944 r. wzięta do niewoli niemieckiej wraz z grupą żołnierzy z batalionu "Zośka", ucieka z kolumny i wraz z ludnością cywilną trafia do obozu przejściowego w Pruszkowie (Dulag 121), ponownie udaje jej się zbiec. Po ucieczce kontynuowała działalność konspiracyjną w Podkowie Leśnej. W styczniu 1945 roku powróciła do Warszawy.
Losy po wojnie:
Po zakończeniu wojny, w 1945 roku, rozpoczęła studia na Politechnice Warszawskiej na Wydziale Chemii. W 1952 roku uzyskała dyplom magistra inżyniera chemii. Następnie aż do 1965 roku pracowała w Instytucie Gruźlicy oraz w Instytucie Chemii Organicznej Polskiej Akademii Nauk na stanowisku adiunkta. W 1963 roku, na Wydziale Chemii Politechniki Warszawskiej, uzyskała tytuł doktora nauk technicznych. Była autorką wielu prac naukowych, patentów i licznych publikacji. Kilka lat spędziła w Ameryce Północnej, wyjeżdżając na stypendia kanadyjskich i amerykańskich uczelni.
Odznaczenia:
Uhonorowana Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski, Krzyżem Walecznych, Krzyżem Armii Krajowej, Medalem Wojska (czterokrotnie), Medalem za Warszawę, Krzyżem za Zasługi dla ZHP, Warszawskim Krzyżem Powstańczym oraz innymi odznaczeniami.
Nazwisko po mężu:
Chylińska
Miejsce pochówku:
Cmentarz Powązkowski w Warszawie (Stare Powązki), kwatera 131, rząd 4, grób 7. W tym samym miejscu pochowana została jej matka Zofia i siostra Irena.
Informacje dodatkowe:
W czasie oblężenia stolicy jako harcerka pomagała przy udzielaniu pierwszej pomocy i transporcie rannych do szpitali. Po kapitulacji Warszawy, od samego początku była zaangażowana w konspirację. W pierwszym okresie jej działalność miała charakter przypadkowy i odbywała się w ramach różnych ugrupowań konspiracyjnych. Od lutego 1941 r. w ramach Szarych Szeregów. W swoim testamencie Barbara Chylińska ustanowiła „ Fundację imienia Jadwigi Chylińskiej”, której celem „jest wszelka działalność, w szczególności edukacyjna i wydawnicza, zmierzająca do walki z zapomnieniem przodków, bohaterów II wojny światowej, którzy krwią okupili nasza wolność, a zwłaszcza żołnierzy Armii Krajowej i warszawskiej organizacji Wolność i Niezawisłość”.
Źródła:
Muzeum Powstania Warszawskiego, Baza Ewidencyjna uczestników Powstania Warszawskiego, archiwum prywatne Marii Urbaniec-Downarowicz i Andrzeja Urbańca, nekrolog w prasie, data emisji 03.07.2010, Fundacja im. J. Chylińskiej.
Literatura:
Włodzimierz Trojan "Ci, którzy przeżyli...: biografie żołnierzy batalionu "Zośka" Armii Krajowej (wyd. Środowisko Batalionu "Zośka" Armii Krajowej, 2002).
Uwagi - imiona:
Jadwiga Barbara Gac - na co dzień używała imienia Barbara, spotykane więc różne zapisy kolejności imion: Barbara Jadwiga, Barbara, Jadwiga Barbara
