Jan Stanisław Gąssowski

Pseudonim:
"Kania"
Data urodzenia:
1926-06-12
Data śmierci:
1944-08-04
Funkcja:
dowódca drużyny
Stopień:
kapral podchorąży
Miejsce urodzenia:
Warszawa
Imiona rodziców:
Stanisław - Stefania z domu Jeziorkowska
Wykształcenie do 1944 r.:
Wychowywał się kolejno w Mińsku Mazowieckim, Hrubieszowie, Płocku, Przeworsku i Lidzie, gdzie rozpoczął naukę w gimnazjum. Na przełomie października i listopada 1939 r. zamieszkał w Warszawie. Uczeń tajnych kompletów w Gimnazjum im. Adama Mickiewicza, maturzysta z czerwca 1944 r.
Udział w konspiracji 1939-1944:
W konspiracji od przełomu 1943/1944 roku - I Obwód "Radwan" (Śródmieście) Warszawskiego Okręgu Armii Krajowej - Kedyw Okręgu Warszawskiego AK - Oddział Dywersji Bojowej "DB-3" ("Kedyw-3"), od lipca 1944 r. przemianowany na pluton 1147. Dowódca i I wykonawca akcji przeprowadzonej 13 czerwca 1944 na rogu pl. Trzech Krzyży i ul. Żurawiej 1, podczas której zlikwidowano dwóch funkcjonariuszy Kripo: Wilhelma Leitgebera i Rudolfa Peschla. Starszy brat Jana, Kazimierz, pseud. "Kazik", "Wózkarz", także był żołnierzem warszawskiej AK, ujęty przez Niemców i rozstrzelany 16.03.1944 r. na terenie ruin getta.
Oddział:
I Obwód "Radwan" (Śródmieście) Warszawskiego Okręgu Armii Krajowej - zgrupowanie "Bartkiewicz" - 4. kompania - II pluton (dawny 1147 - "DB-3") im. por. "Rygla".
Szlak bojowy:
Śródmieście Północ.
Awanse - odznaczenia:
Krzyż Walecznych po raz pierwszy - nadany rozkazem Nr 23 Dowódcy Okręgu Warszawskiego AK z dn. 27.08.1944 r. Wniosek z 3.10.1944 r. ppor. "Ryskiego” (Leopold Kummant) o awanse i odznaczenia żołnierzy oddziału "DB-3” - Wnioski pośmiertne: "Przedstawiam ś.p. kpr.pchor. "Kanię”, 18.IV.1926, do pośmiertnego awansu na ppor. czasu wojny, oraz do odznaczenia Krzyżem VM V kl. Za wybitną odwagę przez cały czas pracy w Dyw. Boj. (wyroki Willi Leitgeber i Peschel i inni) i walk w Powstaniu, za doskonałe dowodzenie swoją drużyną świadczące o wrodzonym talencie dowódczym, za pełne opanowanie potrzebnej na tym szczeblu wiedzy wojskowej. Ś.p. pchor. "Kania" jest odznaczony Krzyżem Walecznych". Powyższe wnioski zatwierdzone zostały rozkazem Nr 319 Delegatury Sił Zbrojnych z 1.06.1945 r.
Miejsce (okoliczności) śmierci:
Poległ w eksplozji granatu nad ranem 4 sierpnia 1944 r., prowadząc drużynę do ataku na główną bramę PAST-y przy ul. Zielnej 39. Ściągnięty spod muru przez żołnierzy plutonu: strz. "Szarego" (Alfred Wróblewski) i strz. "Zabawę" (Janusz Sawicki), został pochowany w ogródku kawiarni (restauracji) "Batawia” przy ul. Mazowieckiej 9. Po wojnie ekshumowany, pochowany w grobie rodzinnym na Powązkach Wojskowych - kwatera A23-1-24/25.
Posiadasz jakiekolwiek dane lub materiały o mieszkańcach stolicy, którzy zginęli lub zaginęli w trakcie Powstania Warszawskiego? Chcesz poprawić biogram lub dodać nowe informacje o ofiarach cywilnych? Zaproponuj zmiany w formularzu. Wszystkie uwagi będą weryfikowanie przez grono historyków Muzeum Powstania Warszawskiego i po weryfikacji uzupełniane w bazie.

Pomóż uzupełnić bazę biogramów

kpr. pchor. Jan Stanisław Gąssowski "Kania" (1926-1944).

kpr. pchor. Jan Stanisław Gąssowski "Kania" (1926-1944).

Uczestnicy zamachu na Wilhelma Leitgebera i Rudolfa Peschela w dniu 13.06.1944, z lewej pchor. „Zabawa” (Janusz Sawicki), z prawej dowódca patrolu kpr. pchor. „Kania” (Jan Gąssowski), obaj z „ODB-3"

Uczestnicy zamachu na Wilhelma Leitgebera i Rudolfa Peschela w dniu 13.06.1944, z lewej pchor. „Zabawa” (Janusz Sawicki), z prawej dowódca patrolu kpr. pchor. „Kania” (Jan Gąssowski), obaj z „ODB-3"

kpr. pchor. Jan Stanisław Gąssowski "Kania" (1926-1944) - fot. Archiwum Andrzeja Dławichowskiego

kpr. pchor. Jan Stanisław Gąssowski "Kania" (1926-1944) - fot. Archiwum Andrzeja Dławichowskiego

Nasz newsletter