Powstańcze Biogramy - Jan Iwański

Pseudonim:

"Marian"

Funkcja:

-

stopień:

plutonowy

Miejsce urodzenia:

Dziektarzewo

Imiona rodziców :

Stanisław - Anna Natalia z domu Koprowska

Przebieg służby wojskowej:

30 Pułk Strzelców Kaniowskich na Cytadeli Warszawskiej (1929)

Praca przed wojną :

Do wybuchu II wojny światowej pracował w Polskim Monopolu Loteryjnym w Warszawie.

Udział w kampanii wrześniowej 1939 r.:

W sierpniu 1939 roku został zmobilizowany do kompanii specjalnej dowodzonej przez por. Tarnawskiego, która uległa rozproszeniu w walkach pod Dubnem. Po 17 września i rozwiązaniu oddziału przedostał się na własną rękę do Lwowa, a następnie do Warszawy.

Udział w konspiracji 1939 -1944:

W konspiracji od 1941 roku w Związku Walki Zbrojnej - Armii Krajowej, zaprzysiężony w grupie dowodzonej przez kpt. Władysława Perczyńskiego [?] ps. Leliwa. Uczestniczył w szkoleniach wojskowych prowadzonych w lokalu przy ul. Suzina 3/140. Gdy kpt. „Leliwa” zginął w 1943 roku pod Rawą Mazowiecką dalsze szkolenia prowadził por. Tadeusz Marynowski „Zawrat” (w czasie Powstania Warszawskiego pozostał w Śródmieściu i walczył na Powiślu w zgrupowaniu "Krybar").

Adres zamieszkania przed Powstaniem:

Warszawa, ul. Suzina

Oddział:

II Obwód „Żywiciel” (Żoliborz) Warszawskiego Okręgu Armii Krajowej - początkowo dołączył do oddziału kpt. Henryka Gumowskiego „Sama" przy Krasińskiego 16, od 15 sierpnia 1944 - pluton ochrony sztabu 200, następnie zgrupowanie ”Żmija„ - pluton żandarmerii 258 pod dowództwem Henryka Rosieka ps. Grzymała. Miejscem postoju oddziału była ul. Hozjusza

Szlak bojowy:

Żoliborz

Rodzina biorąca udział w Powstaniu Warszawskim:

Jego córka Alicja Barbara Iwańska ps. Iwa była sanitariuszką w Punkcie Opatrunkowym nr 116 ul. Suzina 3

Losy po Powstaniu:

Po kapitulacji Żoliborza wyszedł z Warszawy z ludnością cywilną, wraz z żoną i córkami został wyprowadzony do obozu przejściowego w Pruszkowie (Dulagu 121) na terenie dawnych Zakładów Naprawczych Taboru Kolejowego. Z Pruszkowa zostali wywiezieni transportem kolejowym. Do Warszawy powrócił 20 lutego 1945 roku.

Losy po wojnie :

W czerwcu 1945 roku udał się z Warszawy na Wybrzeże, gdzie został zatrudniony w Departamencie Morskim. W lipcu 1946 roku został przeniesiony do Linii Oceanicznych "Gdynia - Ameryka" na stanowisko intendenta. Był Komendantem Hufca Służba Polsce. W 1957 roku ukończył Studium Metaloplastyczne w Państwowej Wyższej Szkole Sztuk Pięknych w Sopocie (później przemianowaną na Państwową Wyższą Szkołę Sztuk Plastycznych w Gdańsku [PWSSP], a w 1996 na Akademię Sztuk Pięknych w Gdańsku). W zawodzie metaloplastyka pracował od lat 60-tych. Po powrocie do Warszawy mieszkał na Woli przy ul. Kasprzaka.

Miejsce pochówku:

Cmentarz parafialny w Glinojecku przy ul. Wojska Polskiego 25

Informacje dodatkowe:

Z por. Tadeuszem Marynowskim ps. „Zawrat” i jego żoną Zofią Marynowską z Czerwińskich utrzymywał kontakt również po wojnie, mieszkając w Sopocie.

Źródła:

Urząd ds Kombatantów i Osób Represjonowanych - archiwum, sygn. akt K3057187: akta Jana Iwańskiego, w tym oświadczenia świadków: st. sierż. Jana Jankowskiego ps. "Janeczek", plut. Eugeniusza Patory ps. „Zelówka”, „Wacek", Archiwum Państwowe w Warszawie, Oddział w Mławie - akt urodzenia nr 68 z 1906 r. na nazwisko Jan Iwański z akt zespołu nr 448 „Akta stanu cywilnego Parafii Rzymskokatolickiej w Dziektarzewie”, akt małżeństwa Jana Iwańskiego i [sic!] Marji Stanisławy Podsiadła z 1929 roku, przechowywany jest w zespole archiwalnym nr 72/3873 Akta stanu cywilnego parafii rzymskokatolickiej wojskowej NMP Królowej Polski w Warszawie przy ul. Długiej, sygn. 4, akt nr 137; archiwum rodzinne p. Małgorzaty Szczawińskiej, córki Powstańca, Muzeum Powstania Warszawskiego, Teczki personalne uczestników Powstania Warszawskiego: ankieta-biogram oraz kopia aktu zgonu (zobacz także: #Korzenie Pamięci: Rozmowa z Małgorzatą Szczawińską, siostrą Alicji Iwańskiej ps. Iwa).

Uwagi :

Zaliczony okres służby do września 1944, według relacji własnej - do konspiracji przystąpił w sierpniu 1942, w oświadczeniach świadków - około 1941