Janina Bronisława Bredel

Pseudonim:
"Marianka"
Data urodzenia:
1915-01-16
Data śmierci:
1985-12-23
Funkcja:
-
Stopień:
major
Miejsce urodzenia:
Wieluń
Imiona rodziców:
Ignacy - Bronisława z domu Perlic
Wykształcenie i praca do 1939 r.:
W 1933 r. ukończyła w Łodzi Gimnazjum im. Emilii Sczanieckiej, w którym następnie podjęła pracę jako sekretarka i pełniła tę funkcję do 1935 r. W latach 1935-1938 studiowała w Warszawie w Wyższej Szkole Handlowej, gdzie otrzymała absolutorium. Rok akademicki 1938/1939 przeznaczyła na zbieranie materiałów do pracy magisterskiej z geografii gospodarczej "Stowarzyszenia niemieckie w Łodzi i okolicach”. Wróciwszy do Łodzi zaczęła pracować na stanowisku p. o. komendantki Koła Lokalnego Przysposobienia Wojskowego Kobiet w stopniu starszej aspirantki (starszeństwo z 19.03.1937 r.).
Udział w wojnie obronnej 1939 r.:
Od pierwszych dni wojny PWK opiekowało się uciekinierami i osobami ewakuowanymi, prowadziło punkty informacyjne na dworcach itd. Wobec trwającej ewakuacji łódzkich urzędów użyteczności publicznej, chcąc nadal uczestniczyć w walce obronnej, Janina wyruszyła wraz z kilkoma pewiaczkami w nocy z 5/6 września do Warszawy. Już 7 września zgłosiła się do dyspozycji kierownictwa PWK i dostała przydział do drużyny sanitarnej w Szpitalu Ujazdowskim. Pracowała tam do kapitulacji stolicy.
Udział w konspiracji 1939-1944:
W październiku 1939 r. powróciła do Łodzi z poleceniem czekania na kontakt konspiracyjny. 7 listopada została zaprzysiężona przez Jana Millera ("Pan Jan”) do Służby Zwycięstwu Polski. Był on komendantem Okręgu Łódzkiego SZP. (pod nazwiskiem tym działał wówczas ppłk dypl. Leopold Okulicki). Janina pozostała w jego bezpośredniej dyspozycji, organizując sieć łączności konspiracyjnej na terenie Łodzi.. Mieszkanie matki stanowiło lokal organizacyjny i kontaktowy, zaś grupą łączniczek kierowała jej siostra Irena (1917-1944), wówczas "Rena Terewicz”, później zaś "Alina”. Na przełomie 1939 /1940 r. Gestapo przypadkowo wpadło na ślad organizacji. Zrobiono rewizję w domu rodzinnym Bredelów. Nie znaleziono wprawdzie nielegalnych papierów, które były dobrze ukryte, ale zabrano m.in. zgromadzone przez Janinę materiały do pracy magisterskiej. Organizacja uznała Janinę za "spaloną” na terenie Łodzi. Opuściła więc miasto i w połowie marca 1940 r. wraz z ppłk. Leopoldem Okulickim przeszła granicę między Rzeszą a Generalną Gubernią. Po zameldowaniu się w Warszawie u Janiny Karasiówny "Bronki”, przyjęła pseudonim "Marianka” i otrzymała przydział do Oddziału V (Dowodzenie i Łączność), Wydział Łączności Konspiracyjnej V-K Komendy Głównej Związku Walki Zbrojnej. W pierwszym okresie służby jeździła jako kurierka z pocztą do Krakowa, Radomia, Kielc i Lublina. W maju 1940 r. Komenda Główna powierzyła jej zorganizowanie i kierownictwo komórki kancelaryjno-szyfranckiej na kraj. Przez komórkę tę przechodziły wszystkie pisma KG do komend Obszarów i Okręgów. W pierwszym okresie używano kryptonimu "Orkiestra”. W 1942 r. komórka osiągnęła swój szczytowy punkt rozwoju i zmieniła nazwę na "Piła”, a w lipcu 1944 r. na "Banda” - utrzymaną już do końca działalności.
Oddział:
Komenda Główna Armii Krajowej - Oddział V (Łączności) - Wydział V-K (łączność konspiracyjna) - biuro szyfrów.
Szlak bojowy:
Stare Miasto - kanały - Śródmieście Północ - Śródmieście Południe
Rodzeństwo walczące w Powstaniu:
Jej siostra Irena "Alina" służyła w VI Oddziale KG AK. Poległa 2 sierpnia 1944 na pl. Napoleona
Losy po Powstaniu:
Po kapitulacji Powstania nie poszła do niewoli - dla "Bandy” przewidziano dalszą działalność w podziemiu. Wytypowane osoby miały samodzielnie dotrzeć pod wskazany adres kontaktowy w Częstochowie, mieście wyznaczonym na nowe miejsce postoju dla KG AK . "Marianka” wyszła z Warszawy z ludnością cywilną. Przeszła przez obóz w Pruszkowie, uciekła z transportu do Niemiec i zgodnie z rozkazem dotarła do Częstochowy. W połowie października przybyły tam także inne członkinie "Bandy”. Pod kierownictwem "Marianki” pełniły nadal służbę w konspiracyjnej łączności krajowej. Pracowała nadal, mimo rozwiązania AK 19.01.1945. Jako łączniczka towarzyszyła gen. Okulickiemu aż do jego aresztowania wraz z innymi przywódcami Polskiego Państwa Podziemnego, w marcu 1945 r. W tym samym czasie została sama zatrzymana i osadzona w więzieniu mokotowskim. Zwolniona bez wyroku 21 listopada 1945 r. w związku z akcją wychodzenia z konspiracji członków AK podjętą przez płk. Jana Mazurkiewicza "Radosława” w uzgodnieniu z Ministerstwem Bezpieczeństwa Publicznego.
Odznaczenia:
Krzyż Walecznych (dwukrotnie); Złoty Krzyż Zasługi z Mieczami (1942 r.); Medal Wojska po raz 1,2,3,4 (1948); oraz wiele innych odznaczeń kombatanckich, państwowych.
Miejsce śmierci:
Warszawa
Posiadasz jakiekolwiek dane lub materiały o mieszkańcach stolicy, którzy zginęli lub zaginęli w trakcie Powstania Warszawskiego? Chcesz poprawić biogram lub dodać nowe informacje o ofiarach cywilnych? Zaproponuj zmiany w formularzu. Wszystkie uwagi będą weryfikowanie przez grono historyków Muzeum Powstania Warszawskiego i po weryfikacji uzupełniane w bazie.

Pomóż uzupełnić bazę biogramów

Nasz newsletter