Pseudonim:
"Feliks"
Data urodzenia:
1891-08-06
Data śmierci:
1960-09-01
Funkcja:
szef Służby Sanitarnej KG AK
Stopień:
pułkownik
Miejsce urodzenia:
Czernice, powiat człuchowski na Pomorzu Zachodnim
Imiona rodziców:
Władysław - Kazimiera z domu Czarlińska
Wykształcenie:
Ukończył Gimnazjum Humanistyczne w Poznaniu. Mając 13 lat wstąpił do Towarzystwa im. Tomasza Zana. W 1911 r. uzyskał maturę. W latach 1911-1912 studiował na Wydziale Lekarskim Uniwersytetu Monachijskiego; w latach 1912-1913 na Wydziale Lekarskim Uniwersytetu Berlińskiego, a w okresie 1913-1914 kontynuował studia na Wydziale Lekarskim Uniwersytetu w Lipsku. 23.07.1919 r. złożył wymagane egzaminy i uzyskał dyplom lekarza na Uniwersytecie Warszawskim. 24.03.1923 uzyskał stopień doktora nauk medycznych na Uniwersytecie Warszawskim.
Służba wojskowa do 1939 r.:
W latach I wojny światowej został wcielony do armii niemieckiej, w której służył na stanowisko podlekarza. Na przełomie 1918/1919 porzucił tę służbę i dołączył do powstańców wielkopolskich, zostając lekarzem odcinka "Śmigiel” w grupie bojowej "Leszno”, a następnie lekarzem 11. Pułku Strzelców Wielkopolskich. W odrodzonym Wojsku Polskim przydzielony do Szefostwa Sanitarnego Dowództwa Okręgu Korpusu Nr VII w Poznaniu, gdzie służył do 1921 r. Latem tego roku uczestnik III Powstania Śląskiego - skierowany na odcinek "Kluczbork”. Za udział w Powstaniu w 1922 r. awansowany do stopnia majora. Od grudnia 1925 r. dowódca 7. Batalionu Sanitarnego. W 1928 r. awansowany do stopnia podpułkownika służby stałej. W latach 1931-1937 szef sanitarny DOK Nr. VII w Poznaniu. W 1935 r. awansowany do stopnia pułkownika. W 1939 r. szef sanitarny DOK Nr. I w Warszawie.
Udział w wojnie obronnej 1939:
Szef sanitarny DOK Nr. I w Warszawie, od 7.09.1939 r. szef sanitarny Armii "Warszawa", równocześnie komendant 1. Szpitala Okręgowego im. Józefa Piłsudskiego w Warszawie. 28.09.1939 r. wszedł w skład delegacji prowadzącej rokowania z Niemcami w sprawie kapitulacji stolicy, a po jej kapitulacji, już jako jeniec wojenny, wyznaczony został na stanowisko szefa polskich szpitali wojskowych w Warszawie oraz konsultanta 1. Szpitala Okręgowego dla rannych polskich jeńców wojennych. Zwolniony z niewoli niemieckiej 30 lub 31 marca 1940 r.
Udział w konspiracji 1939-1944:
W kwietniu 1940 r. Wojskowy Szpital Okręgowy Nr. 5 (Szpital Ujazdowski) otrzymał status Szpitala Miejskiego, a jego dyrektorem został płk dr Leon Strehl, któremu podlegała także filia - Szpital Maltański przy ul. Senatorskiej 42. Na terenie szpitala odbywały się zajęcia Wydziału Lekarskiego Tajnego Uniwersytetu Warszawskiego, ukrywano polskie sztandary bojowe, urnę z sercem Karola Szymanowskiego, magazynowano lekarstwa, dzieła sztuki oraz ocalałe książki, które dały początek Głównej Bibliotece Lekarskiej. W celu ratowania ludzi wyrabiano dla nich fikcyjne dokumenty, karty chorobowe. Od 1 marca 1944 r., w miejsce płk dr Kazimierza Baranowskiego ps. "Kazia", objął szefostwo Służby Sanitarnej IV Oddziału (Kwatermistrzowskiego) Komendy Głównej Armii Krajowej.
Oddział:
Komenda Główna Armii Krajowej - Oddział IV (Kwatermistrzowski) - Służba Sanitarna - szef, następnie "Bakcyl" (Sanitariat Okręgu Warszawskiego Armii Krajowej) - Szpital Maltański ul. Senatorska 42, w dniu 14 sierpnia 1944 r. ewakuowany na ul. Zgoda 17.
Szlak bojowy:
Wola - Śródmieście Północ. Po kilku dniach pobytu na Woli, 5 sierpnia przeszedł do Śródmieścia Północ, docierając do Szpitala Maltańskiego. 14 sierpnia 1944 r. dzięki doskonałej znajomości języka niemieckiego i zdecydowanemu działaniu przyczynił się do uratowania około 200 rannych i chorych przebywających w Szpitalu Maltańskim; stanął na czele kolumny transportowej sformułowanej z tragarzy (personel szpitala, ludność cywilna oraz lżej ranni), którą przez pl. Bankowy, ul. Żabią i Królewską przeprowadził na teren zajęty przez powstańców, dochodząc do ul. Zgoda 17. Wśród bliskich współpracowników, po tym wyczynie, otrzymał przydomek "Mojżesz” (opis tej ewakuacji podał "Kurier Stołeczny” z dnia 21.08.1944). Pod koniec września 1944 r. brał udział w rokowaniach kapitulacyjnych, starając się o jak najlepsze warunki dla ewakuacji chorych i rannych.
Rodzina biorąca udział w Powstaniu Warszawskim:
Jego córka Kazimiera Strehl „Mirska” była sanitariuszką w Szpitalu Ujazdowskim, początkowo przy ul. Piusa XI, a po ewakuacji na ul. Chełmskiej 19.
Losy po Powstaniu:
Niewola niemiecka - jeniec Stalagu IVB/Z Zeithain. Do obozu przybył w drugim transporcie - wraz z urządzeniem sali operacyjnej i zapasami materiałów medycznych ewakuowanych z Warszawy. W Zeithain był polskim komendantem szpitala dla jeńców wojennych. W kwietniu 1945 r. obóz wyzwoliły jednostki Armii Czerwonej, a dr płk. Strehl został ordynatorem oddziału polskiego sowieckiego Szpitala Wojskowego im. Leontiewa.
Numer jeniecki:
299849
Losy po wojnie:
Po powrocie do Polski w sierpniu 1945, Polski Czerwony Krzyż powierzył mu dyrekcję Szpitala PCK w Toruniu. 18 marca 1946 r. na mocy rozkazu Ministerstwa Obrony Narodowej nr 220/46 powrócił do służby czynnej na stanowisku szefa lecznictwa Służby Zdrowia MON. W wieku 60 lat przeszedł w stan spoczynku, ale dalej służył swoimi radami w Zarządzie Głównym PCK, równocześnie współpracował także z ZG ZBoWiD.
Odznaczenia:
Krzyż Srebrny Orderu Wojennego Virtuti Militari (dwukrotnie), Śląski Krzyż Waleczności i Odwagi, Medal Niepodległości (1931), Krzyż Niepodległości (1934, w miejsce uprzednio nadanego Medalu Niepodległości), Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski, Krzyż Walecznych, Złoty Krzyż Zasługi.
Miejsce śmierci:
Warszawa
Miejsce pochówku:
Warszawa, Cmentarz Wojskowy na Powązkach, kwatera II B28, rząd 9, miejsce 5.
Źródła:
Muzeum Powstania Warszawskiego, Andrzej Danysz "Służba sanitarna w powstaniu warszawskim. W: Medycyna. Dydaktyka. Wychowanie Akademia Medyczna w Warszawie, X 2004; Andrzej Krzysztof Kunert "Słownik biograficzny konspiracji warszawskiej 1939-1945" T.2. Warszawa: Instytut Wydawniczy PAX, 1987
Posiadasz jakiekolwiek dane lub materiały o mieszkańcach stolicy, którzy zginęli lub zaginęli w trakcie Powstania Warszawskiego? Chcesz poprawić biogram lub dodać nowe informacje o ofiarach cywilnych? Zaproponuj zmiany w formularzu. Wszystkie uwagi będą weryfikowanie przez grono historyków Muzeum Powstania Warszawskiego i po weryfikacji uzupełniane w bazie.

Pomóż uzupełnić bazę biogramów

Płk dr Leon Kazimierz Strehl „Feliks”.

Płk dr Leon Kazimierz Strehl „Feliks”.

Poznań, 1931 rok. Rozpoczęcie II kursu dla sióstr Pogotowia Sanitarnego PCK w sali konferencyjnej Szpitala Wojskowego w Poznaniu. Uczestniczki kursu i zaproszeni goście. Widoczni m.in.: szef sanitarny Okręgu Wielkopolskiego PCK dr Czesław Meissner (1), szef sanitarnego DOK VII płk dr Ksawery Maszardo (2), komendant szpitala okręgowego nr 7 w Poznaniu ppłk dr Teofil Kucharski (3), członek Zarządu PCK Stanisław Moskalewski (4), zastępca szefa sanitarnego PCK ppłk dr Leon Strehl (5). Fot. ze zbiorów Narodowego Archiwum Cyfrowego, www.audiovis.nac.gov.pl

Poznań, 1931 rok. Rozpoczęcie II kursu dla sióstr Pogotowia Sanitarnego PCK w sali konferencyjnej Szpitala Wojskowego w Poznaniu. Uczestniczki kursu i zaproszeni goście. Widoczni m.in.: szef sanitarny Okręgu Wielkopolskiego PCK dr Czesław Meissner (1), szef sanitarnego DOK VII płk dr Ksawery Maszardo (2), komendant szpitala okręgowego nr 7 w Poznaniu ppłk dr Teofil Kucharski (3), członek Zarządu PCK Stanisław Moskalewski (4), zastępca szefa sanitarnego PCK ppłk dr Leon Strehl (5). Fot. ze zbiorów Narodowego Archiwum Cyfrowego, www.audiovis.nac.gov.pl

Ulica Senatorska, lata 1915-1920 , Pałac Mniszchów. We wrześniu 1939 w pałacu utworzono Szpital Maltański, będący jedyną filią Szpitala Ujazdowskiego. Placówka działała w tym miejscu do Powstania Warszawskiego. We wrześniu 1944 r. gmach został spalony przez Niemców.

Ulica Senatorska, lata 1915-1920 , Pałac Mniszchów. We wrześniu 1939 w pałacu utworzono Szpital Maltański, będący jedyną filią Szpitala Ujazdowskiego. Placówka działała w tym miejscu do Powstania Warszawskiego. We wrześniu 1944 r. gmach został spalony przez Niemców.

Fotografia z Polskiego Szpitala Wojskowego w saksońskim Zeithain. Płk dr Leon Strehl w baraku nr 14. Autorem zdjęcia jest Czesław Gerwel. Fot. ze zbiorów Muzeum Powstania Warszawskiego, sygn. MPW-IN/3784

Fotografia z Polskiego Szpitala Wojskowego w saksońskim Zeithain. Płk dr Leon Strehl w baraku nr 14. Autorem zdjęcia jest Czesław Gerwel. Fot. ze zbiorów Muzeum Powstania Warszawskiego, sygn. MPW-IN/3784

Fotografia z Polskiego Szpitala Wojskowego w saksońskim Zeithain. Mjr dr Michał Grobelski (z lewej) i płk dr dr Leon Strehl w baraku nr 14. Na stole m.in. opakowanie leku Opotonin. Autorem zdjęcia jest Czesław Gerwel. Fot. ze zbiorów Muzeum Powstania Warszawskiego, sygn. MPW-IN/3785

Fotografia z Polskiego Szpitala Wojskowego w saksońskim Zeithain. Mjr dr Michał Grobelski (z lewej) i płk dr dr Leon Strehl w baraku nr 14. Na stole m.in. opakowanie leku Opotonin. Autorem zdjęcia jest Czesław Gerwel. Fot. ze zbiorów Muzeum Powstania Warszawskiego, sygn. MPW-IN/3785

Fotografia z Polskiego Szpitala Wojskowego w saksońskim Zeithain. Lekarze w baraku 14. Na pryczy dr Zdzisław Januszewski. Stoją od lewej: por. Jan Sawczak „Knihinicki", płk dr dr Leon Strehl „Feliks”, NN, dr Mieczysław Zapolski, dr Marian Mroczkowski, sanitariusz Józef Osipowicz. Siedzą: dr Stanisław Manczarski , mjr dr Tadeusz Kawecki „Lwowicz”. mjr dr Jan Durko „Dunin”, mjr dr Michał Grobelski „Doktor Zygmunt”. Autorem zdjęcia jest Czesław Gerwel „Orłoś”. Fot. ze zbiorów Muzeum Powstania Warszawskiego, sygn. MPW-IN/3792

Fotografia z Polskiego Szpitala Wojskowego w saksońskim Zeithain. Lekarze w baraku 14. Na pryczy dr Zdzisław Januszewski. Stoją od lewej: por. Jan Sawczak „Knihinicki", płk dr dr Leon Strehl „Feliks”, NN, dr Mieczysław Zapolski, dr Marian Mroczkowski, sanitariusz Józef Osipowicz. Siedzą: dr Stanisław Manczarski , mjr dr Tadeusz Kawecki „Lwowicz”. mjr dr Jan Durko „Dunin”, mjr dr Michał Grobelski „Doktor Zygmunt”. Autorem zdjęcia jest Czesław Gerwel „Orłoś”. Fot. ze zbiorów Muzeum Powstania Warszawskiego, sygn. MPW-IN/3792

Fotografia z Polskiego Szpitala Wojskowego w saksońskim Zeithain. Lekarze w baraku 14. Na pryczy dr Zdzisław Januszewski. Stoją od lewej: por. Jan Sawczak „Knihinicki”, płk dr Leon Strehl „Feliks”, NN, dr Mieczysław Zapolski, dr Marian Mroczkowski. Siedzą: dr Stanisław Manczarski , mjr dr dr Tadeusz Kawecki „Lwowicz”, mjr dr Jan Durko „Dunin”. Autorem zdjęcia jest Czesław Gerwel „Orłoś”. Fot. ze zbiorów Muzeum Powstania Warszawskiego, sygn. MPW-IN/3793

Fotografia z Polskiego Szpitala Wojskowego w saksońskim Zeithain. Lekarze w baraku 14. Na pryczy dr Zdzisław Januszewski. Stoją od lewej: por. Jan Sawczak „Knihinicki”, płk dr Leon Strehl „Feliks”, NN, dr Mieczysław Zapolski, dr Marian Mroczkowski. Siedzą: dr Stanisław Manczarski , mjr dr dr Tadeusz Kawecki „Lwowicz”, mjr dr Jan Durko „Dunin”. Autorem zdjęcia jest Czesław Gerwel „Orłoś”. Fot. ze zbiorów Muzeum Powstania Warszawskiego, sygn. MPW-IN/3793

Fotografia z Polskiego Szpitala Wojskowego w saksońskim Zeithain. Wnętrze baraku nr 14. Lekarze przy posiłku; z prawej płk dr Leon Strehl „Feliks” .Autorem zdjęcia jest Czesław Gerwel. Fot. ze zbiorów Muzeum Powstania Warszawskiego, sygn. MPW-IN/3825

Fotografia z Polskiego Szpitala Wojskowego w saksońskim Zeithain. Wnętrze baraku nr 14. Lekarze przy posiłku; z prawej płk dr Leon Strehl „Feliks” .Autorem zdjęcia jest Czesław Gerwel. Fot. ze zbiorów Muzeum Powstania Warszawskiego, sygn. MPW-IN/3825

Płk dr Leon Strehl „Feliks”. Druga połowa marca 1945 roku, fotografia z Polskiego Szpitala Wojskowego w saksońskim Zeithain. Autorem zdjęcia jest Czesław Gerwel. Fot. ze zbiorów Muzeum Powstania Warszawskiego, sygn. MPW-IN/3863

Płk dr Leon Strehl „Feliks”. Druga połowa marca 1945 roku, fotografia z Polskiego Szpitala Wojskowego w saksońskim Zeithain. Autorem zdjęcia jest Czesław Gerwel. Fot. ze zbiorów Muzeum Powstania Warszawskiego, sygn. MPW-IN/3863

Fotografia z Polskiego Szpitala Wojskowego w saksońskim Zeithain. Płk dr Leon Strehl „Feliks” przy swoim imieninowym (?) torcie. Autorem zdjęcia jest Czesław Gerwel. Fot. ze zbiorów Muzeum Powstania Warszawskiego, sygn. MPW-IN/3883

Fotografia z Polskiego Szpitala Wojskowego w saksońskim Zeithain. Płk dr Leon Strehl „Feliks” przy swoim imieninowym (?) torcie. Autorem zdjęcia jest Czesław Gerwel. Fot. ze zbiorów Muzeum Powstania Warszawskiego, sygn. MPW-IN/3883

Fotografia z Polskiego Szpitala Wojskowego w saksońskim Zeithain, 19-22 kwietnia 1945 roku.  Płk dr Leon Strehl „Feliks” w amerykańskiej bluzie polowej. Autorem zdjęcia jest Czesław Gerwel. Fot. ze zbiorów Muzeum Powstania Warszawskiego, sygn. MPW-IN/3892

Fotografia z Polskiego Szpitala Wojskowego w saksońskim Zeithain, 19-22 kwietnia 1945 roku. Płk dr Leon Strehl „Feliks” w amerykańskiej bluzie polowej. Autorem zdjęcia jest Czesław Gerwel. Fot. ze zbiorów Muzeum Powstania Warszawskiego, sygn. MPW-IN/3892

Fotografia z Polskiego Szpitala Wojskowego w saksońskim Zeithain, 19-22 kwietnia 1945 roku.  Po lewej płk dr Leon Strehl „Feliks”. Autorem zdjęcia jest Czesław Gerwel. Fot. ze zbiorów Muzeum Powstania Warszawskiego, sygn. MPW-IN/3890

Fotografia z Polskiego Szpitala Wojskowego w saksońskim Zeithain, 19-22 kwietnia 1945 roku. Po lewej płk dr Leon Strehl „Feliks”. Autorem zdjęcia jest Czesław Gerwel. Fot. ze zbiorów Muzeum Powstania Warszawskiego, sygn. MPW-IN/3890

Nasz newsletter