Pseudonim:
"Czyżyk", "Marysia"
Data urodzenia:
1904-08-18
Miejsce urodzenia:
Dańdówka
Imiona rodziców:
Jan - Helena z domu Węgleńska
Udział w konspiracji 1939-1944:
Warszawski Okręg Armii Krajowej - Wydział V k (Łączność konspiracyjna) - biuro szyfrów. Kierownik kpt. Stefania Aluchna ps. „Ala”. Maria Łaska należała do ścisłego zespołu podlegających „Ali„ szyfrantek mających długi staż konspiracyjny i doskonale obeznanych z wszelkiego rodzaju szyframi. W okresie okupacji zespół składał się z 4 osób. W skład grupy szyfrantek wchodziły: ”Wita„ (Maria Challier), ”Czyżyk„ (Maria Łaska), ”Anna„ i ”Klara„. Podczas Powstania Warszawskiego zespół został powiększony do 7 członków, na skutek przydzielenia 3 szyfrantek z Komendy Głównej AK. Zespół ten organizacyjnie podlegał szefowi sztabu Okręgu Warszawskiego - ppłk. ”Chirurgowi„. Według informacji zawartych w książce Kazimierza Malinowskiego ” Żołnierze Łączności walczącej Warszawy„ w latach 1943-1944 r. ”Czyżyk„ kilkakrotnie zastępowała przez dłuższy okres czasu łączniczkę Wydziału V Sztabu Okręgu Warszawskiego ”Lilkę". Dodatkowo była zaangażowana w czasie wojny w akcję pomocy Żydom, wykorzystując swoje zatrudnienie w Wydziale Ewidencji Ludności, gdzie "bezinteresownie i z narażeniem życia załatwiała dla ratowania Żydów rozmaite tajne manipulacje z dokumentami" [patrz: Kazimierz Malinowski ” Żołnierze Łączności walczącej Warszawy" str. 65, PAX, 1983
Praca w czasie okupacji:
Pracowała w Wydziale Ewidencji Ludności
Oddział:
Kwatera Główna sztabu Okręgu Warszawskiego Armii Krajowej - kancelaria
Dzielnica:
Śródmieście Północ
Losy po Powstaniu:
Wyszła z Warszawy z ludnością cywilną
Losy po wojnie:
Z wykształcenia bibliotekarka. Po wojnie pracowała w warszawskich bibliotekach przy ul. Malczewskiego i Koszykowej. Pełniła również funkcję kustosza.
Miejsce śmierci:
Warszawa
Informacje dodatkowe:
Według informacji rodzinnych Maria Zdzisława Łaska przed wojną studiowała w Wolnej Wszechnicy Polskiej
Źródła:
MPW-baza uczestników PW, MPW-zbiory (fot. portretowa i kopia aktu zgonu) - dar p. Marii Łaskiej
Uwagi:
Maria vel Zdzisława. W publikacjach oraz relacjach rodzinnych wymieniana jako Maria Łaska ps. "Czyżyk", natomiast w akcie zgonu z roku 1987 podano imiona Zdzisława Maria Łaska.
