Pseudonim:
"Grey"
Data urodzenia:
1890-06-21
Data śmierci:
1948-06-01
Funkcja:
-
Stopień:
pułkownik pilot
Miejsce urodzenia:
Warszawa
Imiona rodziców:
Piotr - Antonina z domu Zbykowska
Służba wojskowa do 1939 r.:
W 1912 r. po ukończeniu Korpusu Kadetów w Petersburgu rozpoczął służbę w Wołyńskim Pułku Gwardii w stopniu podporucznika. Po wybuchu I wojny światowej wraz z pułkiem walczył na terenie Prus Wschodnich. W sierpniu 1916 r. na własną prośbę został przeniesiony do lotnictwa. W grudniu 1916 r. po ukończeniu Wojennej Szkoły Pilotów został wysłany do Anglii na kurs pilotów - instruktorów. W styczniu 1918 r. zgłosił się do służby w I Korpusie Polskim gen. Józefa Dowbor-Muśnickiego, w którym sformował i dowodził eskadrą 16 samolotów (o nazwie Awiacja I Korpusu). W czerwcu 1918 r., gdy I Korpus Polski został zmuszony do złożenia broni, rozkazał spalić samoloty, aby nie zostały przejęte przez wojska niemieckie. Podczas próby przedostania się do Francji został ujęty przez bolszewików. Z więzienia uwolniono go - pod warunkiem wstąpienia do lotnictwa sowieckiego. Wcielony do zgrupowania Aleksjeja Szyrinkina. Po skierowaniu jego eskadry na front polski, 1.V.1920 r., podczas lotu bojowego odłączył się od grupy i wylądował myśliwcem Nieuport 24bis na polskim lotnisku wojskowym w Żodzinie koło Borysowa. Polski Oficerski Trybunał Orzekający uwolnił go od zarzutu zdrady i przywrócił stopień pułkownika, otrzymał także Polową Odznakę Pilota. W latach 1921-1930 służył w lotnictwie polskim, m.in. dowodził 11., a potem 5. pułkiem lotniczym. W 1921 r. został odznaczony Krzyżem Virtuti Militari V klasy. W 1930 r. z powodów zdrowotnych (przeżył dwie katastrofy lotnicze), został przeniesiony do rezerwy.
Używane pseudonimy:
"Barski", "Grey", "Grządziel"
Udział w konspiracji 1939-1944:
Narodowe Siły Zbrojne. Po rozłamie w organizacji na tle jej scalenia z Armią Krajową pozostał w szeregach NSZ-ZJ (Narodowe Siły Zbrojne - Związek Jaszczurczy). Od czerwca do sierpnia 1944 r. pełnił funkcję komendanta Okręgu VI NSZ obejmującego powiat warszawski
Oddział:
Narodowe Siły Zbrojne - grupa "Topór"
Szlak bojowy:
Śródmieście Północ
Losy po Powstaniu:
Wyszedł z Warszawy z ludnością cywilną. Od października 1944 r. był szefem sztabu NSZ. W styczniu 1945 r. otrzymał awans do stopnia pułkownika NSZ oraz funkcję komendanta Obszaru Południe NSZ.
Losy po wojnie:
W październiku 1945 r. został aresztowany przez funkcjonariuszy Urzędu Bezpieczeństwa, a następnie, po procesie przed Wojskowym Sądem Rejonowym, przeprowadzonym w więzieniu na Mokotowie, skazany na karę śmierci. Wkrótce karę śmierci zamieniono na karę dożywotniego więzienia, którą w 1947 r. zmniejszono do 15 lat pozbawienia wolności.
Miejsce (okoliczności) śmierci:
Pułkownik Abakanowicz zmarł 1.06.1948 r. w więzieniu we Wronkach, po pobiciu przez funkcjonariuszy UB. Relacje świadków są sprzeczne, jako przyczynę śmierci podawano również samobójstwo. W czerwcu 1991 r. prochy pułkownika Abakanowicza zostały ekshumowane z kwater więziennych cmentarza we Wronkach. Powtórny pogrzeb odbył się na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach w Warszawie w asyście Kompanii Reprezentacyjnej Wojska Polskiego.
Uwagi:
W niektórych publikacjach jako nazwisko rodowe matki występuje "Antonina Zbyszewska", jednak wg danych Archiwum Państwowego w Poznaniu nazwisko brzmi: Zbykowska.
Publikacje:
Tadeusz Krząstek, "Tragiczne losy lotników polskich", Lotnictwo AI 10/1992, ipn.gov.pl/ftp/pdf/represjonowani/Abakanowicz_Piotr.pdf
Posiadasz jakiekolwiek dane lub materiały o mieszkańcach stolicy, którzy zginęli lub zaginęli w trakcie Powstania Warszawskiego? Chcesz poprawić biogram lub dodać nowe informacje o ofiarach cywilnych? Zaproponuj zmiany w formularzu. Wszystkie uwagi będą weryfikowanie przez grono historyków Muzeum Powstania Warszawskiego i po weryfikacji uzupełniane w bazie.

Pomóż uzupełnić bazę biogramów

Piotr Abakanowicz "Grey" (1890-1948) Fot. AR MPW

Piotr Abakanowicz "Grey" (1890-1948) Fot. AR MPW

1917

1917

Piotr Abakanowicz "Grey" (1890-1948)

Piotr Abakanowicz "Grey" (1890-1948)

Grób ppłk Piotra Abakanowicza na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach w Warszawie

Grób ppłk Piotra Abakanowicza na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach w Warszawie

Nasz newsletter