Stanisław Romuald Ciupalski

Pseudonim:
"Chruślik"
Data urodzenia:
1924-02-07
Data śmierci:
2009-06-28
Funkcja:
dowódca sekcji ckm
Stopień:
kapral podchorąży - podharcmistrz
Miejsce urodzenia:
Warszawa
Imiona rodziców:
Marian - Janina Chrościcka
Wykształcenie do 1944 r.:
Wychowanek Liceum i Gimnazjum im. Stefana Batorego w Warszawie. Od 1939 r. kontynuuje naukę na tajnych kompletach i zdaje maturę w 1942 roku. Po maturze rozpoczyna studia na tajnym wydziale Politechniki Warszawskiej ukrytym pod nazwą "Szkoły Rysunku Technicznego" - studiuje aż do wybuchu Powstania. W harcerstwie od 1936 roku - harcerz 23. Warszawskiej Drużyny Harcerzy im. Bolesława Chrobrego - w latach okupacji kryptonim "Pomarańczarnia".
Udział w konspiracji 1939-1944:
W konspiracji od października 1942 r. wprowadzony przez Wojciecha Czerwińskiego ps. "Orlik" do 1. Szturmowej Kompani CKM II batalionu szturmowego "Odwet" - 4. Rejon V Obwodu (Mokotów) Warszawskiego Okręgu Armii Krajowej. Dowódcą kompanii był ppor. "Prawdzic" (NN). W plutonie, oprócz "Orlika", kolegami Stanisława byli min. "Warski" (Tadeusz Ulankiewicz), "Akszak" (Przemysław Kardaszewicz) i "Duch" (NN), a dowódcą drużyny był "Fernando" (Zbigniew Strożyński). Wszyscy wymienieni w okresie od stycznia do kwietnia 1944 r. przeszli z II baonu "Odwet" do kompanii "Pegaz" (późniejszy "Parasol") Kedywu KG AK. 15.04.1944 r. Gestapo aresztowało dowódcę kompanii ppor. "Prawdzica". Wraz z nim w ręce policji wpadła ewidencja członków kompanii, co spowodowało przejście części zagrożonych aresztowaniem do partyzantki poza Warszawą, pozostali zaś trafili do innych warszawskich oddziałów AK. W tej grupie znalazł się również Stanisław, który nawiązał kontakty ze swoimi kolegami z harcerstwa. W czerwcu 1944 r., po wiosennej reorganizacji batalionu "Zośka", jako instruktor zewnętrzny prowadzi zajęcia w ramach kursu instruktorów broni. Jego zajęcia obejmują obsługę lekkich i ręcznych karabinów maszynowych na polu walki, i są elementem przygotowania batalionu do przyszłych walk powstańczych. W lipcu 1944 r. zostaje oficjalnie przyjęty w skład I plutonu 1. kompanii batalionu "Zośka". Jego wprowadzającym do oddziału był kolega z Liceum Batorego "Tyka" - Jerzy Golnik. Przydział w lipcu 1944 - Armia Krajowa - Kedyw KG AK - Brygada Dywersyjna "Broda 53" - batalion "Zośka" - 1 kompania "Maciek" - I pluton "Włodek".
Praca w okresie okupacji:
Przez pierwsze dwa lata okupacji pracował na kolei na Dworcu Wschodnim w Warszawie.
Adres przed Powstaniem:
Warszawa ul. Hoża 8 m.15
Oddział:
II Obwód "Żywiciel" (Żoliborz) Warszawskiego Okręgu Armii Krajowej - zgrupowanie "Żniwiarz" - pluton 226. Grupa "Kampinos" - kompania por. "Olszy"
Szlak bojowy:
Żoliborz - Kampinos - Jaktorów. 1 sierpnia 1944 r. jeszcze przed godzinną "W", z grupą żołnierzy "Zośki", wobec wybuchu przedwczesnych walk zostaje odcięty na Żoliborzu. Grupą dowodzi Tadeusz Huskowski ps. "Tadeusz" - dowódca I plutonu "Włodek" 1. kompanii "Maciek" baonu "Zośka". Udaje im się dotrzeć do magazynów kompanii na Bielanach i na pl. Wilsona. W nocy 1/2 sierpnia grupa wychodzi z Żoliborza w kierunku Kampinosu. Na wysokości wsi Wawrzyszew idący w szpicy kpr. pchor. "Chruślik" odkrył stanowisko przeciwlotniczego ciężkiego karabinu maszynowego. Powstańcy wykorzystując zaskoczenie zdobyli broń (ckm + kilka karabinów i amunicję) i wzięli dwóch jeńców. Cały dzień 2 sierpnia grupa odpoczywa w lesie, po czym w nocy wraca na Bielany. Wczesnym rankiem 3 sierpnia następuje starcie z niemieckim patrolem z CIWF (Centralny Instytut Wychowania Fizycznego) wspieranym przez dwa czołgi. Stanisław otrzymuje dwa postrzały z czołgowego karabinu maszynowego. Ciężko ranny kryje się w stogu siana, gdzie po kilku godzinach odkrył go powstańczy patrol sanitarny i przetransportował do jednego z pobliskich domków. Po kilkudniowej rekonwalescencji został wyprowadzony (8 lub 9 sierpnia) przez łączniczkę do Kampinosu. Na terenie puszczy wchodzi w skład kompanii por. "Olszy" jako dowódca sekcji ckm. Bierze udział w bitwie pod Brzozówką, gdzie rozgromiono wschodni oddział na służbie niemieckiej oraz w zdobyciu bydła koło wsi Pilaszków. Po zdobycie działa zostaje przydzielony jako amunicyjny pod komendą porucznika "Leszczyca" (Henryk Kędzierzawski). 29.09.1944 r. bierze udział w próbie wyrwania się Grupy "Kampinos". Po latach tak to opisał : "(...) Naraz wjechał na tory pociąg pancerny i zaczął nas ostrzeliwać swoją artylerią i bronią maszynową. Oddaliśmy z naszego działa 3 strzały bezpośrednio w pociąg i lokomotywę. Wtedy skierowano ogień bezpośrednio w nas wzmacniając ostrzeliwanie. Zapanowała panika. Piechota i ubezpieczenia będące przed nami uciekały w miejsca lepiej zabezpieczające je. Teren był płaski, pokryty krzakami. Miałem wrażenie, że jesteśmy sami na wprost pancerki. Nasze działo zmieniło się w kupę szmelcu. Wszyscy leżeliśmy na ziemi. W tych warunkach porucznik "Leszczyc" rozwiązał rozdział. Każdy mógł ratować się, aby nie zostać zabity przez ogień bezustanny pancerki (...)". Po rozbiciu Grupy "Kampinos" pod Jaktorowem na własną rękę przedziera się do rodziny w Łowiczu.
Odniesione rany:
Dwukrotnie ranny w szyję i pośladki 3.08.1944 r. podczas walki z niemieckim patrolem pancernym.
Losy po Powstaniu:
W Łowiczu kontaktuje się z Antkiem Kopałką ("Antek z Woli"), komendantem Szarych Szeregów i zostaje tam do końca wojny. Sam tak to opisał w powojennych wspomnieniach: "(...) Ksiądz Edward skontaktował mnie z wikariuszem innego kościoła w ,którym poznałem księdza "Zielonego", któremu służyłem do mszy w Kampinosie. On z kolei zapoznał mnie z "Antkiem" Kopałką, który był komendantem Szarych Szeregów na terenie Łowicza. Po rozmowie ze mną za parę dni otrzymałem Kenkartę na nazwisko Brzeziński taką jak miałem przed Powstaniem. Wujek Edward załatwił mnie pracę w fabryce gwoździ pana Mielczarskiego, który miał zamówienia dla wojska niemieckiego. "Antek" Kopałka wprowadził mnie do Szarych Szeregów jako instruktora broni dla starszych chłopców (...)
Losy po wojnie:
Po zakończeniu wojny wraca do Warszawy. Pracuje w Służbie Ochrony Kolei. Gdy organizuje się pierwsza Politechnika w Polsce, w Łodzi, kontynuuje studia na Wydziale Mechanicznym - specjalizacja Technologiczna, od października 1945 r. Studia kończy w grudniu 1948 r. z tytułem magistra inżyniera mechanika. Zostaje przyjęty do pracy w styczniu 1949 do w RSW PRASA w Warszawie i od września 1949 r. do czerwca 1950 r. wysłany na studia w NRD, na specjalizację w Poligrafii. Pełni funkcję Naczelnika Wydziału Technicznego w RSW PRASA w Warszawie. Bierze udział w założeniu Wydziału Poligraficznego na Politechnice Warszawskiej, gdzie jest wykładowcą. Poliglota, włada pięcioma językami. W 1969 roku przyjeżdża na kontrakt do Argentyny i pracuje jako doradca w Editorial Atlantida nad projektem, mechanizacją i budową drukarni EDITORIAL ATLANTIDA w Buenos Aires. Po stanie wojennym 10 grudnia 1983 roku, postanawia zostać w Argentynie na stałe. Żonaty od 1952 roku z Gustawą Dyło, artystą plastykiem. Ma troje dzieci: Józefa, inżyniera poligrafa, Kazimierza, inżyniera elektromechanika i córkę Marię inż. architekt.
Odznaczenia:
Krzyż Armii Krajowej, Krzyż Srebrny Orderu Wojennego Virtuti Militari (V klasy), Medal Wojska, Złoty Krzyż Zasługi, Odznaka Weterana Walk o Niepodległość, Odznaka Akcji Burza
Miejsce śmierci:
Buenos Aires, Argentyna
Posiadasz jakiekolwiek dane lub materiały o mieszkańcach stolicy, którzy zginęli lub zaginęli w trakcie Powstania Warszawskiego? Chcesz poprawić biogram lub dodać nowe informacje o ofiarach cywilnych? Zaproponuj zmiany w formularzu. Wszystkie uwagi będą weryfikowanie przez grono historyków Muzeum Powstania Warszawskiego i po weryfikacji uzupełniane w bazie.

Pomóż uzupełnić bazę biogramów

Stanisław Ciupalski - rok 1942

Stanisław Ciupalski - rok 1942

Tajny wydział Politechniki Warszawskiej ukryty pod nazwą Szkoły Rysunku Technicznego. Na zdjęciu trzej przyjaciele z Liceum im. Stefana Batorego w Warszawie i Batalionu Zośka: na dole w środku Stanisław Ciupalski, nad nim w okularach Ryszard Załęski ps. Włodek,oparty na jego ramieniu Ryszarda Załęskiego, patrzący w bok - Jerzy Golnik ps.Tyka. Fot. ze zbiorów Marii Ciupalskiej

Tajny wydział Politechniki Warszawskiej ukryty pod nazwą Szkoły Rysunku Technicznego. Na zdjęciu trzej przyjaciele z Liceum im. Stefana Batorego w Warszawie i Batalionu Zośka: na dole w środku Stanisław Ciupalski, nad nim w okularach Ryszard Załęski ps. Włodek,oparty na jego ramieniu Ryszarda Załęskiego, patrzący w bok - Jerzy Golnik ps.Tyka. Fot. ze zbiorów Marii Ciupalskiej

Piaseczno 1940 r. Od lewej: NN,NN, Stanisław Ciupalski ps. Chruślik, Stanisław Mękarski nieco z tyłu w okularach, Jan Kurdwanowski ps Strzała, Stanisław Świderski, Czesław Kurowski i ostatni z prawej Ryszard Załęski, ps. Włodek. Przykucnięty Zdzisław Bobrowski ps Wilk. Fot. z archiwum rodzinnego S. Ciupalskiego.

Piaseczno 1940 r. Od lewej: NN,NN, Stanisław Ciupalski ps. Chruślik, Stanisław Mękarski nieco z tyłu w okularach, Jan Kurdwanowski ps Strzała, Stanisław Świderski, Czesław Kurowski i ostatni z prawej Ryszard Załęski, ps. Włodek. Przykucnięty Zdzisław Bobrowski ps Wilk. Fot. z archiwum rodzinnego S. Ciupalskiego.

Stanisław Ciupalski 1 sierpnia 1944 r. na Żoliborzu.

Stanisław Ciupalski 1 sierpnia 1944 r. na Żoliborzu.

Stanisław Ciupalski podczas obchodów 60 rocznicy wybuchu Powstania Warszawskiego w Buenos Aires

Stanisław Ciupalski podczas obchodów 60 rocznicy wybuchu Powstania Warszawskiego w Buenos Aires

Stanisław Ciupalski podczas obchodów 60 rocznicy wybuchu Powstania Warszawskiego w Buenos Aires

Stanisław Ciupalski podczas obchodów 60 rocznicy wybuchu Powstania Warszawskiego w Buenos Aires

Nasz newsletter