Pseudonim:
"Klara"
Data urodzenia:
1910-02-10
Data śmierci:
1988-09-07
Funkcja:
kwatermistrz - adiutant
Stopień:
Oficer rezerwy piechoty: podchorąży (1934), podporucznik (15.08.1942), porucznik (09.1944), kapitan (1986)
Miejsce urodzenia:
Lwów
Imiona rodziców:
Hieronim - Maria z domu d'Abancourt
Wykształcenie i praca do 1939 r.:
Ukończył Uniwersytet im. Jana Kazimierza we Lwowie - kierunek Prawo i Nauki Dyplomatyczne. Aplikacji nigdy nie zrobił i w związku z tym nie pracował w zawodzie adwokata. Odbył jedynie w latach trzydziestych praktykę konsularną w Budapeszcie. Swoje wykształcenie skierował ku ekonomii i organizacji pracy - ukończył w tym zakresie kilka kursów. Przed wojną pracował w Funduszu Pracy, który miał za zadanie przeciwdziałanie bezrobociu (tworzenie miejsc pracy poprzez organizację robót interwencyjnych). Tam poznał swoją żonę, Romanę Miller, z którą wziął ślub 1 września 1936 roku o godzinie 8.00 w kościele św. Bonifacego przy ul. Czerniakowskiej 2. Wraz z żoną zamieszkał przy ul. Belwederskiej 10.
Przebieg służby wojskowej do 1939 r.:
W latach 1933-1934 odbył kurs podchorążych rezerwy przy 13. Dywizji Piechoty - 43 Pułk Strzelców Legionu Bajończyków i 26. pułk piechoty.
Udział w wojnie obronnej 1939 r.:
We wrześniu 1939 r. był kierowcą w kolumnie samochodowej Dowództwa Łączności Kwatery Głównej WP - odznaczony Krzyżem Srebrnym Orderu Virtuti Militari.
Pseudonimy:
"Korybut", "Maj", "Smotrycz", "Klara"
Udział w konspiracji 1939-1944:
Od października do listopada 1939 był oficerem do zleceń specjalnych gen. Mariana Januszajtisa i kurierem na Kresy Wschodnie. Uniknął aresztowania pod koniec października 1939 - wówczas NKWD aresztowało gen. Januszajtisa oraz m.in. jego matkę, która była kierowniczką sekcji łączniczek w tajnej służbie łączności generała. Została ona potem skazana na śmierć i zaginęła w ZSRR. Po zakończeniu działań wojennych odnalazł swoją rodzinę w Krzemieńcu i zdecydował, że razem wrócą do Warszawy. Zamieszkali przy ul. Mickiewicza 27. W styczniu 1942 roku wstąpił do wydzielonej organizacji dywersyjnej Związku Walki Zbrojnej - Armii Krajowej "Wachlarz", gdzie pełnił funkcję sztabowego oficera werbunkowego i ewidencji personalnej w I Oddziale "Wachlarza". Rozkazem z 15.08.1942 awansowany do stopnia podporucznika piechoty. Od lutego 1943, po rozbiciu przez Niemców IV Odcinka "Wachlarza" w Mińsku Białoruskim i reorganizacji "Wachlarza", przeszedł do Kedywu KG AK, gdzie działał w dziale "Legalizacji" Oddziału I - Organizacyjnego ("Magistrat", "Gromada").
Oddział:
Kedyw Komendy Głównej Armii Krajowej - zgrupowanie "Radosław" - od 14.08.1944 kwatermistrz zgrupowania, od 5.09.1944 adiutant dowódcy zgrupowania.
Szlak bojowy:
Wola - Stare Miasto - kanały - Śródmieście - Górny Czerniaków - kanały - Mokotów - kanały - Śródmieście Południe.
Losy po Powstaniu:
Niewola niemiecka - jeniec Oflagu VII A Murnau. Podczas pobytu w obozie wraz z mjr. Wacławem Chojną "Horodyńskim" spisał "Notatkę z przebiegu działań powstańczych Zgrupowania Radosław". Jest to zbiór ponad 50 kartek, na których odtworzony został przebieg działań bojowych zgrupowania "Radosław". Dziennik zaczyna się od odprawy sztabu zgrupowania 1 sierpnia o godz. 12:00. Kolejne dni walk opisane są w krótkich akapitach, omawiających dzień po dniu cały szlak bojowy: od Woli poprzez Stare Miasto, Czerniaków, Mokotów aż do wyjścia z kanałów w Śródmieściu. "Klara" i "Horodyński" ukończyli pisanie "Dziennika" 5.05.1945, już po wyzwoleniu Murnau przez Amerykanów (29.04.1945) - na 3 dni przed bezwarunkową kapitulacją wojsk niemieckich.
Numer jeniecki:
102360
Losy po wojnie:
Po wyzwoleniu wstąpił do armii gen. Andersa we Włoszech, z którą wyjechał do Anglii. Do Polski powrócił w 1947. Ze względu na swoją akowską przeszłość był nękany przez UB, nie mógł dostać pracy w swoim zawodzie. Krótko pracował w Ministerstwie Pracy i Opieki Społecznej, skąd wyrzucono go na przełomie 1949/1950. Następnie pracował w Instytucie Organizacji Mechanizacji Budownictwa, gdzie związał się z Sekcją Narciarską działającą przy Zrzeszeniu Sportowym "Budowlani Warszawa" (prezesem sekcji był Roman Skirgajło). W połowie lat 50. został wiceprezesem Polskiego Związku Narciarskiego, którym był do 1963. Wraz z trzema kolegami: Henrykiem Komorowskim, Zygmuntem Rakowieckim (adwokatem, Prezesem Zarządu Głównego Polskiego Towarzystwa Ziemiańskiego) oraz Stanisławem Ziobrzyńskim był inicjatorem i organizatorem narciarskich Mistrzostw Świata w Zakopanem w 1962 roku. Była to pierwsza tej rangi międzynarodowa impreza w powojennej Polsce. Wkrótce został międzynarodowym sędzią w skokach narciarskich. Działał w Polskim Komitecie Olimpijskim, pracował m.in. z Janem Mulakiem. W późniejszym okresie udzielał się w organizacjach kombatanckich, m.in. był założycielem, przewodniczącym i wieloletnim seniorem Środowiska Żołnierzy "Wachlarza" - do 1986. W tym też roku nadano mu w Londynie stopień kapitana.
Odznaczenia:
Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari (1939), Krzyż Walecznych, Krzyż Armii Krajowej, Srebrny Krzyż Zasługi z Mieczami, Warszawski Krzyż Powstańczy.
Miejsce śmierci:
Warszawa
Informacje dodatkowe:
Według oświadczenia z 24.09.1948 wydanego dla żołnierza zgrupowania "Radosław", Henryka Rajewskiego ps. Skała (1910-1964) po wojnie mieszkał na Żoliborzu przy ul. Suzina 3 (m. 188). Pochowany wraz z żoną, Romaną z d. Miller.
Źródła:
Muzeum Powstania Warszawskiego, Baza ewidencyjna uczestników Powstania Warszawskiego, Teczki personalne uczestników Powstania Warszawskiego: Wierzyński Stanisław, Rajewski Henryk. Deklaracja członka ZBoWiD na nazwisko Stanisław Wierzyński - Urząd ds. Kombatantów i Osób Represjonowanych: 41701, 41900
Posiadasz jakiekolwiek dane lub materiały o mieszkańcach stolicy, którzy zginęli lub zaginęli w trakcie Powstania Warszawskiego? Chcesz poprawić biogram lub dodać nowe informacje o ofiarach cywilnych? Zaproponuj zmiany w formularzu. Wszystkie uwagi będą weryfikowanie przez grono historyków Muzeum Powstania Warszawskiego i po weryfikacji uzupełniane w bazie.

Pomóż uzupełnić bazę biogramów

Stanisław Wierzyński ps.  Klara (1910-1988)

Stanisław Wierzyński ps. Klara (1910-1988)

Źródło: Cezary Chlebowski, Pod znakiem Wachlarza, Wikipedia

Źródło: Cezary Chlebowski, Pod znakiem Wachlarza, Wikipedia

Fotografia z Powstania Warszawskiego wykonana na Woli, na pierwszym planie por. Stanisław Wierzyński "Klara". Fot. ze zbiorów Muzeum Powstania Warszawskiego, sygn. MPW-IH/574

Fotografia z Powstania Warszawskiego wykonana na Woli, na pierwszym planie por. Stanisław Wierzyński "Klara". Fot. ze zbiorów Muzeum Powstania Warszawskiego, sygn. MPW-IH/574

Fotografia z Powstania Warszawskiego wykonana na Woli w początkach sierpnia 1944 roku. Sztab zgrupowania "Radosław" przy kwaterze w rejonie ulicy Dzielnej. Od lewej: ppłk Jan Mazurkiewicz "Radosław", szef łączności mjr Wacław Chojna "Horodyński" i por. Stanisław Wierzyński "Klara" (z prawej, w okularach). Fot. ze zbiorów Muzeum Powstania Warszawskiego, sygn. MPW-IH/575

Fotografia z Powstania Warszawskiego wykonana na Woli w początkach sierpnia 1944 roku. Sztab zgrupowania "Radosław" przy kwaterze w rejonie ulicy Dzielnej. Od lewej: ppłk Jan Mazurkiewicz "Radosław", szef łączności mjr Wacław Chojna "Horodyński" i por. Stanisław Wierzyński "Klara" (z prawej, w okularach). Fot. ze zbiorów Muzeum Powstania Warszawskiego, sygn. MPW-IH/575

Powstanie Warszawskie, ppłk Jan Mazurkiewicz „Radosław” ppor. Stanisław Wierzyński „Klara"

Powstanie Warszawskie, ppłk Jan Mazurkiewicz „Radosław” ppor. Stanisław Wierzyński „Klara"

Fotografia powojenna wykonana we Włoszech. Por. Stanisław Wierzyński „Klara„ (z lewej, w okularach) i por.  Roman Groniecki ”Adam" w szeregach  2 Korpusu PSZ. Fot. ze zbiorów Muzeum Powstania Warszawskiego, sygn. MPW-IP/5777

Fotografia powojenna wykonana we Włoszech. Por. Stanisław Wierzyński „Klara„ (z lewej, w okularach) i por. Roman Groniecki ”Adam" w szeregach 2 Korpusu PSZ. Fot. ze zbiorów Muzeum Powstania Warszawskiego, sygn. MPW-IP/5777

Fragment odpisu notarialnego oświadczenia świadków, Heleny Habas (Maciuch) ps. Diana i b. adiutanta Zgrupowania „Radosław”, Stanisława Wierzyńskiego ps. Klara z dnia 24.09.1948 dotyczącego czynnej służby Henryka Rajewskiego w zgrupowaniu „Radosław„ oraz ranienia go podczas walk w dniu 11.08.1944 na ul. Okopowej. Kopia dokumentu z teczki personalnej Henryka Rajewskiego ps. Skała, zasób Działu Kombatanta MPW, do wykonania kopii udostępniła p. Agnieszka Jarczyńska, wnuczka Henryka Rajewskiego ” Skały"

Fragment odpisu notarialnego oświadczenia świadków, Heleny Habas (Maciuch) ps. Diana i b. adiutanta Zgrupowania „Radosław”, Stanisława Wierzyńskiego ps. Klara z dnia 24.09.1948 dotyczącego czynnej służby Henryka Rajewskiego w zgrupowaniu „Radosław„ oraz ranienia go podczas walk w dniu 11.08.1944 na ul. Okopowej. Kopia dokumentu z teczki personalnej Henryka Rajewskiego ps. Skała, zasób Działu Kombatanta MPW, do wykonania kopii udostępniła p. Agnieszka Jarczyńska, wnuczka Henryka Rajewskiego ” Skały"

Nasz newsletter