Stefan Benedykt Iwiński

"Ali"

-

kapral podchorąży

Warszawa

Lucjusz - Teodora z domu Sorokiewicz

Uczeń szkoły powszechnej, Gimnazjum i Liceum Zamoyskiego w Warszawie przy ulicy Smolnej.

Harcerz 2. Warszawskiej Drużyny Harcerskiej im. Tadeusza Reytana przy gimnazjum Zamoyskiego ("Hufce Polskie"), gdzie był zastępowym w zastępie "Żubrów". Jego koledzy z tamtego czasu to m.in. Andrzej Małachowski, Stanisław Dobrowolski oraz Witold Sadkowski, u którego w domu przy ul. Filtrowej (róg Sędziowskiej) powielano podziemne gazetki (według relacji rodzinnej w pracach tych uczestniczył Stefan Iwiński i jego młodsza siostra Ewa, a powielacz z Filtrowej był także przez pewien czas przechowywany w domu Iwińskich przy Ludnej). Latem 1942 roku Stefan Iwiński wyjechał z "Żubrami" na obóz namiotowy w Śródborowie.

Warszawa, ul. Ludna 9 A m.7

Warszawa, ul. Żurawia 14

Armia Krajowa - batalion "Kiliński" - 6. kompania "Wawer"

Śródmieście Północ - Powiśle (?)

Ranny na przełomie sierpnia i września 1944 r. - postrzał obu pośladków. Pomocy sanitarnej udzielono mu w szpitalu polowym w gmachu PKO. Według relacji siostry w późniejszym okresie leczony na Powiślu.

Opuścił Warszawę z rannymi lub ludnością cywilną. Leczony w Brwinowie, następnie w Małogoszczy.

Prawdopodobnie w Małogoszczy nawiązał kontakt z powojennym podziemiem zbrojnym. Ostatnie znane rodzinie miejsce pobytu Stefana po wojnie to Ziemie Odzyskane i wieś Bartoszewo (niem. Barm) pod Szczecinem, gdzie przeniósł się w 1946 roku i formalnie objął poniemieckie gospodarstwo z plantacją szparagów. Dalsze losy pozostają nieznane.

Nieustalone

Ojciec Stefana - Lucjusz Iwiński zmobilizowany 23.08.1939 r. do Modlina, po kampanii wrześniowej przebywał w Oflagu VII A w Murnau w Niemczech. Do kraju powrócił w lutym 1947 roku, po demobilizacji (po wyzwoleniu służył w armii Andersa). Matka Teodora Iwińska zajmowała się domem. Młodsza siostra Ewa w czasie okupacji należała do drużyny harcerskiej na Powiślu, odbyła kurs sanitarny i podczas Powstania niosła pomoc na Górnym Czerniakowie i Powiślu w szeregach Zgrupowania AK "Kryska" (wymieniany d-ca "Mały" - Mieczysław Piechowski).

W archiwum rodzinnym Iwińskich zachował się jeden z listów z okresu Powstania Warszawskiego pisany przez dziadka Stefana, Walentego Iwińskiego do Teodory Iwińskiej (matki Powstańca), w którym podaje, że Stefan jest dowódcą III drużyny w 6. kompanii batalionu "Kiliński" oraz że ma stopień [sic!] podporucznika. Według przypuszczeń rodziny po wojnie Stefan najprawdopodobniej przyłączył się do oddziałów partyzanckich w lasach i słuch po nim zaginął. Gdy po latach jego siostra Ewa chciała go szukać, m. in. poprzez Czerwony Krzyż, ich matka, Teodora Iwińska nie wyraziła na to zgody. Do końca wierzyła, że jej syn przedostał się na Zachód i jest bezpieczny (informacje dodatkowe przekazała p. Agnieszka Sjölander, siostrzenica Stefana).

kpr. pchor. „Ali” z 6. kompanii batalionu „Kiliński„ został wymieniony (wyłącznie pod pseudonimem) wśród 63 żołnierzy, uczestników akcji na PAST-ę wyróżnionych za swą ofiarność i poświęcenie przez d-cę Obwodu Śródmieście, ppłk. ”Radwana„ w rozkazie z dn. 22.08.1944 r. Spośród wymienionych wówczas żołnierzy, tożsamość 9 osób w środowisku b. żołnierzy bat. AK ”Kiliński„ pozostaje nieznana. Są to: łączniczka pocztu dowódcy ”Hanka„, kpr. pchor. ”Ali„ (6. kompania), kpr. ”Diabeł„ (6. kompania), strz. ”Staszek„ (6. kompania), strz. ”Leszek„ (8. kompania), plut. ”Wrzos„ (kompania szturmowa), strz. Wróbel (kompania szturmowa), pchor. "Nałęcz" (kompania szturmowa). Porównaj: Bronisław Lubicz-Nycz, Batalion ”Kiliński„ AK 1940-1944, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1986, s. 227-228. Natomiast R. Bielecki w książce ”W zasięgu Pasty„ podaje, że kpr. pchor. NN ”Ali z 6. kompani „Wawer” poległ 9 IX 1944 (s. 470). Kpr. pchor. „Ali" wymieniony jest także dwukrotnie we wspomnieniach Gustawa Gerarda Grackiego (1927-2013), który podaje, że jego oddział walczył na barykadzie zamykającej wylot ul. Bagno na Plac Grzybowski, a "Ali" zgłosił się na ochotnika do udziału w akcji "na pomoc Starówce", podczas której został ranny w pośladki. Na podstawie obydwu relacji: siostry Ewy Dąbrowskiej i Gustawa Grackiego opisujących rodzaj obrażeń i ran, można z dużym prawdopodobieństwem uznać, że zaginiony Stefan Iwiński "Ali" i figurujący w spisach żołnierzy bat. Kiliński kpr. pchor. "Ali" z 6 kompanii to jedna i ta sama osoba.

Bronisław Lubicz-Nycz, Batalion "Kiliński" AK 1940-1944, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1986, R. Bielecki, W zasięgu PAST-y, Spółdzielnia Wydawnicza "Czytelnik", Warszawa, 1994, Gustaw Gracki, "Wspomnienia z Powstania Warszawskiego", wyd. Barwa i Broń, 2004; relacja Ewy Dąbrowskiej z domu Iwińskiej, (siostry Stefana) - Archiwum Historii Mówionej, Muzeum Powstania Warszawskiego - ankieta Uczestnika Powstania Warszawskiego, zgłoszenie p. Agnieszki Sjölander.