Data urodzenia:
1920-09-24
Stopień:
kapral podchorąży
Numer legitymacji AK:
290
Miejsce urodzenia:
Warszawa
Imiona rodziców:
Włodzimierz - Julia z domu Oleksiak
Wykształcenie:
W latach 1927-1934 uczęszczał do szkoły powszechnej.
Udział w konspiracji 1939-1944:
Od marca 1943 roku w Szarych Szeregach. W październiku 1943 roku wprowadzony przez "Cyklona" (Zbigniew Dąbrowski) z Grup Szturmowych Szarych Szeregów - pluton "Sad 100" do Oddziału do zadań Specjalnych Kedywu Komendy Głównej Armii Krajowej o kryptonimie "Agat" i wcielony do II plutonu. Od lata 1944 r. jako batalion "Parasol" - 2. kompania. W początkowej fazie służby na terenie Koła oddał do dyspozycji oddziału pomieszczenie w osiedlu domków drewnianych, w którym zorganizowano magazyn materiałów wybuchowych II plutonu. "Sokół" przeszedł szkolenie wojskowe w szkole niższych dowódców (kryptonim "Belweder") Kurs ukończył w stopniu kaprala. Następnie odbył kurs instruktorów broni i kurs minersko-dywersyjny o kryptonimie "Filtry". Uczestnik specjalnej operacji bojowej "Stamm" mającej na celu likwidację Waltera Stamma, kierownika Wydziału IV w urzędzie Komendanta SD i policji bezpieczeństwa na dystrykt warszawski (zamach przeprowadzony 6 maja 1944 w Alei Szucha w Warszawie, Zbigniew Kuszner był w II zespole ubezpieczającym). Akcja została przeprowadzona w skrajnie niesprzyjających warunkach, w samym sercu pilnie strzeżonej niemieckiej „dzielnicy policyjnej”, a interwencja niemiecka uniemożliwiła wykonanie zadania. Stamm wyszedł z zamachu bez szwanku. W odwrocie spośród 20 uczestników akcji ośmiu zostało zabitych lub śmiertelnie rannych. "Sokół" został ranny w łokieć (otrzymał przestrzał splotu barkowego). Z terenu walki zabrany i dowieziony do punktu sanitarnego w willi na ul. Kossaka 4, gdzie został opatrzony. W czerwcu 1944 roku Zbigniew Kuszner brał udział pod dowództwem "Polona" (Zbigniew Kowarski) w zadaniu zdobycia rowerów niezbędnych dla zapewnienia łączności na czas jawnego wystąpienia. W rezultacie 50 żołnierzy podziemia w ciągu pół godziny wyprowadziło z niemieckiego magazynu przy ul. Wilczej1/3 50 rowerów.
Miejsce koncentracji na godzinę „W”:
W dniu 1 sierpnia zgłosił się w miejscu koncentracji oddziału na Woli w Domu Starców przy ul. Karolkowej. Jako żołnierz 3 drużyny I plutonu 2. kompanii już w pierwszych dniach brał udział w obsadzaniu stanowisk na ul. Młynarskiej, a następnie współdziałając z batalionem "Miotła" w obsadzeniu zabudowań fabryki Monopolu Tytoniowego przy ul. Dzielnej oraz w wypadach patrolowych w kierunku ruin getta.
Oddział:
Armia Krajowa - zgrupowanie "Radosław" - batalion "Parasol" - 2. kompania - I pluton
Szlak bojowy:
Wola - Stare Miasto - kanały - Śródmieście - Górny Czerniaków - przepłynął Wisłę.
Na Woli brał udział w walkach oddziału o cmentarz kalwiński i ewangelicki (do 9 sierpnia 1944 r.), następnie wraz z oddziałem przeszedł na Starem Miasto.W dniach 12-14 sierpnia brał udział w walkach na terenie Pasażu Simonsa, a później w obronie terenów Ogrodu na przedpolu Pałacu Krasińskich. W nocy z 21 na 22 sierpnia był w składzie kombinowanego plutonu z 1, 2 i 3 kompanii pod dowództwem Jerzego Geberta "Lota" w grupie szturmowej mającej uderzyć w kierunku Żoliborza i odkomenderowanej do dyspozycji majora "Bolka". W nocy z 30 na 31 sierpnia 1944 r. Zbigniew Kuszner brał udział w próbie przebicia się oddziałów Starówki do Śródmieści. Był w grupie uderzeniowej w rejonie ul. Bielańskiej. Akcja jednak nie powiodła się i oddziały powróciły w miejsce zakwaterowania lub stanowisk obronnych. Ze Starego Miasta przeszedł kanałami do Śródmieścia w grupie żołnierzy batalionu "Parasol" i wychodząc włazem przy ul. Wareckiej. Po krótkim wypoczynku, udał się do punktu zbiorczego w budynku byłego Poselstwa Bułgarskiego w Alejach Ujazdowskich, a następnie przeszedł na Górny Czerniaków. We wrześniu 1944 r. brał udział w walkach obronnych przy ul. Ludnej, Solec i ul. Wilanowskiej.Dwukrotnie ranny podczas Powstania. W nocy z 23 na 24 września pod silnym ogniem nieprzyjaciela doczołgał się do zatopionego statku "Bajka", a następnie przepłynął wpław Wisłę i dostał się na Saską Kępę (na wysokości Wału Miedzeszyńskiego). Po krótkim przesłuchaniu przez żołnierzy 1. Armii gen. Berlinga został odesłany do Wawra.
Losy po Powstaniu:
Po ponownym przesłuchaniu przewieziony do szpitala wojskowego w Otwocku, gdzie przebywał do połowy listopada 1944 r. Z Otwocka przetransportowany do Lublina i umieszczony w obozie na Majdanku, gdzie przebywał do lutego 1945 r. W lutym został wcielony do 1. Armii WP. (18 pp)
Losy po wojnie:
W 1948 roku zdemobilizowany w stopniu porucznika.
Odznaczenia:
Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari, Krzyż Walecznych, Krzyż Armii Krajowej, Krzyż Partyzancki, Warszawski Krzyż Powstańczy.
Miejsce śmierci:
Warszawa.
Źródła:
MPW - teczka: relacja Z. Kusznera z23.10.1997 r. , archiwum rodzinne wnuka.
