Pseudonim:
"Zula"
Data urodzenia:
1922-05-15
Data śmierci:
2000-10-20
Funkcja:
łączniczka
Stopień:
strzelec
Miejsce urodzenia:
Warszawa
Imiona rodziców:
Kazimierz - Stanisława z domu Grużewska
Nazwisko rodowe:
Wesoły
Wykształcenie do 1944 r.:
Przed wojną uczęszczała do Gimnazjum Kupieckiego w Warszawie.
Oddział:
Armia Krajowa - I Obwód "Radwan" (Śródmieście) - zgrupowanie "Chrobry II" - I batalion "Lecha Żelaznego" - 2. kompania - pluton ppor. "Kmicica" (Bogdan Łuczyński)
Warszawski Korpus Armii Krajowej (od 20.09.1944):
28. Dywizja Piechoty AK im. Stefana Okrzei - 15. pułk piechoty AK "Wilków".
Szlak bojowy:
Śródmieście Północ - uczestniczyła w działaniach w rejonie ul. Łuckiej, Pańskiej, Prostej, Złotej i Miedzianej
Odniesione rany:
Ranna na ul. Złotej 65 odłamkami pocisku w plecy i pośladki, poważnie chore prawe ucho (blizny po odłamkach), ropień lewej piersi (po infekcji). Leczona w Izbie Chorych na ul. Żelaznej.
Losy po Powstaniu:
Niewola niemiecka - jeniec obozu przejściowego w Ożarowie i Stalagu 344 Lamsdorf, (Łambinowice k. Opola), następnie przeniesiona do Stalagu IV-B w Mühlberg, a później do Stalagu IV-A Hohnstein. Wyzwolona w maju 1945 r. przez wojska amerykańskie
Numer jeniecki:
106811
Odznaczenia i awanse:
Krzyż Armii Krajowej, Warszawski Krzyż Powstańczy, Odznaka Pamiątkowa Akcji "Burza", Odznaka Weterana Walk o Niepodległość. 12 marca 2003 r. awansowana pośmiertnie do stopnia porucznika WP
Losy po wojnie:
Po wojnie pracowała m. in. w Specjalnym Domu Towarów Kolonialnych "Arab" w Warszawie oraz w "Towarach Kolonialnych "Sułtan" , WSS Warszawa, Centralnej Składnicy Harcerskiej i in.
Nazwisko po mężu:
I -voto Arcimowicz, II -voto Lisowska
Miejsce śmierci:
Warszawa
Miejsce pochówku :
Cmentarz Powązkowski w Warszawie (Stare Powązki)
Informacje dodatkowe - losy rodziny i działalność w czasie okupacji:
Ojciec Zofii - Kazimierz Wesoły przed odzyskaniem niepodległości był działaczem PPS, za co został zesłany na Syberię. Podczas II wojny światowej mieszkanie i rodzinny sklep w Hali Mirowskiej były punkami kontaktowymi, a starszy brat Bolesław oraz szwagier Antoni Kołodziejski byli członkami AK. To właśnie w trakcie próby ich pochwycenia przez gestapo, 7 lipca 1942 Zofia Arcimowicz wraz ze swoją siostrą Janiną zostały aresztowane i trafiły na Pawiak. Mimo, iż była w pierwszych miesiącach ciąży rozpoczęto brutalne przesłuchanie. Jak wspominała te dramatyczne chwile: bez przerwy pytali o szwagra i brata. Bili, straszyli, że będą wbijać drzazgi. Bałam się strasznie tortur na szczęście nie doszło do tego. Bicia się nie bałam. W styczniu 1943, po blisko siedmiu miesiącach została wypuszczona na wolność staraniem więziennego szpitala ze względu na zbliżający się poród. Jej siostra trafiła do Majdanka. Przed wybuchem Powstania Warszawskiego Zofia wywiozła dzieci wraz ze swoją matką Stanisławą do Józefowa. Pierwsze dni sierpnia i towarzyszące im uczucie wolności zapamiętała, jako najszczęśliwszy okres swojego życia. Początkowo pomagała przy wznoszeniu barykad, by następnie pod pseudonimem „Zula” pełnić funkcję łączniczki i sanitariuszki w Zgrupowaniu "Chrobry II" w Batalionie "Lecha Żelaznego" na terenie Śródmieścia Północnego. W trakcie walk została ciężko ranna na ul. Złotej 65. Pomimo pomocy medycznej udzielonej przez doktora Jerzego Sowińskiego „Sowy” w Izbie Chorych na ul. Żelaznej, część odłamków pozostało w jej ciele na zawsze. Przez cały okres niewoli, we wszystkich ciężkich chwilach towarzyszył jej wyszyty przez siebie polski orzeł, a także zabrany przed Powstaniem z rodzinnego domu obrazek Matki Boskiej Karmiącej. (źr. Michał Komuda: "Z polskim godłem w jenieckim obozie") Podczas pobytu w Stalagu 344 nieśmiertelnik obozowy Zofii Arcimowicz został przerobiony przez jednego z jeńców na bransoletkę i stanowi do dziś unikatowy ślad po polskich kobietach-jeńcach (obecnie znajduje się w zbiorach Centralnego Muzeum Jeńców Wojennych w Łambinowicach-Opolu.)
Źródła:
MPW-baza uczestników PW, archiwum rodzinne. Michał Komuda: "Z polskim godłem w jenieckim obozie", archiwum rodzinne, ankieta uczestnika wypełniona przez Zofię Arcimowicz-Lisowską 9.10.1995 r.
Uwagi:
Wymieniany przez Zofię Arcimowicz-Lisowską przydział w Powstaniu to I batalion kpt. "Lecha Żelaznego" (Tadeusz Przystojecki), 2 kompania por. "Kosa" (Mikołaj Kobyliński) - pluton pchor. (ppor) "Kmicica" (Bogdan Łuczyński)
Posiadasz jakiekolwiek dane lub materiały o mieszkańcach stolicy, którzy zginęli lub zaginęli w trakcie Powstania Warszawskiego? Chcesz poprawić biogram lub dodać nowe informacje o ofiarach cywilnych? Zaproponuj zmiany w formularzu. Wszystkie uwagi będą weryfikowanie przez grono historyków Muzeum Powstania Warszawskiego i po weryfikacji uzupełniane w bazie.

Pomóż uzupełnić bazę biogramów

Zofia Arcimowicz-Lisowska ps. "Zula" - na zdjęciu  roku 1954. Fot. archiwum rodzinne, udostępnił Michał Komuda, MPW

Zofia Arcimowicz-Lisowska ps. "Zula" - na zdjęciu roku 1954. Fot. archiwum rodzinne, udostępnił Michał Komuda, MPW

Należący do Zofii Arcimowicz  orzełek wyszyty przez nią podczas pobytu w Stalagu 344 Lamsdorf na kawałku materiału pochodzącego z poduszki. <ul> Ze zbiorów MPW - ekspozycja stała</ul>

Należący do Zofii Arcimowicz orzełek wyszyty przez nią podczas pobytu w Stalagu 344 Lamsdorf na kawałku materiału pochodzącego z poduszki.

    Ze zbiorów MPW - ekspozycja stała

Nasz newsletter