Pseudonim:
"Maciuś"
Data urodzenia:
1929-05-10
Data śmierci:
2003-10-30
Funkcja:
łączniczka
Stopień:
strzelec
Miejsce urodzenia:
Włocławek
Imiona rodziców :
Tadeusz - Wanda Erdmanowa z domu Czerwińska
Dzieciństwo :
Przez pierwsze lata życia, do czerwca 1939 roku mieszkała w leśniczówce „ Falbanka”, we Włocławku, gdzie jej ojciec Tadeusz Erdman pracował jako inżynier leśnik i otrzymał posadę leśnika w Dyrekcji Lasów Państwowych w Górznie, a następnie w Mokrym Lesie koło Torunia. Lata spędzone na leśniczówce, wśród zwierząt leśnych i domowych, a także w towarzystwie psa Finka oraz ulubionego konia były dla Zofii bardzo szczęśliwe. Tuż przed wybuchem wojny, w drugiej połowie czerwca 1939, roku wyjechała wraz rodzicami do Warszawy.
Wykształcenie do 1944 r. :
W 1942 roku ukończyła w Warszawie Szkołę Powszechną i rozpoczęła naukę na tajnych kompletach gimnazjalnych.
Praca w czasie okupacji niemieckiej :
W czasie wojny podjęła pracę u dentysty dr Raczewa przy ul. 1 Sierpnia.
Adres zamieszkania przed Powstaniem:
Warszawa, ul. Bracka 23 m. 1
Oddział:
Komenda Główna Armii Krajowej - Oddział VI BiP (Biuro Informacji i Propagandy)
Odniesione rany :
Pod koniec września została ciężko ranna w udo na skutek niemieckiego ostrzału z granatnika (trafiona odłamkami, do końca życia miała głębokie blizny w nodze).
Losy po Powstaniu:
Ranną Zofię położono na noszach w kościele (prawdopodobnie pod wezwaniem Św. Wojciecha, na Woli), kierując wraz z ludnością cywilną do Pruszkowa. Jednak dzięki pomocy polskich lekarzy, którzy uzyskali zgodę na jej przetransportowanie, znalazła się wśród pacjentów Szpitala Wolskiego, a następnie została ewakuowana przez szpital do Piotrkowa Trybunalskiego. W grudniu 1944 roku ranną Zofię odnalazła w Piotrkowie rodzina i zabrała ze sobą do Częstochowy. W Nowy Rok 1945 Zofia Erdman została zabrana z domu przez niemiecką organizację Todt (OT) i skierowana do prac przy budowie okopów, z powodu zbliżającego się frontu i Armii Czerwonej. Ponieważ jednak nadal bardzo kulała, przydzielono ją do prac przymusowych na miejscu. Po wkroczeniu sowietów do Częstochowy, Niemcy wywieźli pracowników Todt na roboty do Rzeszy. Aż do kapitulacji Niemiec pracowała w organizacji Todt na terenie Czech, przerzucana z miejsca na miejsce. Do jej obowiązków należało rąbanie drewna, palenie w piecach i sprzątanie.
Losy po wyzwoleniu :
Po wyzwoleniu, w maju 1945 roku wraz z koleżanką z Powstania, którą odnalazła w obozie, zdecydowały się powrócić do Warszawy. Wracały pieszo z Czech. Mieszkanie przy Brackiej 23 m 1. w czasie Powstania uległo spaleniu, ale wszyscy członkowie rodziny, którzy przeżyli wojnę zamieszkali w mieszkaniu cioci na Brackiej 23/20.
Losy po wojnie:
Po wojnie ukończyła studia stomatologiczne, pracowała w klinikach w Zabrzu i Szczecinie
Odznaczenia:
Krzyż Armii Krajowej, Warszawski Krzyż Powstańczy
Nazwiska:
I-voto Strowska, II-voto Prokopowicz
Miejsce śmierci:
Świdnica
Informacje dodatkowe - losy rodziny:
W Powstaniu brała udział także jej siostra, Krystyna Erdmanówna, po wojnie Olszewska, ur. 1927. Ojciec dziewcząt zmarł w 1941 roku w szpitalu na skutek ciężkiego pobicia przez Niemców, gdy odmówił podpisania Volkslisty, gdyż czuł się Polakiem. Przed wojną Tadeusz Erdman pracował w Dyrekcji Lasów Państwowych. Pochodził ze spolonizowanej części rodziny niemieckiej o nazwisku Von Erdmann, która po I wojnie światowej przeniosła się ze spalonego Kalisza do Warszawy. Zofia Erdman była również wnuczką Józefa Napoleona Czerwińskiego (1871-1940), znanego i cenionego architekta i budowniczego jednych z najpiękniejszych i ważniejszych obiektów Warszawy w latach 1905-1939. Matka Zofii - Wanda Erdman z Czerwińskich i jej trzy siostry Czerwińskie po Powstaniu znalazły się w Łambinowicach, a następnie pracowały przy szkleniu budynków mieszkalnych. Z kolei dwaj wujowie Zofii zostali zamordowani przez NKWD w Starobielsku.
Źródła:
Muzeum Powstania Warszawskiego, baza uczestników PW, archiwum rodzinne - informacje przekazane przez córkę, p. Ewę Słowińską oraz kopia życiorysu autorstwa Z. Erdman - Prokopowicz, skan legitymacji odznaczeniowych, Wspomnienie o Zofii Erdman-Prokopowicz autorstwa córki, p. Ewy Słowińskiej wraz z apelem o kontakt do osób mogących pamiętać Zofię Erdmanównę [uwaga! tekst w oryginale, opracowany przez córkę, bez ingerencji redakcyjnej Muzeum Powstania Warszawskiego, zawiera pewne nieścisłości , m.in. w nazewnictwie oddziałów oraz otrzymanych przez p. Zofię Prokopowicz odznaczeń]. Fotografia zamieszczona w jednym z wydanych po wojnie albumów na temat Powstania Warszawskiego. Według rozpoznania p. Ewy Słowińskiej, pierwsza łączniczka po prawej stronie to jej mama, Zofia Erdman - Prokopowicz ps. "Maciuś"
Posiadasz jakiekolwiek dane lub materiały o mieszkańcach stolicy, którzy zginęli lub zaginęli w trakcie Powstania Warszawskiego? Chcesz poprawić biogram lub dodać nowe informacje o ofiarach cywilnych? Zaproponuj zmiany w formularzu. Wszystkie uwagi będą weryfikowanie przez grono historyków Muzeum Powstania Warszawskiego i po weryfikacji uzupełniane w bazie.

Pomóż uzupełnić bazę biogramów

Fotografia zamieszczona w jednym z wydanych po wojnie albumów na temat Powstania Warszawskiego. Według rozpoznania p. Ewy Słowińskiej, pierwsza łączniczka po prawej stronie to jej mama, Zofia Erdman - Prokopowicz ps. "Maciuś"

Fotografia zamieszczona w jednym z wydanych po wojnie albumów na temat Powstania Warszawskiego. Według rozpoznania p. Ewy Słowińskiej, pierwsza łączniczka po prawej stronie to jej mama, Zofia Erdman - Prokopowicz ps. "Maciuś"

Zofia Erdman - Prokopowicz ps. "Maciuś". Fotografia ze zbiorów rodzinnych p. Ewy Słowikowskiej, córki Zofii Erdman

Zofia Erdman - Prokopowicz ps. "Maciuś". Fotografia ze zbiorów rodzinnych p. Ewy Słowikowskiej, córki Zofii Erdman

Fotografia ze zbiorów rodzinnych p. Ewy Słowikowskiej, córki Zofii Erdman

Fotografia ze zbiorów rodzinnych p. Ewy Słowikowskiej, córki Zofii Erdman

Fotografia ze zbiorów rodzinnych p. Ewy Słowikowskiej, córki Zofii Erdman

Fotografia ze zbiorów rodzinnych p. Ewy Słowikowskiej, córki Zofii Erdman

Nasz newsletter