Pseudonim:
"Duża Zosia"
Data urodzenia:
1921-02-26
Data śmierci:
1944-08-06
Funkcja:
sanitariuszka, d-ca plutonu żeńskiego
Pozycja na murze pamięci:
Kolumna: 95 Miejsce: 10
Stopień:
podharcmistrz - podchorąży
Miejsce urodzenia:
Warszawa
Imiona rodziców:
Witold - Anna z domu Dubino-Kniażycka
Wykształcenie do 1939 r.:
W 1938 r. ukończyła Gimnazjum i Liceum Jadwigi Kowalczykówny i Jadwigi Jawurkówny. Po zdaniu matury studiowała na Uniwersytecie Poznańskim.
Udział w wojnie obronnej 1939:
We wrześniu 1939 r. brała udział w obronie Warszawy jako ochotniczka-sanitariuszka, udzielając pomocy rannym w wojskowym Szpitalu Ujazdowskim.
Udział w konspiracji 1939-1944:
Studentka Wydziału Lekarskiego Tajnego Uniwersytetu Warszawskiego. W 1942 r. ukończyła Szkołę Położnych. Członkini organizacji samokształceniowej "PET" (od zimy 1939 r.) , następnie warszawskich Grup Szturmowych Szarych Szeregów. Organizatorka pomocy dla rannych w akcjach wykonywanych przez warszawskie GS-y. Od jesieni 1943 r. w Kedywie KG AK. Była łączniczką pomiędzy sanitariatem Kedywu KG AK ("Rola-90" - "Rola-81"), a jego oddziałami dyspozycyjnymi. Od jesieni 1943 r. współorganizowała szkolenia sanitarne w baonie "Zośka" i kompanii "Agat" (późniejszy "Pegaz" - "Parasol"). W dniach 1-4.02.1944 r. organizowała pomoc dla żołnierzy "Pegaza" rannych w akcji "Kutschera"- do Szpitala Wolskiego transportowała ciężko rannego "Lota" (Bronisław Pietraszewicz), dowodzącego akcją. Ukończyła Szkołę Podchorążych Rezerwy Piechoty "Agricola". Od lutego 1944 r. w dowództwie baonu "Zośka" - dowódca żeńskiego plutonu "Oleńka". W czerwcu tego roku uczestniczyła w szkoleniu terenowym pod Wyszkowem (akcja "Par I").
Oddział:
Armia Krajowa - zgrupowanie "Radosław" - pułk "Broda 53" - batalion "Zośka". Początkowo dowodziła plutonem żeńskim "Oleńka", a po jego rozwiązaniu została przydzielona do sanitariatu II plutonu "Alek" 2. kompanii "Rudy" baonu "Zośka".
Szlak bojowy:
Wola
Odniesione rany:
Ciężko ranna 5 sierpnia 1944 r. w ruinach getta, gdy podczas natarcia batalionu "Zośka" na "Gęsiówkę" ruszyła z pomocą rannemu powstańcowi. Wyniesiona spod ostrzału przez dowódcę kompanii ppor. "Andrzeja Morro" i przetransportowana do Szpitala Karola i Marii przy ul. Leszno 136, gdzie natychmiast przeprowadzono operację i dokonano transfuzji krwi. Wobec zajęcia szpitala przez oddziały niemieckie i decyzji jego podpalenia, wieczorem została przeniesiona na noszach do Szpitala Wolskiego przy ul. Płockiej 26 - tam dokonano kolejnej transfuzji krwi.
Odznaczenia:
Krzyż Walecznych (dwukrotnie).
Miejsce (okoliczności) śmierci:
Zmarła w wyniku odniesionych ran (śmiertelnie raniona w brzuch) w Szpitalu Wolskim. Pochowana przez "Panią Stasię" (Stanisławę Kwaskowską z sanitariatu Kedywu KG AK) w przyszpitalnym ogrodzie, po wojnie ekshumowana i przeniesiona na Cmentarz Powązkowski Cywilny (kwatera „za 332”).
Informacje dodatkowe:
Jej ojca Witolda, inżyniera technologa, aresztowano 26 stycznia 1944 r. i w lutym tego roku zamordowano na Pawiaku. Zofia była bliską przyjaciółką Wandy Iwanowskiej, późniejszej żony Stanisława Leopolda („Rafała”), kierownika PET-u. Jesienią 1939 r. opiekowała się rannymi żołnierzami w Szpitalu Ujazdowskim.
Posiadasz jakiekolwiek dane lub materiały o mieszkańcach stolicy, którzy zginęli lub zaginęli w trakcie Powstania Warszawskiego? Chcesz poprawić biogram lub dodać nowe informacje o ofiarach cywilnych? Zaproponuj zmiany w formularzu. Wszystkie uwagi będą weryfikowanie przez grono historyków Muzeum Powstania Warszawskiego i po weryfikacji uzupełniane w bazie.

Pomóż uzupełnić bazę biogramów

Zofia  Krassowska "Zosia Duża" (1921-1944) Fot. ze zbiorów Muzeum Powstania Warszawskiego

Zofia Krassowska "Zosia Duża" (1921-1944) Fot. ze zbiorów Muzeum Powstania Warszawskiego

Archiwum Państwowe m. st. Warszawy - Listy ekshumowanych.

Archiwum Państwowe m. st. Warszawy - Listy ekshumowanych.

Nasz newsletter