Czesław Gerwel „Orłoś”

Czesław Gerwel „Orłoś” (211)

Ppor. Czesław Gerwel „Orłoś” urodził się 18 lipca 1909 r. w Baranowiczacho (ob. na terenie Białorusi). Był absolwentem Gimnazjum Państwowego im. Romualda Traugutta w Brześciu nad Bugiem. W 1939 r. ukończył Wydział Matematyczno-Przyrodniczy na Uniwersytecie Poznańskim. W maju 1940 r. wraz z żoną został wywieziony na roboty przymusowe do Martenshagen pod Stralsundem na Pomorzu Przednim. Zwolniony w grudniu 1940 r., przeniósł się z rodziną do Warszawy. Od 1941 r. pracował w Państwowym Zakładzie Higieny. W tym samym roku wstąpił do Armii Krajowej (AK). W konspiracji uczestniczył m.in. w produkcji i przemycie szczepionki na tyfus dla oddziałów partyzanckich i warszawskiego getta. Od 1942 r. służył w Wydziale Marynarki Wojennej „Alfa” Komendy Głównej AK, od 14 września 1943 r. jako mat podchorąży – w Referacie Służby Zdrowia. W latach 1942-1944 studiował medycynę na tajnym Uniwersytecie Ziem Zachodnich w Warszawie. W Powstaniu, w Zgrupowaniu „Chrobry II” w Śródmieściu Północnym, prowadził pracownię bakteriologiczno- epidemiologiczną  i aptekę w szpitalu polowym przy ul. Wspólnej 27. Po kapitulacji Powstania wywieziony do Stalagu IV B w Zeithain, gdzie brał udział w tworzeniu i prowadzeniu Polskiego Szpitala Wojskowego, jako młodszy ordynator. Po wyzwoleniu obozu studiował w Ośrodku Wyższych Studiów Polskich w Brukseli. W 1946 r. powrócił do Polski i zamieszkał w Poznaniu. W 1950 r. został doktorem nauk matematyczno-przyrodniczych, w 1961 r. – profesorem nadzwyczajnym. Z jego inicjatywy powstała w 1961 r. pierwsza w Polsce Klinika Chorób Pasożytniczych przy Akademii Medycznej w Poznaniu. Był autorem wielu publikacji z zakresu parazytologii.  Zmarł 12 września 1974 r. w Poznaniu.

 Podczas Powstania oraz pobytu w Stalagu IV B w Zeithain,  Czesław Gerwel wykonał  216 zdjęć małoobrazkowym aparatem reporterskim marki Leica, który dostał od swojego brata, lekarza, Tadeusza Gerwela. Na wewnętrznej stronie futerału zachował się odręczny napis:  „dr med. T. Gerwel Gdynia ul. Świętojańska Poland”. Negatywy zdołał wywieźć z Warszawy i ukryć podczas rewizji w Zeithain. Na fotografiach z sierpnia i września 1944 r. utrwalił powstańcze życie toczące się wokół barykady u zbiegu ulic Wielkiej i Siennej, sąsiednich ulic i budynków – powstańców, sanitariuszki i ludność cywilną. Etap powstańczy zamyka kilka kadrów ze szpitala przy ulicy Wspólnej 27 z końca września 1944 r. Zdjęcia z Polskiego Szpitala Wojskowego w Zeithain przedstawiają codzienność obozową – lekarzy i pielęgniarki i pacjentów podczas pełnionych obowiązków i odpoczynku.

Posiadasz jakiekolwiek dane lub materiały o mieszkańcach stolicy, którzy zginęli lub zaginęli w trakcie Powstania Warszawskiego? Chcesz poprawić biogram lub dodać nowe informacje o ofiarach cywilnych? Zaproponuj zmiany w formularzu. Wszystkie uwagi będą weryfikowanie przez grono historyków Muzeum Powstania Warszawskiego i po weryfikacji uzupełniane w bazie

Pomóż uzupełnić bazę ofiar cywilnych