Adam Bień

"Walkowicz"

zastępca Delagata Rządu

Ossala powiat Staszów

Wincenty - Franciszka Wiącek

Edukację rozpoczął w swojej rodzinnej wsi Ossala, gdzie chodził do rosyjskiej szkoły podstawowej. Od 1911 r. był uczniem rosyjskiego Progimnazjum w Sandomierzu. Po rocznej przerwie spowodowanej wybuchem I wojny światowej, wstąpił jesienią 1915 roku do czwartej klasy zorganizowanego w Sandomierzu, już pod austriackim zaborem, polskiego gimnazjum. W czerwcu 1920 roku zdał maturę. W tym samym roku, po powrocie z frontu zapisał się na Wydział Prawa Uniwersytetu Poznańskiego, skąd po pierwszym semestrze przeniósł się na Uniwersytet Warszawski, który ukończył w 1925 roku, uzyskując tytuł magistra prawa.

W 1920 r. ochotniczo wstąpił w szeregi odrodzonego Wojska Polskiego. Wziął udział w wojnie polsko-bolszewickiej i kampanii litewsko-białoruskiej.

Po studiach, w marcu 1926 roku podjął pracę jako aplikant sądowy. Aplikację skończył w 1928 roku i zdał egzamin sędziowski. Pracował jako sędzia grodzki w Grójcu i w Warszawie. Był wiceprzewodniczącym Sądu Pracy w Warszawie, następnie sędzią X Wydziału Cywilnego Sądu Okręgowego.

W latach 1912-1914 należał do tajnej drużyny skautowej przygotowującej szkolną młodzież do walki o wyzwolenie Polski. W latach 1915-1920 należał do grupy młodzieży redagującej pismo szkolne pt. "Spójnia", do którego napisał wiele artykułów. W Gimnazjum sandomierskim pod opieką wielkiego wychowawcy młodzieży, Aleksandra Patkowskiego, działał Samorząd Uczniowski, którego Adam Bień był aktywnym członkiem. Udzielał się także w kole historyczno-literackim, które organizowało widowiska teatralne, obchody uroczystości narodowych, dożynki, koncerty, dyskusje literackie. Z kolegami pochodzącymi ze wsi organizował na terenie powiatu sandomierskiego koła młodzieży wiejskiej, które prowadziły okolicznościową działalność społeczno-oświatową, kulturalną i polityczną. Wierny środowisku, z którego wyszedł, należał do czołowych organizatorów postępowej i popularnej w okresie międzywojennym organizacji Związku Młodzieży Wiejskiej Rzeczypospolitej Polskiej "Wici". W czerwcu 1928 roku, na założycielskim zjeździe tej organizacji, której był współtwórcą, wygłosił autorski referat programowy "Demokracja w wychowaniu młodego człowieka w wolnym kraju". W latach 1929-1931 pełnił funkcję prezesa "Wici". Jednocześnie w latach 1924-1939 był jednym z czołowych działaczy Związku Teatrów Ludowych. Współpracował w dziedzinie ruchu amatorskiego teatrów ludowych z Jędrzejem Cierniakiem. Wspólnie opracowali i wydali książkę pt. "Teatry ludowe w Polsce".

Jako doświadczony działacz "Wici" włączył się na początku 1940 r. do pracy konspiracyjnej w Stronnictwie Ludowym "Roch", gdzie powierzono mu przewodnictwo Komisji Prawnej Centrali Ruchu Ludowego, która opracowała szereg dokumentów dotyczących ustroju prawnego, politycznego, społecznego i gospodarczego przyszłej powojennej Polski, tzw. "Trzeciej Polski". Z ramienia "Rocha" powołany został w 1943 roku przez Prezydenta Rzeczypospolitej na emigracji na stanowisko I Zastępcy Delegata Rządu RP na Kraj (DR) w randze ministra. Od maja 1944 minister - członek Krajowej Rady ministrów. W DR podlegały mu departamenty: sprawiedliwości, oświaty i kultury, Komitet Koordynacji Ustawodawczej oraz sprawy narodowościowe.

Delegatura Rządu na Kraj. W czasie Powstania Warszawskiego nadal działał jako I Zastępca Delegata Rządu RP i członek (minister) Krajowej Rady Ministrów, był faktycznym kierownikiem władzy cywilnej i przyczynił się znacznie do wydania dwóch Dzienników Ustaw, w których zawarte zostały przygotowane w konspiracji akty prawne, regulujące podstawowe problemy w odradzającej się Polsce.

Wyszedł z Warszawy z ludnością cywilną i powrócił do działalności konspiracyjnej w Delegaturze Rządu na Kraj i w organizacji "Nie".

27.03.1945 roku, w Pruszkowie aresztowani zostali przywódcy polskiego Państwa Podziemnego, którzy zbyt pochopnie zawierzyli oficerskiemu słowu honoru zapewniającemu bezpieczeństwo, jakie dał im niejaki pułkownik Pimienow. Działał on w imieniu generała Iwanowa. W atmosferze "wzajemnego zrozumienia" miano omówić najważniejsze sprawy ku wzajemnej korzyści. Do żadnych rozmów nie doszło. Delegacja polska z Pruszkowa pod eskortą NKWD natychmiast trafiła do samolotu, którym wywieziono ją do Moskwy. Po okresie śledztwa i trzymiesięcznym pobycie w areszcie, dnia 18 czerwca przy dziesiątkach dziennikarzy, kamer i fleszy rozpoczął się pokazowy "proces szesnastu". 21 czerwca 1945 roku o godzinie 4:30 w nocy sędzia Ulrich ogłosił wyrok. Adam Bień otrzymał wyrok 5 lat więzienia. Został osadzony w moskiewskiej Łubiance. Z więzienia wyszedł w sierpniu 1949 roku dzięki staraniom żony Zofii, sandomierzanki, absolwentki sandomierskiego Seminarium Nauczycielskiego; która w sprawie męża zwróciła się o pomoc do dawnego "wiciarza" Józefa Niećki, w owym czasie prezesa "odrodzonego" PSL, następnie członka Rady Państwa.

Po powrocie z więzienia - jako osoba skazana - nie mógł podjąć pracy w sądownictwie. Przez pewien czas zajmował się tłumaczeniami literatury rosyjskiej dla Ludowej Spółdzielni Wydawniczej. W 1953 r. zezwolono mu na pracę w zawodzie adwokata, lecz nie w Warszawie, lecz na prowincji, w Przasnyszu. Po przejściu na emeryturę (w początkach lat siedemdziesiątych) wrócił do rodzinnej Ossali i zamieszkał w domu, który tam wybudował. Zajął się w owym czasie głównie pisaniem, a także działalnością społeczną. Był między innymi współzałożycielem Staszowskiego Towarzystwa Kulturalnego, a od roku 1987 jego honorowym prezesem, członkiem Towarzystwa Naukowego Sandomierskiego, Polskiego Towarzystwa Czytelniczego, a także honorowym członkiem Ligi Krajowej. Zapraszany na różnego rodzaju spotkania i uroczystości dawał świadectwo prawdzie o historycznych wydarzeniach, w których w ciągu prawie 100 lat życia przyszło mu uczestniczyć. Czynił to również w licznych wywiadach, jakich udzielał prasie, radiu i telewizji. Publikował także własne artykuły, w których wyrażał swoje opinie na temat tworzącej się III Rzeczypospolitej.

Order Orła Białego (1994), Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski, Krzyż "Za udział w wojnie 1918-1921", Order "Polonia Mater Nostra Est" i wiele innych odznaczeń i wyróżnień

Zmarł 4 marca 1998 roku po prawie trzytygodniowej chorobie, w Klinice Rządowej w Warszawie. Został pochowany zgodnie ze swoją wolą na cmentarzu parafialnym w Niekrasowie.