Pseudonim:
"Blondynka"
Data urodzenia:
1924-03-19
Data śmierci:
2018-12-06
Funkcja:
sanitariuszka - łączniczka /"Robinson warszawski"
Stopień:
starszy strzelec
Miejsce urodzenia:
Warszawa
Imiona rodziców:
Józef - Agnieszka z domu Starzyńska
Wykształcenie do 1944 r:
Przed wojną uczęszczała do Publicznej Szkoły Powszechnej nr 136 im. Królowej Jadwigi w Warszawie. Tam wstąpiła do drużyny ZHP im. Emilii Plater. W latach okupacji była uczennicą Gimnazjum im. Heleny Grabowskiej przy ul. Królewskiej 16.
Udział w wojnie obronnej 1939:
Harcerskie Pogotowie Wojenne - skierowana do służby w 301. Punkcie Ratunkowo-Sanitarnym przy Szpitalu Przemienienia Pańskiego na Pradze.
Udział w konspiracji 1939-1944:
Armia Krajowa - XI zgrupowanie (batalion) "Chrobry" - 2. kompania - pluton 174. Przeszła szkolenie sanitarne - m.in. w IV Klinice Chirurgicznej przy ul. Nowogrodzkiej 75 (Szpital Dzieciątka Jezus). Kilkakrotnie uczestniczyła w rozpoznaniu osób narodowości polskiej współpracujących z Niemcami.
Oddział:
Armia Krajowa - Grupa "Północ" - odcinek "Kuba"-"Sosna" - batalion "Chrobry I" - 2. kompania - pluton 174. Powstanie rozpoczęła jako komendantka (patrolowa) sanitariatu kompanii, lecz po kilku dniach poprosiła o przeniesienie do drużyny liniowej kpr. pchor. "Eleganta" (Mieczysław Gałka)
Szlak bojowy:
Wola (Żelazna, Miedziana) - Stare Miasto (Długa 15, Pałac Mostowskich, Pasaż Simonsa)
Odniesione rany:
Ranna w nogę 13 sierpnia 1944 r. na ul. Kilińskiego, podczas eksplozji zdobycznego niemieckiego "ciężkiego nosiciela ładunków" (Sd.Kfz. 301 Ausf. C - Schwere Ladungsträger B-IV Borgward). Powróciła do oddziału.
Losy po Powstaniu:
Po zajęciu Starego Miasta przez oddziały niemieckie wyniosła z podpalonego szpitala polowego "Pod Krzywą Latarnią" (Podwale 25) dwudziestu jeden ciężko rannych, z którymi przez kolejne tygodnie ukrywała się w ruinach przy ul. Długiej 1-3. Z ruin wyszła już po kapitulacji powstania - 8 października 1944 r., gdy na ul. Freta spotkała patrol Czerwonego Krzyża. Z rannych, którymi opiekowała się w piwnicy, do tego dnia przeżyło jedynie dwóch: "Elegant" i "Edek" z kompanii "Aniela" baonu "Gustaw". Pracownicy Czerwonego Krzyża skierowali ją do Szpitala Wolskiego przy ul. Płockiej 26. W ciągu nocy przewiozła swoich rannych na Wolę, gdzie "Elegantowi" amputowano nogę. 22 października wraz z rannymi wyjechała do szpitala w Krakowie. Z krakowskiego RGO (Rada Główna Opiekuńcza) uzyskała nowe dokumenty i wyjechała z "Elegantem" na wieś, do jego rodziny.
Losy po wojnie:
W marcu 1945 r. powróciła do Warszawy. Zamieszkała na rodzinnej Pradze i tam 15 kwietnia poślubiła Mieczysława Gałkę w kościele p.w. Matki Boskiej Loretańskiej. Ostrzeżona na ulicy przez nieznajomego mężczyznę o możliwości aresztowania przez UB, wyjechała z mężem do Łodzi. W 1947 r., po ogłoszeniu amnestii, ujawniła przed tamtejszym UB swoją akowską przeszłość. Pracowała m.in. w CRZZ, była działaczką Związku Inwalidów Wojennych, ZBoWiD-u i Związku Powstańców Warszawskich. W 1957 roku współorganizowała uroczyste obchody XIII rocznicy wybuchu Powstania Warszawskiego. W latach 80. w Japonii została wydana publikacja książkowa autorstwa Tsutomu Iwakury opisująca historię Danuty Ślązak. Była także bohaterem jednego z odcinków cyklu "Rewizja nadzwyczajna" red. Dariusza Baliszewskiego. W 1994 roku wystąpiła w filmie dokumentalnym Krzysztofa Langa "Powstanie Warszawskie 1944". Swoje wspomnienia wydała w książce "Byłam warszawskim Robinsonem".
Odznaczenia:
Virtuti Militari V klasy (1959), Warszawski Krzyż Powstańczy, Medal za Warszawę, Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski, Medal Florence Nightingale (2000 - najwyższe odznaczenie pielęgniarskie nadawane przez Międzynarodowy Czerwony Krzyż za zasługi w ratowaniu życia ludzkiego), Medal Sprawiedliwy wśród Narodów Świata (24.03.2011).
Nazwisko po mężu:
Danuta Gałkowa
Miejsce pochówku :
Warszawa, Cmentarz Wojskowy na Powązkach, kw. 2 C 28, rząd 18, grób 4.
Źródła:
MPW-baza uczestników PW. Zdjęcia z młodości pochodzą ze zbiorów rodzinnych, skany dzięki uprzejmości Wydawnictwa Marginesy, wydawcy wspomnień Wacława Glutha-Nowowiejskiego „Nie umieraj do jutra”. Zdjęcie współczesne pochodzi z serii portretów Powstańców Warszawskich wykonanych w ramach projektu "1944/70/2014" realizowanego przez grupę WWPHOTO dla uczczenia 70. rocznicy wybuchu Powstania Warszawskiego. Muzeum Powstania Warszawskiego, 22.07-04.08 2013. "Powstaniec Warszawski" Biuletyn Informacyjny Związku Powstańców Warszawskich, nr 4 (94) 2018, str. 115 - Odeszli na Wieczną Wartę
Publikacje:
Wacław Gluth-Nowowiejski, Nie umieraj do jutra, Wyd. Marginesy, 2019, ISBN 978-83-66140-77-6
Archiwum Historii Mówionej:
Posiadasz jakiekolwiek dane lub materiały o mieszkańcach stolicy, którzy zginęli lub zaginęli w trakcie Powstania Warszawskiego? Chcesz poprawić biogram lub dodać nowe informacje o ofiarach cywilnych? Zaproponuj zmiany w formularzu. Wszystkie uwagi będą weryfikowanie przez grono historyków Muzeum Powstania Warszawskiego i po weryfikacji uzupełniane w bazie.

Pomóż uzupełnić bazę biogramów

Danuta Józefa Ślązak-Gałkowa "Blondynka" (1924-2018). Fot. ze zbiorów rodzinnych, dzięki uprzejmości Wydawnictwa Marginesy, wydawcy wspomnień Wacława Glutha-Nowowiejskiego „Nie umieraj do jutra”

Danuta Józefa Ślązak-Gałkowa "Blondynka" (1924-2018). Fot. ze zbiorów rodzinnych, dzięki uprzejmości Wydawnictwa Marginesy, wydawcy wspomnień Wacława Glutha-Nowowiejskiego „Nie umieraj do jutra”

Wiosna 1944, Warszawa, Danuta Ślązak „Blondynka” na kilka miesięcy przed wybuchem Powstania Warszawskiego na balkonie mieszkania rodziców. Od dwóch lat mieszka z nową „siostrą”, Gizą Alterwajn, maleńką żydowską dziewczynką, którą wyniosła z getta (otrzyma za to tytuł „Sprawiedliwej wśród Narodów Świata”). Fot. ze zbiorów rodzinnych, dzięki uprzejmości Wydawnictwa Marginesy, wydawcy wspomnień Wacława Glutha-Nowowiejskiego „Nie umieraj do jutra”

Wiosna 1944, Warszawa, Danuta Ślązak „Blondynka” na kilka miesięcy przed wybuchem Powstania Warszawskiego na balkonie mieszkania rodziców. Od dwóch lat mieszka z nową „siostrą”, Gizą Alterwajn, maleńką żydowską dziewczynką, którą wyniosła z getta (otrzyma za to tytuł „Sprawiedliwej wśród Narodów Świata”). Fot. ze zbiorów rodzinnych, dzięki uprzejmości Wydawnictwa Marginesy, wydawcy wspomnień Wacława Glutha-Nowowiejskiego „Nie umieraj do jutra”

Zdjęcie z serii portretów Powstańców Warszawskich w ramach projektu "1944/70/2014" realizowanego przez grupę WWPHOTO dla uczczenia 70. rocznicy wybuchu Powstania Warszawskiego. Muzeum Powstania Warszawskiego, 22.07-04.08 2013.

Zdjęcie z serii portretów Powstańców Warszawskich w ramach projektu "1944/70/2014" realizowanego przez grupę WWPHOTO dla uczczenia 70. rocznicy wybuchu Powstania Warszawskiego. Muzeum Powstania Warszawskiego, 22.07-04.08 2013.

Nasz newsletter