Pseudonim:
"Wisia"
Data urodzenia:
1925-11-01
Data śmierci:
2020-08-27
Funkcja:
sanitariuszka
Pseudonimy:
"Wisia", "370"
Numer legitymacji AK:
2420
Miejsce urodzenia:
Jezierce k. Kościerzyny
Imiona rodziców:
Bolesław - Wanda
Wykształcenie do 1944 r.:
Ukończyła Szkołę Powszechną w Gdyni, w czasie okupacji uczyła się Szkole Handlowej Gąseckiego
Udział w konspiracji 1939-1944:
W konspiracji w NOW od 16 października 1942 roku - wprowadzona wraz z siostrą Ireną przez brata matki, pallotyna, ks. Alfonsa Męcikowskiego. Przeszła szkolenie sanitarne i przysposobienie wojskowe.
Oddział:
Armia Krajowa - zgrupowanie NOW-AK "Harnaś" - kompania "Genowefa"
Szlak bojowy:
Śródmieście Północ. Brała udział w walkach kompanii przy ul. Świętokrzyskiej i Grzybowskiej.
Losy po Powstaniu:
Wyszła z Warszawy z ludnością cywilną - wraz w koleżankami *pieszo dotarły w grupie cywilów do Dworca Warszawa Zachodnia, gdzie zostały skierowane do transportu do obozu przejściowego w Pruszkowie (Dulag 121). Gdy zrobiło się ciemno, a pociąg zatrzymał się przed semaforem wraz z koleżankami wyskoczyły z wagonu i szczęśliwie uniknęły pobytu w Pruszkowie.
Losy po wojnie:
Po wojnie zamieszkała w Gdańsku, gdzie zdała maturę i rozpoczęła pracę w charakterze maszynistki PKP. Następnie pracowała w Skupie Skór i Surowców Włókienniczych. Założyła rodzinę i przez 6 lat wychowywała czworo dzieci. Po powrocie rozpoczęła pracę na stanowisku Kierownika Sekcji Zatrudnienia dla Robotników w Gdańskim Przedsiębiorstwie Budowlanym. Odznaczona "Za zasługi dla miasta Gdańska" oraz "Zasłużony dla Budownictwa i Przemysłu Materiałów Budowlanych"
Nazwisko po mężu:
Jadwiga Kessler - w 1949 roku wyszła za mąż za Ryszarda Kesslera
Miejsce pochówku:
Sopot, Cmentarz Katolicki przy ul. Malczewskiego
Informacje dodatkowe:
Urodzona w rodzinie inteligenckiej. Po wkroczeniu Niemców w listopadzie 1939 roku została wysiedlona wraz z rodziną do Generalnej Guberni. Zamieszkali w Warszawie, początkowo przy ul. Długiej, następnie przy ul. Niecałej 10. Ukończyła warszawską Szkołę Administracyjno - Handlową im. J. Gąseckiego. Pierwsze praktyczne szkolenia sanitarne odbyła w Szpitalu Polskiego Czerwonego Krzyża na Powiślu, a kolejne w szpitalu dziecięcym przy Kopernika (zajęcia ukończone w czerwcu 1944 r.) Według wspomnień Jadwigi Pryby przysięgę konspiracyjną odbierał od niej "Prus" * Koleżanki, z którymi wychodziła z Warszawy to ich "czwórka" sanitarna, czyli siostry Prybianki (Jadwiga i oraz siostra Jadwigi - Irena Świątkowska z domu Pryba), siostry Teresa i Ryszarda Choynowskie oraz pani Barbara Ciopowa i p. Maria z innego oddziału
Wspomnienia:
    "6 sierpnia zostałyśmy przydzielone do służby sanitarnej w kompanii "Genowefa" w miejsce dwóch sanitariuszek - Zosi Czaplickiej i Elżbiety Czartoryskiej, które po szoku bitwy z Niemcami, w której zginął por. "Marabut" przeszły do powstańczego szpitalika przy ul. Czackiego, do którego przeszła również żona por. "Marabuta" kol. Basia Ciopa (...) Mieszkałyśmy w budynku KKO na rogu Czackiego i Traugutta, w jednym pokoiku w dawnym archiwum w piwnicy. Na akcje szedł zwykle jeden patrol sanitarny, nawet na dalekie wypady jak Waliców, Grzybowska czy Chłodna - z jedną parą noszy, gdyż zawsze była to wędrówka przez piwnice, wzdłuż palących się murów i przez gruzy. (...) W chwilach wolnych od służby sanitarnej szłam do szefa naszej kompanii "Genowefa" (w budynku, gdzie mieścił się nasz szpital, dowództwo i magazyn), by pisać na maszynie różne wykazy, meldunki, sprawozdania lub przedłużanie ważności naszych powstańczych legitymacji - te ostatnie podpisywał ppłk. "Radwan". W czasie odwrotu oddziałów ze Starówki miałyśmy także dyżury przy włazie z kanału na ul. Wareckiej i przy tej okazji usiłowałyśmy się dowiedzieć coś bliższego o naszej rodzinie, o rodzicach lub rodzeństwie, ale dopiero po przejściu we wrześniu za Aleje Jerozolimskie udało nam się spotkać naszego 12-letniego brata Zbyszka, który przeszedł wraz ze swym oddziałem "Chrobry" ze Starówki i tam kwaterował niedaleko ul. Mokotowskiej".
Źródła:
MPW-baza uczestników PW, MPW - teczka; AHM: Hanna Zielińska „Cyranka”. Archiwum środowiska batalionów "Gustaw"-"Harnaś", Zdjęcie współczesne pochodzi z serii portretów Powstańców Warszawskich wykonanych w ramach projektu "1944/70/2014" realizowanego przez grupę WWPHOTO dla uczczenia 70 rocznicy wybuchu Powstania Warszawskiego. Muzeum Powstania Warszawskiego, 22.07-04.08 2013. Informację o śmierci przekazało Środowisko Byłych Żołnierzy Batalionów „Gustaw”-„Harnaś”
Archiwum Historii Mówionej:
Posiadasz jakiekolwiek dane lub materiały o mieszkańcach stolicy, którzy zginęli lub zaginęli w trakcie Powstania Warszawskiego? Chcesz poprawić biogram lub dodać nowe informacje o ofiarach cywilnych? Zaproponuj zmiany w formularzu. Wszystkie uwagi będą weryfikowanie przez grono historyków Muzeum Powstania Warszawskiego i po weryfikacji uzupełniane w bazie.

Pomóż uzupełnić bazę biogramów

Jadwiga Pryba ps. "Wisia" - zdjęcie z 1944 r. Fot. materiały do Słownika Uczestników PW - kwerenda BUW

Jadwiga Pryba ps. "Wisia" - zdjęcie z 1944 r. Fot. materiały do Słownika Uczestników PW - kwerenda BUW

Fotografia z Powstania Warszawskiego wykonana we wrześniu 1944 roku - patrol sanitarny kompanii „Genowefa” na ul. Czackiego. Widoczne na zdjęciu od lewej: z noszami Teresa Choynowska „Foka„ i Maria Choynowska - Klimaszewska ”Scarlett”, w trzecim rzędzie w sukience w kratę  Jadwiga Pryba, po wojnie Kessler, ps. „Wisia". Reszta osób obecnie nierozpoznana. Fot. udostępniona przez Środowisko Byłych Żołnierzy batalionów „Gustaw„ - ”Harnaś”

Fotografia z Powstania Warszawskiego wykonana we wrześniu 1944 roku - patrol sanitarny kompanii „Genowefa” na ul. Czackiego. Widoczne na zdjęciu od lewej: z noszami Teresa Choynowska „Foka„ i Maria Choynowska - Klimaszewska ”Scarlett”, w trzecim rzędzie w sukience w kratę Jadwiga Pryba, po wojnie Kessler, ps. „Wisia". Reszta osób obecnie nierozpoznana. Fot. udostępniona przez Środowisko Byłych Żołnierzy batalionów „Gustaw„ - ”Harnaś”

Legitymacja AK o numerze 2420 należąca do Jadwigi Prybianki. Fot. archiwum prywatne

Legitymacja AK o numerze 2420 należąca do Jadwigi Prybianki. Fot. archiwum prywatne

Legitymacja AK o numerze 2420 należąca do Jadwigi Prybianki. Fot. archiwum prywatne

Legitymacja AK o numerze 2420 należąca do Jadwigi Prybianki. Fot. archiwum prywatne

Jadwiga Pryba - Kessler ps. "Wisia", "370".  Zdjęcie z serii portretów Powstańców Warszawskich wykonanych w ramach projektu "1944/70/2014" realizowanego przez grupę WWPHOTO dla uczczenia 70 rocznicy wybuchu Powstania Warszawskiego. Muzeum Powstania Warszawskiego, 22.07-04.08 2013.

Jadwiga Pryba - Kessler ps. "Wisia", "370". Zdjęcie z serii portretów Powstańców Warszawskich wykonanych w ramach projektu "1944/70/2014" realizowanego przez grupę WWPHOTO dla uczczenia 70 rocznicy wybuchu Powstania Warszawskiego. Muzeum Powstania Warszawskiego, 22.07-04.08 2013.

Nasz newsletter