Pseudonim:
"Maryśka"
Data urodzenia:
1920-05-16
Data śmierci:
1944-10-10
Funkcja:
z-ca dowódcy dru­żyny, dowódca plutonu
Pozycja na murze pamięci:
Kolumna: 187 Miejsce: 28
Stopień:
Podporucznik
Imiona rodziców:
Hipolit - Zofia z domu Jagodzińska
Harcerstwo:
W okresie nauki należał do 1. Łomżyńskiej Drużyny Harcerzy.
Wykształcenie:
Syn dyrek­tora Pań­stwo­wego Liceum w Łomży. Absolwent Gimnazjum im. Tadeusza Kościuszki w Łomży. Po uzy­ska­niu matury w 1938 r. został przy­jęty na Wydział Lekar­ski Uni­wer­sy­tetu im. Ste­fana Bato­rego w Wil­nie. Od 1943 r. przebywał w Warszawie, gdzie kontynuował naukę jako stu­dent Wydziału Lekar­skiego taj­nego Uni­wer­sy­tetu Ziem Zachod­nich.
Przebieg służby wojskowej i udział w kampanii wrześniowej:
W latach 1938–1939 odbył kurs pod­cho­rą­żych rezerwy pie­choty przy 71. pułku pie­choty w Zambro­wie. W kam­pa­nii wrze­śnio­wej służył w 33. pułku piechoty w 18. Dywizji Piechoty. Wraz z pułkiem 18 września dotarł do Kowla. Uniknął aresztowania przez NKWD dzięki pomocy polskich kolejarzy, którzy dostarczyli żołnierzom swoje mundury. Z Kowla przedostał się do Brześcia, gdzie znajdowała się jego rodzina. Tam też Hipolit Jaworowski, ojciec Jana, został poinformowany o tym, że znajduje się na liście NKWD, jako przeznaczony do wywózki do gułagu, w związku z czym wraz rodziną uciekł do Siedlec.
Udział w konspiracji 1939-1944:
W kon­spi­ra­cji od 1941 r. Do konspiracji wstąpił w Siedlcach. Był instruktorem Kursu Podchorążych Rezerwy Piechoty, prowadził zajęcia m.in. z bronioznawstwa i czytania map sztabowych. Począt­kowo w Naro­do­wej Orga­ni­za­cji Woj­sko­wej, a od jesieni 1943 r. w stop­niu plu­to­no­wego pod­cho­rą­żego otrzy­mał przy­dział do plu­tonu "Alek" kom­pa­nii "Rudy" bata­lionu "Zośka" Armii Kra­jo­wej, jako instruk­tor wyszko­le­nia strze­lec­kiego. Przy­jął pseu­do­nim "Maryśka". Brał udział w akcji wykolejenia i ostrzelania niemieckiego pociągu na odcinku Tłuszcz-Urle - wchodził w skład grupy "Atak" jako celowniczy rkm-u. Latem 1944 r. jako instruktor wziął udział w akcji "Par I" w Bazie Leśnej pod Wyszkowem.
Adres zamieszkania przed Powstaniem:
Warszawa, ul. Złota 45
Oddział:
Armia Krajowa - zgrupowanie "Radosław" - pułk "Broda 53" - batalion "Zośka" - 2. kompania "Rudy” - II pluton "Alek”- 1. drużyna - dowódca. Od 8 sierpnia 1944 r. (po ciężkim zranieniu ppor. "Maryśki" 22.08.1944 r. dowodzenie plutonem objął Andrzej Makólski "Jędrek"), od 14 sierpnia zastępca dowódcy kompanii.
Szlak bojowy:
Wola - Stare Miasto - szpitale
    Od 1 sierpnia uczestniczył w walkach na Woli, biorąc udział w opanowaniu rejonu ul. Okopowej, 5 sierpnia brał udział w zdobyciu "Gęsiówki", z której uwolniono 348 więzionych tam Żydów. W następnych dniach walczył w obronie pozycji na wolskich cmentarzach wyznaniowych, a po przejściu na Stare Miasto w rejonie dawnego getta. 12 sierpnia 1944 r. prowadził pluton "Alek" w kolejnym uderzeniu na Stawki.
Odniesione rany:
Ciężko ranny około 19-20 sierp­nia 1944 w wal­kach na Sta­rym Mie­ście. Umieszczony w szpi­talu przy ulicy Mio­do­wej 23, a następ­nie, po ewa­ku­acji ze Sta­rego Mia­sta, w Szpi­talu św. Sta­ni­sława na Woli.
Miejsce (okoliczności) śmierci:
Zmarł na sku­tek odnie­sio­nych ran. Był jed­nym z sze­ściu dowód­ców plu­tonu "Alek", któ­rzy pole­gli w wal­kach powstania.
Miejsce pochówku:
Pochowany w zbiorowej mogile na terenie szpitala, ul. Wolska róg Młynarskiej. Po wojnie ekshumowany przez brata Tadeusza i pochowany na Powązkach Wojskowych
Odznaczenia i awanse:
Odzna­czony Krzy­żem Orderu Wojennego Vir­tuti Mili­tari V klasy i dwu­krot­nie Krzy­żem Walecz­nych. Pośmiert­nie mia­no­wany porucz­ni­kiem rezerwy.
Publikacje:
Anna Borkiewicz-Celińska: Batalion "Zośka", Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa 1990r. ; "Pamiętnik Towarzystwa Lekarskiego Warszawskiego – Powstanie Warszawskie i medycyna", wydanie II, Warszawa 2003 r. "Księga pochowanych żołnierzy polskich poległych w II wojnie światowej - Żołnierze podziemnych formacji niepodległościowych"
Źródła:
MPW-baza uczestników PW, fot. MPW-zbiory: MPW-IK/3185, P/8717/16, WIH odzn., Arch.środ.-Zośka, Archiwum Państwowe m. st. Warszawy - listy ekshumowanych
Posiadasz jakiekolwiek dane lub materiały o mieszkańcach stolicy, którzy zginęli lub zaginęli w trakcie Powstania Warszawskiego? Chcesz poprawić biogram lub dodać nowe informacje o ofiarach cywilnych? Zaproponuj zmiany w formularzu. Wszystkie uwagi będą weryfikowanie przez grono historyków Muzeum Powstania Warszawskiego i po weryfikacji uzupełniane w bazie.

Pomóż uzupełnić bazę biogramów

Ppor. Jan Jaworowski "Maryśka" (1920-1944). Fot. ze zbiorów Muzeum Powstania Warszawskiego, sygn. MPW-IK/3185

Ppor. Jan Jaworowski "Maryśka" (1920-1944). Fot. ze zbiorów Muzeum Powstania Warszawskiego, sygn. MPW-IK/3185

Fot. ze zbiorów Muzeum Powstania Warszawskiego - batalion "Zośka", sygn. P/8717/16

Fot. ze zbiorów Muzeum Powstania Warszawskiego - batalion "Zośka", sygn. P/8717/16

Jan Jaworowski w mundurze Junackich Hufców Pracy - rok 1938

Jan Jaworowski w mundurze Junackich Hufców Pracy - rok 1938

Jan Jaworowski po zdaniu matury na spacerze z rodzicami. Łomża 1938 r.

Jan Jaworowski po zdaniu matury na spacerze z rodzicami. Łomża 1938 r.

Grób Jana Jaworskiego w kw. Batalionu „Zośka” (A-20) na warszawskim Cmentarzu Wojskowym na Powązkach

Grób Jana Jaworskiego w kw. Batalionu „Zośka” (A-20) na warszawskim Cmentarzu Wojskowym na Powązkach

Archiwum Państwowe m. st. Warszawy - listy ekshumowanych

Archiwum Państwowe m. st. Warszawy - listy ekshumowanych

Nasz newsletter