Data urodzenia:
1910-04-04
Miejsce urodzenia:
Berdyczów
Imiona rodziców:
Roman - Stanisława z domu Wojciechowska
Wykształcenie (w tym wojskowe) i działalność zawodowa:
Absolwent II Państwowego Gimnazjum w Rzeszowie (1924), w latach 1928–1935 studiował na Wydziale Lekarskim Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie. Jako student drugiego roku podjął pracę na stanowisku asystenta w Zakładzie Historii i Filozofii Medycyny. W 1935 roku został powołany do rocznej służby wojskowej. Od 20 września 1935 roku do 17 marca 1936 uczęszczał na Kurs Szkoły Podchorążych Sanitarnych Rezerwy w Warszawie (Centrum Wyszkolenia Sanitarnego - Szkoła Podchorążych Sanitarnych - Batalion Szkolny Podchorążych Sanitarnych Rezerwy) uzyskując stopień kaprala podchorążego. We wrześniu 1936 roku ukończył Wyższy Kurs Mikrobiologii Lekarskiej i Epidemiologii zorganizowany dla podchorążych sanitarnych rezerwy przez Państwowy Zakład i Szkołę Higieny w Warszawie. W 1936 przeniósł się na Wydział Lekarski Uniwersytetu Warszawskiego (UW), a rok później otrzymał tytuł lekarza nauk medycznych. W 1939 obronił na Wydziale Lekarskim UW dysertację doktorską, stopień doktora nauk medycznych nadano mu dopiero po II wojnie światowej, w 1946 roku.
Udział w kampanii wrześniowej 1939 r.:
We wrześniu 1939 roku w stopniu podporucznika brał udział w bitwie nad Bzurą (także bitwa pod Kutnem), stoczonej przez armię „Poznań” (gen. Tadeusz Kutrzeba) i armię „Pomorze” (gen. Władysław Bortnowski) z niemieckimi 8 Armią i 10 Armią. Wzięty do niewoli 18 września 1939 roku w miejscowości Iłów, został osadzony w Oflagu II A Prenzlau w północno-wschodnich Niemczech, następnie przeniesiony do obozu jenieckiego Stalag III A Luckenwalde, nr jeńca 1468. Z okresu pobytu w niewoli dr. Morawieckiego zachowały się w zbiorach rodzinnych portrety wykonane ołówkiem, przedstawiające doktora i jego towarzyszy. Zwolniony w 1940 roku.
Praca w czasie okupacji niemieckiej:
W czasie wojny w latach 1941–1943 był pracownikiem Kliniki Okulistyki UW, a od 1943 r. do wybuchu Powstania pracował w Instytucie Oftalmicznym.
Oddział:
Armia Krajowa - I Obwód "Radwan" - Grupa Bojowa "Krybar" - sanitariat - przydzielony do Szpitala Polowego przy ul. Kopernika, którego komendantem był dr Zajączkowski, późniejszy kierownik Wydziału Zdrowia w Warszawie. Po zniszczeniu przez bomby szpitala na Kopernika dr Morawiecki wraz z rannymi i ocalałym personelem został przeniesiony do szpitala przy ul. Pierackiego 3/5 (obecnie Foksal 3/5), w którym leżeli już ranni ewakuowani ze Starego Miasta, którzy przeszli kanałami do Śródmieścia i wychodzili z włazu na rogu ulicy Nowy Świat i Wareckiej. Oba szpitale podporządkowane były AK. Dnia 4 września 1944 r. Niemcy przystąpili do generalnego natarcia na Powiśle. Poprzedziło je niespotykane jak dotąd w tej dzielnicy bombardowanie lotnicze. 5.09.1944 został zbombardowany szpital na Kopernika 11, zaś szpital na Pierackiego był maksymalnie przepełniony. 6 września 1944 roku szpital spłonął, trafiony serią rakiet zapalających (tzw. „krów”). Nie wszystkich rannych udało się uratować. Ocalałych przeniesiono na gruzy Instytutu Oftalmicznego, a potem na gruzy i teren ogrodu Szpitala Głównego PCK, którego już nie było, został bowiem ewakuowany do Milanówka. Przez trzy dni pacjenci i personel szpitala z Pierackiego 3/5 przebywali (około 120 ciężko rannych i około 20 osób sióstr i lekarzy) w ogrodzie pod gołym niebem, bez jedzenia i picia. Ewakuowanych nachodziły grupy pijanych żołnierzy niemieckich, ale za każdym razem energicznie interweniował dr Henryk Cetkowski. Niebawem stacjonujące na terenie szpitala oddziały SS poleciły nosić rannych do Szpitala Wolskiego przy ul. Płockiej. Wobec niemożliwości wykonania tego, a dzięki interwencji dr. Cetkowskiego, Niemcy zgodzili się przewieźć rannych samochodami przewożącymi amunicję a powracającymi pusto na Wolę. Przez trzy dni trwała ewakuacja większej części do Szpitala Wolskiego, mniejszej do Szpitala św. Stanisława przy ul. Wolskiej. W pierwszych dniach października, po skontaktowaniu się z ewakuowanym Szpitalem Głównym PCK w Milanówku, personel lekarski i część pielęgniarskiego wróciła do szpitala macierzystego.
Losy po Powstaniu:
Z Warszawy dr Morawiecki został ewakuowany wraz ze szpitalem Wolskim (kierowanym po 5 sierpnia 1944 roku przez dr. Zbigniewa Woźniewskiego) do Milanówka. W Milanówku dr Jerzy Morawiecki został zatrudniony przez Państwowy Zakład Higieny w ramach zwalczania duru plamistego.
Losy po wojnie:
W 1945 powrócił do Kliniki Okulistyki UW, pracując jako asystent i starszy asystent. W 1952 roku został powołany do służby wojskowej, pracował jako ordynator Oddziału Okulistycznego Szpitala Wojskowego w Wałczu i Szpitala Ministerstwa Obrony Narodowej w Warszawie. Od 1956 roku doktor habilitowany (Akademia Medyczna w Warszawie). Od 1962 roku był pracownikiem Kliniki Chorób Oczu Akademii Medycznej w Gdańsku, od 1973 profesor nadzwyczajny (tytularny). Od 1980 roku na emeryturze, naukowo pracował do końca życia. Autor licznych prac naukowych, między innymi: Leczenie zełzowych zapaleń oczu za pomocą nowych środków przeciwalergicznych („Polski Tygodnik Lekarski” 1949, nr 41), Präzipitationserscheinungen in der lebenden Hornhaut bei Antigen-Antikӧrperreaktionen („Opthalmologica” 1956), Immunologia narządu wzroku (Immunologia kliniczna, Warszawa 1974), Teoretyczne podstawy seroterapii krwotoków do ciała szklistego („Klinika Oczna” 1980, nr 5). Był członkiem honorowym Niemieckiego Towarzystwa Okulistycznego Związku Okulistów NRD i Société Française d’Ophtalmologie, przewodniczącym Polskiego Towarzystwa Okulistycznego w Gdańsku (1962–1980) i jego członkiem honorowym (od 1980).
Odznaczenia i awanse:
Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski (1976), Medal za udział w wojnie obronnej 1939 (1982), Warszawski Krzyż Powstańczy (1986). Uhonorowany także: Medalem 10-lecia Polski Ludowej (1955), odznaką „Za wzorową pracę w służbie zdrowia” (1980), Medalem Pamiątkowym XXX-lecia Akademii Medycznej w Gdańsku (1978). W 1957 roku przeszedł do rezerwy w stopniu majora.
Miejsce pochówku:
Cmentarz Powązkowski w Warszawie (Stare Powązki), Kwatera 140, rząd 5, miejsce 23-24, grób rodzinny Stanisławy i Romana Morawieckich.
Źródła:
Muzeum Powstania Warszawskiego, baza uczestników PW, materiały do Słownika Uczestników PW - Pokój Kombatanta, MPW-teczka: kopia ankiety uczestnika Powstania Warszawskiego dla osób niezrzeszonych w środowiskach powstańczych - Gdańsk, 09.08.1985, kopia wniosku o odznaczenie WKP, MPW-ankieta/biogram, materiały ze zbiorów rodzinnych udostępnione przez córkę, p. Marię Szymczak, w tym: skan
świadectwa Centrum Wyszkolenia Sanitarnego (1936), legitymacji oficera rezerwy, fotografie
legitymacji odznaczeniowych dr. Jerzego Morawskiego, skany dokumentacji dotyczącej
przebiegu kariery zawodowej, odpis skrócony aktu urodzenia i aktu zgonu (obecnie w teczce osobowej J. Morawieckiego w zasobie Pokoju Kombatanta MPW), tekst wspomnień dr. Jerzego Morawieckiego, które ukazały się drukiem w "Gazecie AMG" - numer 10/1994 i 11/1994 (wydawca: AM w Gdańsku, obecnie Gdański Uniwersytet Medyczny):
Ze wspomnień powstańczego lekarza (I) ; w 50. rocznicę Powstania Warszawskiego, Ze wspomnień powstańczego lekarza (II), Krystyna Raczyńska, Barbara Iwaszkiewicz - Bilikiewicz
Z żałobnej karty: JERZY MORAWIECKI (1911-1997), profesor nadzwyczajny, kierownik Katedry i Kliniki Chorób Oczu AM w Gdańsku w latach 1962-1980;
Nestor okulistów polskich. Pożegnanie. Profesor Jerzy Morawiecki 1910-1997 w: Gazeta Wyborcza, 10.03.1997. Losy szpitala przy ul. Pierackiego 3/5 w oparciu
o relację dr Edwarda Górki dla Okręgowej Komisji Badania Zbrodni Niemieckich (3.11.1947). Ilustracje - prezentowane w biogramie fotografie i dokumenty pochodzą ze zbiorów rodzinnych, udostępniła p. Maria Szymczak, córka. Skany z oryginałów wykonano w Muzeum Powstania Warszawskiego, 08/2021. Zjęcia mogiły na Cmentarzu Powązkowskim w Warszawie - Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne:
cmentarze.um.warszawa.pl
