Kazimierz Jackowski

"Torpeda"

dowódca plutonu

plutonowy podchorąży - podporucznik czasu wojny (09.1944)

Wiskitki

Henryk - Maria z domu Klemke

Absolwent Szkoły Powszechnej w Czechowicach (obecnie Ursus). W latach nauki należał do ZHP i był pierwszym przybocznym 156. Mazowieckiej Drużyny Harcerskiej.

"Tadeusz Hawelan", "Hawelan", "Torpeda" (od 2.08.1944)

W konspiracji działał prawdopodobnie już od jesieni 1939 r., kiedy to z harcerzami swojej drużyny zorganizował mały zespół, działający w "Małym Sabotażu". W 1940 r. nawiązał kontakt z "Arciszewskim" (Seweryn Waldemar Skowroński - "Walery", "Anatol", "Lilpop"), organizatorem zespołów bojowych pionu wojskowego "Pobudki" - organizacji wywodzącej się z Obozu Narodowo-Radykalnego "Falanga". W połowie 1941 r. wraz z oddziałem "Arciszewskiego", wówczas już "grupą Walerego" (późniejsze krypt. OS "Anatol", OS "Lilpop", "Miotła") wszedł w skład Związku Odwetu Obszaru Warszawskiego ZWZ. W tym okresie zespół starszego strzelca piechoty "Tadeusza Hawelana", złożony głównie z dawnych harcerzy, mieszkańców podwarszawskich Czechowic, Ursusa i Gołąbek, składał się z czterech patroli bojowych, tzw. "piątek". Po powołaniu do życia Kierownictwa Dywersji, zimą 1942/43 "grupa Walerego" została podporządkowana "Pokrzywie" - Kedywowi Obszaru Warszawskiego AK. Wiosną 1943 r. "Walery" utracił łączność z dowództwem Obszaru i Okręgu Warszawa, i przez swoje prywatne znajomości nawiązał kontakt z Komendą Główną Armii Krajowej, która przyjęła oddział pod swoją komendę, włączając go w struktury Kedywu KG AK pod nowym kryptonimem "Anatol", a od grudnia "Lilpop". W strukturze Kedywu KG AK oddział został umiejscowiony w jednym pionie z "Apteką" (Biuro Studiów) i wyznaczony głównie do likwidacji zdrajców i agentów Gestapo polskiego pochodzenia - stąd jego późniejszy krypt. "Miotła". Do połowy 1944 r. zespół patroli bojowych "Tadeusza Hawelana" wykonał 63 akcje likwidacyjne, jesienią 1943 r. przeprowadził rekwizycję dwóch ciężarówek odzieży z magazynów wojskowych przy ul. Świętokrzyskiej 30; przeprowadził także dwie akcje kolejowe, w tym wysadzenie w nocy 6/7.04.1944 r. niemieckiego pociągu wojskowego pod Jaktorowem. Grupa wykonała także kilka akcji bojowych, których celem było zdobycie broni; w lipcu 1944 roku, pomiędzy Jaktorowem a Międzyborowem żołnierze "Hawelana" opanowali ambulans pocztowy w pociągu elektrycznym, zabijając dwóch postschutzów, zdobywając przy tym dwa karabiny, dwa pistolety i amunicję. Po wiosennej reorganizacji oddziałów dyspozycyjnych Kedywu KG AK, Oddział Specjalny (OS) "Anatol"-"Lilpop" został przeformowany w batalion "Miotła", a grupa plut. "Hawelana" weszła w skład plutonu sierż. "Kostka".

Armia Krajowa - zgrupowanie "Radosław" - batalion "Miotła" - pluton sierż. "Kostka" (Tadeusz Palusiak) - zastępca dowódcy, a po jego ciężkim zranieniu (2.08.1944) - dowódca plutonu "Torpedy". Po rozformowaniu "Miotły" (12.08.1944) pluton wszedł w skład batalionu "Czata 49" zachowując swoją dotychczasową nazwę. Po przybyciu do Śródmieścia Południe nastąpiła kolejna reorganizacja sił zgrupowania "Radosław", po której dn. 4.09.1944 r. pluton "Torpedy" wszedł w skład nowej, 2. kompanii "Miotła" w batalionie "Czata 49", której dowodzenie objął por. "Szczęsny" (Michał Panasik). Po odcięciu kompanii, uwikłanej w walki w rejonie Książęca - al. Na Skarpie, od trzonu zgrupowania walczącego w tym czasie na Górnym Czerniakowie (13.09.1944), "Miotła" została podporządkowana dowódcy Odcinka Północ, mjr. "Sarnie" (Narcyz Łopianowski) w Podobwodzie "Sławbor" i ten przydział utrzymał się już do zakończenia działań wojennych w Warszawie. Przed opuszczeniem stolicy ppor. "Torpeda" wraz ze swoimi żołnierzami zakonserwował i ukrył w ruinach część broni plutonu.

Wola - Stawki - Stare Miasto - desant kanałowy na pl. Bankowy (30/31.08.1944) - Śródmieście Północ - Śródmieście Południe (Książęca - pl. Trzech Krzyży)

Dwukrotnie ranny - po raz drugi 13.09.1944 r. w rejonie ul. Książęcej 7.

Krzyż Walecznych (dwukrotnie - 1944), Krzyż Virtuti Militari V klasy (1944).

Wniosek awansowy z 4.09.1944 r. na podporucznika czasu wojny, wystawiony przez dowódcę batalionu "Czata 49" mjr. "Witolda" (Tadeusz Runge) z uzasadnieniem: "Wykazał wybitne zdolności dowódcze jako d-ca plutonu." Wniosek zaakceptowany przez ppłk. "Radosława" (Jan Mazurkiewicz) i tego samego dnia przekazany do sztabu Dowódcy Odcinka Północ mjr. "Sarny" z prośbą o zatwierdzenie.

Wraz z częścią żołnierzy swojego plutonu wyszedł z Warszawy z ludnością cywilną, uciekł z konwoju i powrócił do działalności konspiracyjnej na terenie Ursusa. Awansowany do stopnia porucznika czasu wojny. Jesienią 1944 r. przebywał w Częstochowie, gdzie od upadku Powstania Warszawskiego mieściła się Komenda Główna AK. Oddział "Torpedy" miał tam stanowić ochronę członków sztabu. W grudniu powrócił do Ursusa. W dniach 14-15 stycznia 1945 r. dowodził akcją rozminowania zakładów PZInż. w Ursusie, które w związku ze zbliżającym się frontem zostały przez niemieckich saperów przygotowane do wysadzenia w powietrze. Ostatnią akcją z jego udziałem była likwidacja agenta Gestapo - Jakubowskiego, przeprowadzona w nocy 16/17 stycznia 1945 r. W międzyczasie por. "Torpeda" został zawieszony w pełnieniu obowiązków dowódcy plutonu.

Zastrzelony we własnym domu przy ul. Władysława Jagiełły w Ursusie. Relacja sierż. pchor. "Łaty" - Jana Romańczyka, w latach okupacji i w dniach Powstania Warszawskiego podkomendnego "Torpedy":

"Po wkroczeniu 17 stycznia 1945 r. wojsk sowieckich ppor. "Torpeda" zorganizował transport broni ukrytej po Powstaniu na teren naszego działania. Działy się jakieś dziwne rzeczy. 18 stycznia, bohaterski dowódca naszego plutonu ppor. Kazimierz Jackowski ps. "Torpeda" został zastrzelony we własnym domu. Dowiedziawszy się o tym postanowiłem się ukryć sądząc, że to uderzenie ze strony sowieckiej. Od rodziny "Torpedy" usłyszałem jednak, że został on zlikwidowany za rzekomą współpracę z Niemcami. Było to według mnie absurdalne oskarżenie. Człowiek ten wykonał wyroki na kilkudziesięciu konfidentach, a za swoją waleczność w Powstaniu Warszawskim odznaczony został Krzyżem Orderu Virtuti Militari V klasy. Nie bardzo rozumiałem, co się stało, ale przychodziło mi na myśl, że to jakaś nieczysta sprawa."

Wspomnienia sierż. pchor. "Kmity" - Henryka Kozłowskiego, podczas okupacji i Powstania Warszawskiego żołnierza 1. kompanii "Maciek" batalionu "Zośka", po Powstaniu dowódcy Oddziału Dyspozycyjnego szefa Obszaru Centralnego Delegatury Sił Zbrojnych na Kraj ("12 miesięcy przez wiele lat. Wspomnienia z AK i inne", Warszawa 2010, s. 340):

"W końcu grudnia 1944 r. otrzymałem od "Anatola", który był wtedy moim bezpośrednim przełożonym, rozkaz wykonania wyroku na zdrajcy. Podał mi nazwisko, adres, zaznaczając, że należy wykonać polecenie jak najszybciej. O dodatkowych danych biograficznych dowiedziałem się później. Był to niejaki Jackowski, jegomość mieszkający w Ursusie. Był w Powstaniu, miał pseudonim "Torpeda" i był odznaczony Orderem Virtuti Militari. Jaki był powód wyroku - nie miałem pojęcia."

Wyrok śmierci na por. Kazimierzu Jackowskim sierż. pchor. "Kmita" wykonał wraz z Włodzimierzem Steyerem "Gromem" - do marca 1944 r. także żołnierzem batalionu "Zośka". Okoliczności skazania zasłużonego żołnierza podziemia do dziś nie zostały wyjaśnione. Nalegający na jego szybką likwidację por. "Anatol", już po czterech miesiącach także został zlikwidowany - w równie tajemniczych okolicznościach. Po wyjściu na wolność z komunistycznego więzienia(1956), Henryk Kozłowski "Kmita" spotkał się z płk. Janem Mazurkiewiczem "Radosławem", który potwierdził, że znał sprawę i w jego przekonaniu wyrok był słuszny.

W styczniu 1945 r. por. "Torpedę" pochowano na cmentarzu w Gołąbkach. Na przełomie lat 60-tych i 70-tych, w trakcie przebudowy działki na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach został ekshumowany i pochowany w Kwaterze Batalionu "Miotła" (24 A-2-14).