Data urodzenia:
1925-01-07
Używane pseudonimy:
„Magdalena Zawadzka” , "Magda"
Miejsce urodzenia:
Warszawa
Imiona rodziców:
Zygmunt - Janina z domu Mazanowska
Udział w konspiracji 1939-1944:
Komenda Główna Armii Krajowej - Oddział II (Informacyjno-Wywiadowczy) - Referat 993/G (993/L) - Małe Afery
Oddział:
Armia Krajowa - batalion "Kiliński" - 8. kompania (włączona 3.08.1944 - dawny Kedyw "Kolegium C") - III pluton
Szlak bojowy:
Śródmieście Północ
Losy po Powstaniu:
Niewola niemiecka - jeniec Stalagu 344 Lamsdorf, następnie wywieziona do Stalagu IV B Mühlberg
Odznaczenia:
Odznaczona Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski,
oraz odznaką "Zasłużona dla Warszawy"(wrzesień 2007). W 2008 roku została uhonorowana medalem "Sprawiedliwej wśród Narodów Świata", w 2011 otrzymała nagrodę im. Ireny Sendlerowej.
Nazwisko po wojnie:
Magdalena Grodzka-Gużkowska
Miejsce pochówku:
Pochowana została 9 stycznia 2014 roku na Cmentarzu Żydowskim przy ulicy Okopowej w Warszawie.
Informacje dodatkowe:
"Sprawiedliwa wśród Narodów Świata", współpracowniczka „Żegoty”, uczestniczka powstania warszawskiego. Zmarła w przeddzień swoich 90 urodzin.
Córka Zygmunta Rusinka, posła na sejm II Rzeczypospolitej, późniejszego ministra w Rządzie Londyńskim.
W konspiracji od stycznia 1940 roku (należała do Dywizji Podhalańskiej podległej Służbie Zwycięstwu Polski). Pełniła służbę jako łączniczka, nosiła konspiracyjną prasę i sprzęt do powielania, przeprowadzała do punktów kontaktowych ludzi przerzucanych przez granicę, prowadziła nasłuch radiowy tłumacząc wiadomości BBC. Po masowych aresztowaniach na Podhalu ukrywała się w Warszawie. W maju 1942 roku zdała podziemną maturę i rozpoczęła studia medyczne na tajnym uniwersytecie. W Warszawie działała w grupie dywersyjnej wykonującej wyroki polskich sądów podziemnych na zdrajcach i kolaborantach - 993/W (Referat Wydziału Bezpieczeństwa i Kontrwywiadu Komendy Głównej ZWZ - AK). Z koleżankami z organizacji „Żegota” pomagała przetrwać wojnę ukrywającym się Żydom, ratowała żydowskie dzieci, przewoziła je w bezpieczne miejsca, organizowała pomoc medyczną i lekarstwa, dostarczała jedzenie i ubrania. Zatrzymana w ulicznej łapance, uciekła z transportu jadącego do Majdanka.
Po upadku powstania warszawskiego przeszła przez sześć obozów jenieckich. Po wyzwoleniu przez Amerykanów została tłumaczką generała Pattona we Włoszech. Po zakończeniu wojny wyjechała do Anglii, a następnie do Kanady. Wróciła do Polski na stałe w 1974 roku i zaczęła się zajmować dziećmi autystycznymi w Ośrodku Terapeutycznym dla Dzieci Upośledzonych przy Wydziale Psychologii UW. Później prowadziła poradnię dla dzieci autystycznych i ich rodzin w Instytucie Psychiatrii i Neurologii. Jej sukcesy w pracy zyskały uznanie - w 1985 roku jako jedyna specjalistka spoza Wielkiej Brytanii została zaproszona do udziału w londyńskim sympozjum na temat autyzmu. Swoje refleksje i doświadczenie w tym zakresie zawarła w książkach „Dziecko autystyczne. Dziennik terapeuty” i "Płacz bez łez". Jest także autorką niezwykłej autobiografii "Szczęściara".
Publikacje:
Łukasz Modelski : "Dziewczyny wojenne : prawdziwe historie" Wydawnictwo Znak, 2011
Wywiad z Magdaleną Grodzką-Gużkowską: "Tygodnik Przekrój" 29.06.2006
Archiwum Historii Mówionej:
