Pseudonim:
"Skiba"
Data urodzenia:
1929-08-22
Data śmierci:
2015-11-18
Funkcja:
łącznik - listonosz
Miejsce urodzenia:
Pruszków
Imiona rodziców:
Henryk - Bronisława z domu Zarzycka
Dzieciństwo:
Syn Henryka Trojana, urzędnika bankowego pracującego w banku przy ul. Jasnej. Po utracie pracy ojciec Przemysława podjął pracę w pruszkowskiej elektrowni (oficjalna nazwa firmy: „Elektrownia Okręgowa w Pruszkowie Spółka Akcyjna”). Matka - Bronisława Trojan z domu Zarzycka wspomagała domowy budżet zajmując się hafciarstwem. Przemysław był najstarszym z trojga dzieci − w 1936 roku przyszedł na świat jego młodszy brat, a w styczniu 1944 r. siostra. Gdy wybuchła wojna miał 10 lat. Do 1942 r. wraz z rodzicami mieszkał w Pruszkowie przy ul. Klonowej (obecnie Daszyńskiego)
Wykształcenie do 1944 r. :
Uczeń szkoły powszechnej im. Józefa Piłsudskiego w Pruszkowie, a następnie - od klasy czwartej, szkoły w Brwinowie. W 1942 roku rodzina przeniosła się do Warszawy, gdzie Przemysław kontynuował naukę na tajnych kompletach Gimnazjum im. Wojciecha Górskiego.
Udział w konspiracji 1939-1944:
W konspiracji od 1943 roku w Szarych Szeregach. Do organizacji wprowadzony przez przyjaciela, Janka Bohuszewicza. Część zbiórek odbywała się w mieszkaniu Trojanów przy ul. Śliskiej
Adres zamieszkania przed Powstaniem:
Warszawa, ul. Śliska
Miejsce koncentracji na godzinę "W":
W oczekiwaniu na rozkazy obserwował z balkonu mieszkania państwa Bileków pierwsze działania toczące się 1.08.1944 [ mgr inż. Franciszek Bilek - ówczesny dyrektor Elektrowni Okręgowej - przy. red]. 2 sierpnia 1944 roku, po przyjściu łącznika, udał się ulicami Śliską i Wielką do tzw. Pasieki, która była na rogu ulicy Marszałkowskiej i Świętokrzyskiej.
Oddział :
Szare Szeregi - Harcerska Poczta Polowa, następnie pluton osłony Kwatery Głównej Okręgu Warszawskiego Armii Krajowej - łącznik przy dowódcy I plutonu, ppor. Zygmuncie Malinowskim "Kruku"*
Losy po Powstaniu:
Wyszedł z Warszawy z ludnością cywilną. Jak wspominał dla AHM 3 października 1944 roku udał się na ul. Śliską z zadaniem wyprowadzenia ze zburzonego budynku żony ppor. Zygmunta Malinowskiego (Alicja Sosnowska – Malinowska) z maleńkim synem Wiesławem oraz matki Bronisławy Trojan z 8-miesięczną córką Małgosią i 8 -letnim synem Krzysztofem. Wychodzili ulicami Złotą, Żelazną (kładka przy Domu Kolejowym) do Alej Jerozolimskich, następnie Alejami i dalej ulicą Grójecką, Barską przeszli do Dworca Zachodniego, a stamtąd pociągiem towarowym do obozu przejściowego w Pruszkowie (Dulag 121). W Pruszkowie Przemysław spotkał ojca, o którym od sierpnia 1944 r. miał wiadomości, że zginął w walkach w rejonie Mostu Poniatowskiego. Ostatecznie okazało się, że Henryk Trojan po Powstaniu dotarł do elektrowni w Legionowie, zaś stamtąd przeszedł przez most koło Jabłonny i dostał się do Pruszkowa. Po opuszczeniu obozu przejściowego (dzięki pomocy pani Cylcowej z Pruszkowa) rodzina zamieszkała w Pruszkowie na Żbikowie w domu babki Trojanowej. Przemysław kontynuował naukę w ramach kompletów u państwa Kuklińskich. W styczniu 1945 powrócono do Warszawy, a Przemysław uczęszczał do szkoły na ul. Lipową.
Losy po wojnie:
Ponieważ po wojnie ojciec Przemysława Trojana dostał nakaz pracy jako inwentaryzator przemysłu papierniczego na Ziemiach Odzyskanych po ukończeniu trzeciej klasy gimnazjalnej chłopiec wyjechał do Gliwic, gdzie rodzice dostali mieszkanie. W Gliwicach ukończył I Liceum Humanistyczne i po maturze podjął studia na Wydziale Biologii Uniwersytetu Warszawskiego. W roku 1950 podjął pracę jako zastępca asystenta na SGGW, a w 1955 roku zaczął pracować w Polskiej Akademii Nauk.
Praca naukowa :
Przemysław Trojan pracę zawodową rozpoczął już jako student, na stanowisku zastępcy asystenta na SGGW (1950–1954). W latach 1954–1958 pracował w Instytucie Zoologii PAN w Warszawie, gdzie kierował Pracownią Dipterologiczną, którą zorganizował. Stopień doktora uzyskał na Wydziale Biologii UW w roku 1958 na podstawie rozprawy pt. „Nisze ekologiczne ślepaków w Puszczy Kampinoskiej”. Po doktoracie objął stanowisko adiunkta w Instytucie Ekologii PAN w Warszawie i kierownika Stacji Badań Ekologicznych w Dziekanowie Leśnym. Otrzymał habilitację w roku 1963 na podstawie rozprawy „Koncepcja gatunku w rodzaju Tabanus L. w świetle praktyki taksonomicznej”, po czym pracował (kolejno) w stacji badawczej Zakładu Agroekologii w Turwi, jako kierownik Zakładu Agrotechniki (1963–1968), Uniwersytecie Śląskim (1972) i Instytucie Zoologii PAN. Tytuł profesora nadzwyczajnego otrzymał w roku 1971, a tytuł profesora zwyczajnego w roku 1982[4][5]. W latach 1973–1976 zajmował stanowisko profesora w Wyższej Szkole Rolniczo-Pedagogicznej w Siedlcach, w latach 1982–1988 – stanowisko dyrektora Instytutu Ekologii PAN w Dziekanowie Leśnym, a w latach 1991–1999 był kierownikiem Pracowni Faunistyki w Instytucie Zoologii PAN w Warszawie oraz wykładowcą na Studium Doktoranckim Wydziału Leśnego SGGW w Warszawie[5]. W okresie 1982–1999 prowadził badania jako stypendysta Museum für Naturkunde Uniwersytetu im. A. Humboldta w Berlinie i Muséum national d'Histoire naturelle w Paryżu. Był zastępcą sekretarza Wydziału Nauk Biologicznych PAN (1976–1982) i członkiem sekretariatu naukowego oraz przewodniczącym Komitetu Ekologii PAN, członkiem Państwowej Rady Ochrony Przyrody, Państwowej Rady Ochrony Przyrody i Rady Ekologicznej przy MON. Na emeryturę przeszedł w roku 2000. Przemysław Trojan jest autorem pierwszego polskiego podręcznika akademickiego „Ekologia ogólna” (wznawianego 12 razy w okresie 1975–1980) oraz ponad 250 innych publikacji
Odznaczenia Miejsce śmierci :
Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski, Krzyż Powstania Warszawskiego, Krzyż Armii Krajowej, Krzyż Zasługi dla Związku Harcerstwa Polskiego z Mieczami.
Miejsce śmierci :
Nowe Grochale.
Miejsce pochówku:
Cmentarz ewangelicko-augsburski w Warszawie, ul. Młynarska 54/56/58
Informacje dodatkowe - rodzina biorąca udział w Powstaniu Warszawskim:
Według relacji Przemysława Trojana dla Archiwum Historii Mówionej MPW ppor. Zygmunt Malinowski „Kruk”, do którego oddziału Przemysław zgłosił się ochotniczo w II połowie sierpnia w czasie okupacji był zatrudniony w Elektrowni Okręgowej w Pruszkowie i również zamieszkiwał w budynku przy ul. Śliskiej. Według tej samej relacji ojciec chłopca – Henryk Trojan również brał udział w Powstaniu jako żołnierz AK (syn wspomina Kedyw – Kolegium B – dane niepotwierdzone) i uczestniczył w szturmie na przyczółek mostu Poniatowskiego. W połowie sierpnia Przemysław otrzymuje od kolegi z oddziału ojca, pana Gratkowskiego (być może chodzi o Franciszka Gratkowskiego ps.”Sudarg” z Praskiego Batalionu Saperów – przy. red. ) informację, że Henryk Trojan został trafiony serią z karabinu maszynowego. Wówczas to Przemysław przyłącza się ochotniczo do plutonu osłony Kwatery Głównej Okręgu Warszawskiego Armii Krajowej. Według tej samej relacji w Powstaniu Warszawskim brał udział także wuj – Czesław Trojan, walczący w rejonie Sejmu.
Źródła:
MPW-baza uczestników PW, MPW-AHM, baza "Ludzie nauki" (http://nauka-polska.pl); archiwum rodzinne p. Małgorzaty Trojan
Archiwum Historii Mówionej:
Posiadasz jakiekolwiek dane lub materiały o mieszkańcach stolicy, którzy zginęli lub zaginęli w trakcie Powstania Warszawskiego? Chcesz poprawić biogram lub dodać nowe informacje o ofiarach cywilnych? Zaproponuj zmiany w formularzu. Wszystkie uwagi będą weryfikowanie przez grono historyków Muzeum Powstania Warszawskiego i po weryfikacji uzupełniane w bazie.

Pomóż uzupełnić bazę biogramów

Fotografia z Powstania Warszawskiego, Przemysław Trojan ps. "Skiba" (1929-2015). Zdjęcie z archiwum rodzinnego udostępniła p. Małgorzata Trojan

Fotografia z Powstania Warszawskiego, Przemysław Trojan ps. "Skiba" (1929-2015). Zdjęcie z archiwum rodzinnego udostępniła p. Małgorzata Trojan

Zdjęcie z archiwum rodzinnego udostępniła p. Małgorzata Trojan

Zdjęcie z archiwum rodzinnego udostępniła p. Małgorzata Trojan

Od lewej Przemysław Trojan ps. „Skiba”,  obok Zygmunt Malinowski ps. „Kruk", d-ca I plutonu Oddziału Osłony Kwatery Głównej sztabu OW AK (dawny Kedyw Kolegium B), obok żona Zygmunta Alicja Malinowska. Zdjęcie z archiwum rodzinnego udostępniła p. Małgorzata Trojan

Od lewej Przemysław Trojan ps. „Skiba”, obok Zygmunt Malinowski ps. „Kruk", d-ca I plutonu Oddziału Osłony Kwatery Głównej sztabu OW AK (dawny Kedyw Kolegium B), obok żona Zygmunta Alicja Malinowska. Zdjęcie z archiwum rodzinnego udostępniła p. Małgorzata Trojan

Fotografia z Powstania Warszawskiego: stoją od lewej:  ppor. Zygmunt Malinowski "Kruk", Alicja Malinowska, Przemysław Trojan"Skiba". Zdjęcie z archiwum rodzinnego udostępniła p. Małgorzata Trojan

Fotografia z Powstania Warszawskiego: stoją od lewej: ppor. Zygmunt Malinowski "Kruk", Alicja Malinowska, Przemysław Trojan"Skiba". Zdjęcie z archiwum rodzinnego udostępniła p. Małgorzata Trojan

Pierwsze dni Powstania - na zdjęciu (prawdopodobnie) personel medyczny szpitala lub punktu opatrunkowego przy ul. Śliskiej. Przemysław Trojan stoi trzeci z lewej strony. Piąta od lewej Alicja Malinowska, żona ppor. "Kruka". Zdjęcie z archiwum rodzinnego udostępniła p. Małgorzata Trojan

Pierwsze dni Powstania - na zdjęciu (prawdopodobnie) personel medyczny szpitala lub punktu opatrunkowego przy ul. Śliskiej. Przemysław Trojan stoi trzeci z lewej strony. Piąta od lewej Alicja Malinowska, żona ppor. "Kruka". Zdjęcie z archiwum rodzinnego udostępniła p. Małgorzata Trojan

Zdjęcie z archiwum rodzinnego udostępniła p. Małgorzata Trojan

Zdjęcie z archiwum rodzinnego udostępniła p. Małgorzata Trojan

Zdjęcie z archiwum rodzinnego udostępniła p. Małgorzata Trojan

Zdjęcie z archiwum rodzinnego udostępniła p. Małgorzata Trojan

Zdjęcie z archiwum rodzinnego udostępniła p. Małgorzata Trojan

Zdjęcie z archiwum rodzinnego udostępniła p. Małgorzata Trojan

Wspomnienia Przemysława Trojana. Z archiwum rodzinnego p. Małgorzaty Trojan

Wspomnienia Przemysława Trojana. Z archiwum rodzinnego p. Małgorzaty Trojan

Nasz newsletter