Pseudonim:
"Zofia Sikorska"
Data urodzenia:
1908-12-10
Data śmierci:
1995-11-08
Funkcja:
Komendantka Służby Kobiet PKB
Stopień:
nadkomisarz (major) PKB
Miejsce urodzenia:
Warszawa
Imiona rodziców:
Leon - Anna z domu Koza
Wykształcenie i praca zawodowa do 1939 r.:
W 1932 r. ukończyła Seminarium Nauczycielskie Katolickiego Związku Polek w Warszawie. W latach 1935-1939 pracowała jako nauczycielka w szkołach powszechnych.
Udział w konspiracji 1939-1944:
W konspiracji od początku 1943 r. - wprowadzona przez Bronisława Chajęckiego "Borynę" do Państwowego Korpusu Bezpieczeństwa, w którym początkowo pełniła funkcję łączniczki zastępcy Komendanta PKB m.st. Warszawy Eustachego Kraka ps. "Dudzieniec", "Zoi". Po kilku miesiącach, z powodu konfliktów z Krakiem, została przeniesiona bezpośrednio do dyspozycji Komendanta PKB m.st. Warszawy "Boryny". Pod koniec 1943 r. objęła dowodzenie Służbą Kobiet PKB m.st. Warszawy. 6 marca 1944 r., jako jedna z trzech pierwszych kobiet, ukończyła z wynikiem dobrym kurs oficerski PKB. Przydział w lipcu 1944 r. - Delegatura Rządu na Kraj - Państwowy Korpus Bezpieczeństwa (PKB) m.st. Warszawy - Służba Kobiet PKB - komendantka.
Oddział:
Armia Krajowa - Grupa "Północ" - Komendantka Służby Kobiet Komendy PKB m.st. Warszawy (w dyspozycji Komendanta PKB m.st. Warszawy "Boryny" do 9.08.1944).
Szlak bojowy:
Stare Miasto - kanały (23.08.1944) - Śródmieście Północ. 9 sierpnia 1944 r. po zdymisjonowaniu "Boryny" przez Okręgowego Delegata Rządu na Kraj dla m.st. Warszawy Marcelego Porowskiego "Sowę", opuściła służbę razem ze swoim przełożonym.
Awanse:
1 sierpnia 1944 r. awansowana do stopnia nadkomisarza PKB.
Odniesione rany:
Ranna 27.08.1944 r.
Losy po Powstaniu:
Wyszła z Warszawy z ludnością cywilną.
Losy po wojnie:
W latach 1945-1955 używała nazwiska Sabina Stalińska. Po powrocie do Warszawy pracowała jako nauczycielka i wychowywała samotnie syna Macieja (ojcem był Bronisław Chajęcki). Równocześnie na Uniwersytecie Warszawskim kontynuowała studia, rozpoczęte w latach okupacji.
Aresztowanie - śledztwo - więzienie:
Aresztowana przez UB 18.01.1949 r. W czasie ciężkiego śledztwa wykazała się wyjątkowo niezłomną postawą. Mimo tortur nie przyznała się do stawianych jej zarzutów - w tym przynależności do WiN (wymuszone zeznanie Chajęckiego) i nikogo nie obciążyła swoimi zeznaniami. Była wielokrotnie bita i torturowana przez czołowych degeneratów z ul. Rakowieckiej: J. Klifa, J. Kaskiewicza, Józefa Duszę oraz lekarza medycyny Jobkiewicza. Podczas jednego z przesłuchań rzuciła się na swego oprawcę, wyrywając mu guzik, który potem z dumą pokazywała towarzyszce z celi, Halinie Zakrzewskiej. Spędziła miesiąc w karcerze (ciemnicy). W okresie "mokotowskim" kilka razy usiłowała popełnić samobójstwo. Wyrok 10 lat więzienia oraz pozbawienia praw publicznych na okres 5 lat, orzeczony przez Sąd Wojewódzki dla m.st. Warszawy, zapadł 24 listopada 1950 r. Orzeczeniem Sądu Najwyższego z 26 maja 1951 r. wyrok zamieniono na 6 lat więzienia i 5 lat pozbawienia praw publicznych. Początkowo przebywała w więzieniu mokotowskim przy ul. Rakowieckiej w Warszawie, następnie w ciężkim więzieniu dla kobiet w Fordonie oraz w Grudziądzu. Na wolność wyszła warunkowo, w grudniu 1954 r.
Losy po 1954 r.:
Po odzyskaniu wolności do 1976 r. pracowała jako wychowawczyni i nauczycielka matematyki w stołecznych szkołach podstawowych. Wyrokiem Sądu Wojewódzkiego dla m.st. Warszawy z 27 maja 1957 r. została uniewinniona od stawianych jej zarzutów. W pisemnym oświadczeniu skierowanym w 1983 r. do Sądu Wojewódzkiego w Warszawie napisała m.in., że podczas śledztwa: "Kaskiewicz potrafił bić z całej siły w jedno miejsce i z uśmiechem obserwować reakcje maltretowanego człowieka. Jego ulubionym zajęciem było wyrywanie przesłuchiwanemu włosów".
Miejsce śmierci:
Warszawa.
Posiadasz jakiekolwiek dane lub materiały o mieszkańcach stolicy, którzy zginęli lub zaginęli w trakcie Powstania Warszawskiego? Chcesz poprawić biogram lub dodać nowe informacje o ofiarach cywilnych? Zaproponuj zmiany w formularzu. Wszystkie uwagi będą weryfikowanie przez grono historyków Muzeum Powstania Warszawskiego i po weryfikacji uzupełniane w bazie.

Pomóż uzupełnić bazę biogramów

Nasz newsletter