Pseudonim:
"Socha"
Data urodzenia:
1922-03-29
Data śmierci:
2020-12-22
Funkcja:
dowódca plutonu / kompanii
Stopień:
kapral podchorąży - podporucznik (27.09.1944 r.)
Numer legitymacji AK:
15481
Miejsce urodzenia:
Klimontów, powiat Będzin, województwo Kieleckie.
Imiona rodziców:
Wacław - Wanda z domu Ciemiątkowska
Udział w wojnie obronnej 1939:
We wrześniu 1939 r. służył w OPL Białystok, następnie jako ochotnik uczestniczył w obronie Grodna przed oddziałami Armii Czerwonej.
Wykształcenie do 1944 r.:
W latach okupacji student Wydziału Mechanicznego Tajnej Politechniki Warszawskiej, która oficjalnie funkcjonowała jako Państwowa Wyższa Szkoła Techniczna.
Udział w konspiracji 1939-1944:
W konspiracji od lipca 1940 r. wprowadzony przez hm. Leona Gajdowskiego do batalionu Związku Walki Zbrojnej "Vistula" (późniejszy "Kiliński"). W czerwcu 1942 r. ukończył Szkołę Podchorążych Rezerwy piechoty, awansowany do stopnia kaprala podchorążego. Przydział w lipcu 1944 r. - Armia Krajowa - batalion "Kiliński" - 2. kompania "Szare Szeregi" - pluton 167 - dowódca plutonu.
Adres przed Powstaniem Warszawskim:
Warszawa ul. Marszałkowska 6 m.11
Miejsce koncentracji przed godziną "W":
Bank Wileński - ul. Marszałkowska, róg ul. Moniuszki.
Oddział:
Armia Krajowa - batalion "Kiliński" - 2. kompania "Szare Szeregi" - pluton 167 - dowódca plutonu, od 3.08.1944 r. dowódca 2. kompanii.
Szlak bojowy:
Śródmieście Północ. Uczestnik walk na ul. Marszałkowskiej - opanowanie siedziby Dyrekcji MZK, pl. Napoleona - zdobycie Poczty Głównej, budynek PAST-y ul. Zielna 39 - uczestnik wszystkich sześciu ataków na obiekt, zakończonych zdobyciem gmachu 20.08.1944 r., w nocy 30/31.08.1944 r. brał udział w akcji "na pomoc Starówce", we wrześniu brał udział w obronie linii Nowego Światu.
Odniesione rany:
Ranny 8.09.1944 r. podczas bombardowania Kina "Colosseum" przy ul. Nowy Świat 19. Leczony w szpitalach polowych: Bracka 23, Mokotowska 55 i Koszykowa 50.
Awanse:
Awansowany do stopnia podporucznika rezerwy piechoty rozkazem komendanta I Obwodu Warszawskiego Okręgu AK z dn. 27.09.1944 r.
Losy po Powstaniu:
Niewola niemiecka - jeniec Stalagu IV B/H Zeithain (podobóz Stalagu IV-B Mühlberg), jako ranny umieszczony w Kriegsgefangenen-Lazarett Zeithain. Następnie jeniec Oflagu II D/z Gross Born, Stalagu X B Sandbostel i Oflagu X C Lübeck.
Numer jeniecki:
305004
Odznaczenia:
Krzyż Virtuti Militari V klasy, Krzyż Walecznych, Krzyż Armii Krajowej, Warszawski Krzyż Powstańczy, Medal "Pro Memoria", Odznaka Pamiątkowa Batalionu "Kiliński".
Losy po wojnie:
Po wyzwoleniu z niewoli powrócił do Warszawy. Nie ujawnił swojej przynależności do Armii Krajowej i udziału w Powstaniu Warszawskim - dzięki czemu uniknął prześladowań komunistycznych.
Źródła:
Muzeum Powstania Warszawskiego, baza uczestników PW, MPW-teczka, Fot. ze zbiorów Muzeum Powstania Warszawskiego, sygn. P_3362 023; archiwum rodzinne. Informację o śmierci przekazał Pokój Kombatanta MPW
Publikacje:
B. Lubicz-Nycz: Batalion "Kiliński" AK 1940-1944, Warszawa 1986, s. 19, 43, 45-47, 95, 144, 185, 233, 237.
Archiwum Historii Mówionej:
Posiadasz jakiekolwiek dane lub materiały o mieszkańcach stolicy, którzy zginęli lub zaginęli w trakcie Powstania Warszawskiego? Chcesz poprawić biogram lub dodać nowe informacje o ofiarach cywilnych? Zaproponuj zmiany w formularzu. Wszystkie uwagi będą weryfikowanie przez grono historyków Muzeum Powstania Warszawskiego i po weryfikacji uzupełniane w bazie.

Pomóż uzupełnić bazę biogramów

Stanisław Brzosko „Socha” (1922-2020). Fot. legitymacyjna dołączona do ankiety uczestnika Powstania Warszawskiego

Stanisław Brzosko „Socha” (1922-2020). Fot. legitymacyjna dołączona do ankiety uczestnika Powstania Warszawskiego

Stanisław Brzosko - zdjęcie z lat okupacji. Fot. archiwum rodzinne

Stanisław Brzosko - zdjęcie z lat okupacji. Fot. archiwum rodzinne

Powstanie Warszawskie - kpr. pchor. "Socha" na zdobycznym niemieckim motorze. Fot. ze zbiorów Muzeum Powstania Warszawskiego, sygn. P_3362 09

Powstanie Warszawskie - kpr. pchor. "Socha" na zdobycznym niemieckim motorze. Fot. ze zbiorów Muzeum Powstania Warszawskiego, sygn. P_3362 09

Powstanie Warszawskie - kpr. pchor. "Socha" na zdobycznym niemieckim motorze. Fot. archiwum rodzinne.

Powstanie Warszawskie - kpr. pchor. "Socha" na zdobycznym niemieckim motorze. Fot. archiwum rodzinne.

Powstanie Warszawskie - kpr. pchor. "Socha" na zdobycznym niemieckim motorze. Fot. archiwum rodzinne.

Powstanie Warszawskie - kpr. pchor. "Socha" na zdobycznym niemieckim motorze. Fot. archiwum rodzinne.

Fot. ze zbiorów Muzeum Powstania Warszawskiego, sygn. P_3362 023

Fot. ze zbiorów Muzeum Powstania Warszawskiego, sygn. P_3362 023

Legitymacja AK.  Fot. archiwum rodzinne.

Legitymacja AK. Fot. archiwum rodzinne.

Fot. archiwum rodzinne.

Fot. archiwum rodzinne.

Fot. archiwum rodzinne.

Fot. archiwum rodzinne.

Fot. archiwum rodzinne.

Fot. archiwum rodzinne.

Fot. archiwum rodzinne.

Fot. archiwum rodzinne.

Stanisław Brzosko. Zdjęcie z serii portretów Powstańców Warszawskich w ramach projektu "1944/70/2014" realizowanego przez grupę WWPHOTO dla uczczenia 70. rocznicy wybuchu Powstania Warszawskiego. Muzeum Powstania Warszawskiego, 22.07-04.08 2013.

Stanisław Brzosko. Zdjęcie z serii portretów Powstańców Warszawskich w ramach projektu "1944/70/2014" realizowanego przez grupę WWPHOTO dla uczczenia 70. rocznicy wybuchu Powstania Warszawskiego. Muzeum Powstania Warszawskiego, 22.07-04.08 2013.

Nasz newsletter