Pseudonim:
"Przemysław"
Data urodzenia:
1895-06-02
Data śmierci:
1944-08-17
Funkcja:
-
Pozycja na murze pamięci:
Kolumna: 114 Miejsce: 13
Stopień:
pułkownik dyplomowany piechoty
Pseudonimy:
„Daniel”, „Przemysław”, „Tęcza”, „Topór”.
Imiona rodziców:
Franciszek - ...
Wykształcenie:
Uczęszczał do gimnazjum w Krakowie, gdzie otrzymał w 1914 r. świadectwo dojrzałości. W okresie nauki w gimnazjum aktywnie działa w „Sokole”.
Przebieg służby wojskowej:
Od 1914 r. w Legionach Polskich. 14 maja 1915 r. ukończył kurs szkoły podchorążych Legionów Polskich w Marmaros-Sziger i Kamieńsku. Następnie służył w 6 pp Leg. 1 VII 1915 r. mianowany chorążym piech. Od września 1915 r. uczestniczył w szeregach 6 pp Leg. w walkach na froncie wołyńskim na linii Styru i Stachodu. W październiku 1916 r. wraz z 6 pp Leg. wycofany z frontu i przewieziony do Baranowicz, skąd w listopadzie zostaje przewieziony koleją na teren Królestwa Polskiego. Od 10 XI 1918 r. służy w Wojsku Polskim. 15 XI 1919 r. mianowany ppor. sł. st. piech., a 1 VII 1920 r. por. sł. st. piech. W wojnie polsko-bolszewickiej 1919-20 bierze udział w szeregach 6 pp Leg. Był kolejno d-cą kompanii, potem baonu. Po zakończeniu wojny nadal służy w 6 pp Leg. Zweryfikowany w 1922 r. w stopniu kpt. sł. st. piech. z starszeństwem od 1 VI 1919 r. W stopniu kpt. dowodził III batalionem 6 pp Leg. Awansowany do stopnia mjr sł. st. piech. 1 VII 1923 r. Potem do 1928 r. zastępca d-cy tego pułku. W latach 1928 – 1930 studiuje w WSWoj. w Warszawie. Awansowany do stopnia ppłk dypl. sł. st. piechoty 1 I 1930 r. Następnie nadal zastępca d-cy 6 pp. Leg. Od 1933 r. do 1935 r. był szefem sztabu DOK VIII w Toruniu. W 1935 r. ukończył w Centrum Wyszkolenia Piechoty w Rembertowie kurs dla dowódców pułków. Z dniem 27 VII 1935 r. mianowany dowódcą 69 pp. w Gnieźnie. Do stopnia płk dypl. awansowany 19 III 1938 r. Od jesieni 1938 r. do 15 marca 1939 r. przebywał na kursie dla udoskonalającym dla oficerów dyplomowanych przewidywanych do objęcia stanowisk szefów sztabów i kwatermistrzów armii. Po ukończeniu kursu dowodzi nadal 69 pp.
Kampania wrześniowa:
W kampanii obronnej 1939 roku dowodzi 69 pp w składzie 17 DP. Uczestniczy w bojach z wrogiem nad Bzurą oraz przedpolach Warszawy. Wzięty 17 IX 1939 r. do niewoli niemieckiej, ucieka i ukrywa się w okolicach Wyszogrodu. W dniu 29 IX 1939 r. w ubraniu cywilnym przedostaje się do Warszawy.
Udział w konspiracji 1939-1944:
W Warszawie przystępuje do konspiracji. Od 1940 r. do I 1942 r. jest inspektorem KG ZWZ na Okręg Kielce ZWZ. Od lutego 1942 r. pełni funkcję Komendanta Okręgu Kielce AK. Okręgiem dowodzi formalnie do marca 1944 r. Zagrożony aresztowaniem przez Gestapo w trybie alarmowym w grudniu 1943 r. opuszcza Skarżysko, gdzie mieściła się jego kwatera i siedziba Komendy Okręgu. Wraz z nim wyjechał do Warszawy Szef Sztabu Komendy Okręgu ppłk sł. st. art. Jan Stenzel ps. „Jan”, „Rawicz”. Po odwołaniu z funkcji, od marca 1944 r. w KG AK, gdzie pełni funkcję inspektora KG AK. Przydział w lipcu 1944: Komenda Główna Armii Krajowej - Oddział III (Operacyjno-Szkoleniowy) - Biuro Inspekcji
Oddział:
Komenda Główna Armii Krajowej - Oddział III (Operacyjno-Szkoleniowy) - Biuro Inspekcji
Okoliczności śmierci:
Poległ podczas inspekcji nocnej Odcinka „Topór” - podawana data śmierci: w nocy z 17/18 VIII 1944 r. lub 16 IX 1944.
Miejsce pochówku:
Cmentarz Powązki Wojskowe Kwatera: A 25 rząd: 8, grób: 17
Odznaczenia:
Odznaczony m. in. Krzyżem Virtuti Militari V klasy (Wojna polsko-bolszewicka 1919-1920), Virtuti Militari IV klasy (Wojna Obronna 1939 r.), Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski, Krzyżem Niepodległości, Krzyżem Walecznych - trzykrotnie, Złotym Krzyżem Zasługi z Mieczami.
Informacje dodatkowe:
Żonaty z Sylwią z domu Kelles - Krauze
Uwagi:
Cmentarz Powązki Wojskowe tamże: data śmierci 16.09.1944
Źródła:
Roczniki oficerskie 1923,1924,1928,1932; R. Rybka – K. Stepan. Awanse oficerskie w WP 1935-1939. Kraków 2003; R. Rybka – K. Stepan. Rocznik oficerski 1939. Kraków 2006; L. Głowacki. 17 Wielkopolska Dywizja Piechoty w kampanii 1939r.; P. Bauer. 69 pp. Pruszków 1997;M. Ney-Krwawicz. Komenda Główna AK 1939 – 1945. Warszawa 1990; W. Borzobohaty. „Jodła”. Warszawa 1988; Armia Krajowa. Szkice z dziejów Sił Zbrojnych. Warszawa 1999; W. K. Cygan. Oficerowie Legionów Polskich 1914-1917. Słownik biograficzny. T.I. W-wa 2005;
Publikacje internetowe:
Notatki biograficzne na AK - Okręg Kielce ; www.bohaterowie1939.pl
Posiadasz jakiekolwiek dane lub materiały o mieszkańcach stolicy, którzy zginęli lub zaginęli w trakcie Powstania Warszawskiego? Chcesz poprawić biogram lub dodać nowe informacje o ofiarach cywilnych? Zaproponuj zmiany w formularzu. Wszystkie uwagi będą weryfikowanie przez grono historyków Muzeum Powstania Warszawskiego i po weryfikacji uzupełniane w bazie.

Pomóż uzupełnić bazę biogramów

Płk Stanisław Dworzak  "Przemysław", "Daniel", „Topór”.(1895-1944). Fot. ze zbiorów Muzeum Powstania Warszawskiego, sygn. MPW-IK/993

Płk Stanisław Dworzak "Przemysław", "Daniel", „Topór”.(1895-1944). Fot. ze zbiorów Muzeum Powstania Warszawskiego, sygn. MPW-IK/993

Stanisław Erazm Franciszek Antoni Dworzak, pułkownik dyplomowany służby stałej piechoty. Źródło fot.: <i>Bauer P., Polak B., Armia „Poznań” 1939</i>, Poznań 1987. - <i>www.bohaterowie1939.pl</i>

Stanisław Erazm Franciszek Antoni Dworzak, pułkownik dyplomowany służby stałej piechoty. Źródło fot.: Bauer P., Polak B., Armia „Poznań” 1939, Poznań 1987. - www.bohaterowie1939.pl

Nasz newsletter