Pseudonim:
"Morwa"
Data urodzenia:
1913-08-03
Data śmierci:
2001-11-17
Funkcja:
komendant szpitala - lekarz
Stopień:
podporucznik czasu wojny
Miejsce urodzenia:
Warszawa
Imiona rodziców:
Władysław - Julia z domu Wyględowska
Udział w konspiracji 1939-1944:
II Obwód "Żywiciel" (Żoliborz) Warszawskiego Okręgu Armii Krajowej - brak informacji na temat przydziału.
Praca w latach okupacji niemieckiej:
Pracował jako asystent w Klinice Chirurgii Szpitala Dzieciątka Jezus przy ul. Lindleya 4.
Oddział:
Armia Krajowa - Grupa "Północ" - zgrupowanie "Róg" - batalion "Gustaw" - sanitariat - Szpital Polowy ul. Kilińskiego 3 - komendant szpitala, lekarz chirurg; w Śródmieściu "Bakcyl" (Sanitariat Okręgu Warszawskiego Armii Krajowej) - szpitale polowe i punkty sanitarne: Świętokrzyska 10 - Mazowiecka 4, Czackiego 6, Hoża 8, Śniadeckich 11, Piusa XI 24 - komendant.
Szlak bojowy:
Wola - Stare Miasto - kanały - Śródmieście Północ - Śródmieście Południe. 2.08.1944 r. na ul. Ogrodowej 12/14, w gmachu Sądu Grodzkiego, (do końca lipca niemiecki szpital wojskowy) zorganizował batalionowy punkt sanitarny i jako chirurg objął prowadzenie tego punktu. Prowadzili całą chirurgię poza przypadkami wymagającymi otwierania jamy brzusznej lub czaszki. Do tego punktu 5.08.1944 r. został ewakuowany, po zbombardowaniu, Główny Punkt Opatrunkowy z ul. Elektoralnej 16. Następnego dnia dr "Morwa" utrzymał rozkaz ewakuowania rannych do Szpitala Maltańskiego przy ul. Senatorskiej. Na skutek stałego napływu rannych rozkaz ten był wykonywany jedynie do dnia następnego. Otrzymał też rozkaz od por. "Ostoi" (prawdopodobnie ppor. rez. art. Leon Gajdowski - dowódca X zgrupowania ze składu baonu "Kiliński"), demobilizacji personelu, ale tego rozkazu nie wykonał, odsyłając do domów tylko 15,16-letnie dziewczęta pełniące służbę sanitarną i mające w pobliżu własne rodziny. Po naradzie z dr. płk "Feliksem" (Leon Strehl) i kpt. "Gustawem" (Ludwik Gawrych) ustalili, że personel, po odpoczynku w Szpitalu Maltańskim, miał na własną rękę przejść na Stare Miasto, zabierając ze sobą część rannych oraz materiał sanitarny i tam miał zorganizować szpital polowy, opierając się na sanitariacie batalionu "Gustaw", którego ranny dowódca znajdował się pod opieką dr "Morwy" Pogórskiego. Plan ten nie został w pełni zrealizowany, gdyż Niemcy w tym czasie zajęli już Szpital Maltański przy ul. Senatorskiej, i jedynie kpt. "Gustaw” został ewakuowany przez własny patrol sanitarny do punktu sanitarnego przy ul. Kilińskiego. Doktor "Morwa"- Pogórski rozmieścił "swój” personel w różnych miejscach Szpitala Maltańskiego, wykorzystując czas na zbadanie grupy krwi swoich ludzi (dzięki temu mogli być dawcami krwi w razie potrzeby). Wraz z personelem udało mu się przedostać na Stare Miasto. Dzięki kpt. "Gustawowi” nawiązał kontakt z szefostwem sanitarnym Grupy "Północ" ulokowanym w gmachu Ministerstwa Sprawiedliwości przy ul. Długiej 7. Dr "Morwa" przekazał swój zespół medyczny do dyspozycji zgrupowania "Róg". Stworzył w Klasztorze ss. Sakramentek na Nowym Mieście szpital polowy i ośrodek krwiodawstwa ("Szpital u Sakramentek" - po wojnie dr. Pogórski podkreślał postawę przełożonej sióstr Sakramentek, która zdjęła klauzurę, nienaruszoną od 300 lat, co umożliwiło zajęcie budynku dla rannych żołnierzy). Od pierwszej dekady sierpnia pełnił funkcję lekarza batalionu "Gustaw", komendanta szpitala i jego chirurga. 12.08.1944 r. ewakuował się do punktu opatrunkowego przy ul. Kilińskiego 3, gdzie przebywał do 1.09.1944 r. Od 28 sierpnia trwała już ewakuacja lżej rannych (mogących chodzić) kanałami do Śródmieścia. Po nieudanej próbie przebicia oddziałów staromiejskich do Śródmieścia (30/31.08.1944) w dniu 1 września 1944 r. wyszedł kanałami ostatni patrol sanitarny. Na ul. Kilińskiego 3 pozostawiono jedynie 13 ciężko rannych, całkowicie niezdolnych do transportu pod opieką miejscowej dentystki i przeszkolonych cywilów. Po przejściu kanałami do Śródmieścia objął zapasowy punkt opatrunkowy Świętokrzyska 10 - Mazowiecka 4. Po bombardowaniu punkt został przeniesiony na ul. Czackiego 6. Na odprawie z szefem Sanitariatu Okręgu Warszawskiego AK, ppłk. "Bakcylem" (Henryk Lenk) w dniu 3 września 1944 r. dostał polecenie zorganizowania szpitala w Śródmieściu-Południe. Zorganizował szpital polowy przy ul. Hożej 8, w którym 10 września było 30 łóżek. 13 września 1944 r. szpital został zbombardowany, ciężko rannych ewakuowano do szpitali polowych: na ul. Mokotowską 55 i Hożą 13, zaś lekko ranni wraz z personelem zostali ewakuowani do Szpitala Maltańskiego - w jego nowej siedzibie przy ul. Śniadeckich 11. W tym czasie został mianowany komendantem szpitala polowego przy ul. Piusa XI Nr 24 (gmach Gimnazjum Plater-Zyberkówny).
Losy po Powstaniu:
Wyjechał z Warszawy z rannymi, w dniach 11-12 października 1944 r. docierając do tymczasowej siedziby Szpitala Dzieciątka Jezus w Piastowie.
Losy po wojnie:
We wrześniu 1945 r. został wysłany w ramach ekipy PCK do brytyjskiej strefy okupacyjnej w Niemczech. Pozostał na Zachodzie. W 1946 r. został przydzielony do 1. Dywizji Pancernej gen. Maczka w Nordhom. Po demobilizacji i weryfikacji dyplomu odbył staż i specjalizacje w Weymouth, Lincoln i Londynie. W 1950 r. otworzył praktykę lekarską w Nottingham, a w 1952 r. wyemigrował do USA. Ponownie obył staż i specjalizacje w szpitalach amerykańskich. W 1954 r. zdał egzamin i uzyskał stopień doktora medycyny. Przez 20 lat prowadził praktykę lekarską w Cleveland. Został członkiem Academy of Medicine w Cleveland. Był współzałożycielem Koła AK Nr 2 w Cleveland. W roku 1974 przeniósł praktykę lekarską do Santa Fe w Nowym Meksyku. W latach 1981-1984 kierował Ośrodkiem Zdrowia w Saco, w stanie Maine. W 1984 r. w Raton w Nowym Meksyku, rozpoczął praktykę ogólną. Od 1993 r. ponownie zamieszkał w Warszawie.
Odznaczenia i awanse:
24.08.1944 r. został odznaczony Krzyżem Walecznych i awansowany do stopnia podporucznika czasu wojny.
Miejsce śmierci:
Warszawa.
Posiadasz jakiekolwiek dane lub materiały o mieszkańcach stolicy, którzy zginęli lub zaginęli w trakcie Powstania Warszawskiego? Chcesz poprawić biogram lub dodać nowe informacje o ofiarach cywilnych? Zaproponuj zmiany w formularzu. Wszystkie uwagi będą weryfikowanie przez grono historyków Muzeum Powstania Warszawskiego i po weryfikacji uzupełniane w bazie.

Pomóż uzupełnić bazę biogramów

Doktor Tadeusz Pogórski ps. "Morwa" (1913-2001). Fot. ze zbiorów Muzeum Powstania Warszawskiego, materiały Ewy Orlikowskiej-Krasnowolskiej

Doktor Tadeusz Pogórski ps. "Morwa" (1913-2001). Fot. ze zbiorów Muzeum Powstania Warszawskiego, materiały Ewy Orlikowskiej-Krasnowolskiej

Fot. ze zbiorów Muzeum Powstania Warszawskiego, materiały Ewy Orlikowskiej-Krasnowolskiej

Fot. ze zbiorów Muzeum Powstania Warszawskiego, materiały Ewy Orlikowskiej-Krasnowolskiej

Nasz newsletter